Buzz
Trong chương trình Ngữ văn lớp 9, học sinh sẽ được ôn tập kiểm tra toàn bộ kiến thức môn Ngữ văn.
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 9: Kiểm tra tổng hợp cuối năm. Mời bạn đọc tham khảo dưới đây.
Chuẩn bị bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm - Mẫu 1
I. Các điểm cần lưu ý cơ bản
1. Phần Đọc - hiểu văn bản
- Trong văn nghị luận: một số tác phẩm về nghị luận chính trị - xã hội và nghị luận văn học như Tiếng nói của văn nghệ (Nguyễn Đình Thi), Bàn về đọc sách (Chu Quang Tiềm), Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten (Hi-pô-lít Ten)...
- Thơ hiện đại: những bài thơ sau Cách mạng tháng Tám 1945 như Con cò (Chế Lan Viên), Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Viếng lăng Bác (Viễn Phương), Sang thu (Hữu Thỉnh), Nói với con (Y Phương)... Bên cạnh thơ Việt Nam, còn có thơ nước ngoài như bài Mây và sóng (Ta-go)...
- Truyện đương đại (học các tác phẩm như Bến quê (Nguyễn Minh Châu), Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê). Phần truyện nước ngoài trích đoạn các tác phẩm: Rô-bin-xơn Cru-xô (Đi-phô), Bố của Xi-mông (Mô-pa-xăng), Con chó Bấc (Lân-đơn).
- Kịch đương đại: học trích đoạn kịch Bắc Sơn (Nguyễn Huy Tưởng), Tôi và chúng ta (Lưu Quang Vũ).
2. Phần Tiếng Việt
Một số kiến thức như: Khởi ngữ, Các thành phần biệt lập, Liên kết câu và liên kết đoạn văn, Nghĩa tường minh và hàm ý…
3. Phần Viết văn
- Thảo luận về xã hội và văn học thảo luận
- Một số văn bản như Biên bản, Hợp đồng, Thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi.
II. Tập luyện
Câu 1. Thảo luận về quan điểm: “Cho đi yêu thương, nhận lại hạnh phúc”
Gợi ý:
1. Mở bài
- Cuộc sống của mỗi người luôn chứa đựng một điều thiêng liêng: tình yêu thương.
- Chỉ khi ta biết cách yêu thương, chúng ta mới có thể nhận được hạnh phúc.
2. Phần chính
a. Diễn giải
- Tình yêu thương:
- Là một khái niệm chỉ phẩm chất tình cảm, vẻ đẹp tâm hồn của con người.
- Đó là tình cảm thương yêu, chia sẻ, đồng cảm lẫn nhau.
- Là thứ tình cảm vô cùng thiêng liêng, bắt nguồn từ lòng thành tâm, thành ý.
- Hạnh phúc:
- Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về hạnh phúc.
- Theo góc độ khoa học: Hạnh phúc là một trạng thái cảm xúc của con người khi được thỏa mãn một nhu cầu nào đó mang tính trừu tượng.
- Theo suy nghĩ cá nhân: Hạnh phúc lớn nhất trong cuộc sống là niềm tin rằng mình được yêu (Victor Hugo).
=> Khi con người biết yêu thương, chia sẻ với nhau thì họ sẽ cảm nhận được sự hạnh phúc.
b. Chứng minh
- Từ khi ra đời, con người đã được che chở, ân cần từ gia đình và người thân: cha mẹ là người bảo bọc, dạy dỗ...
- Khi trưởng thành, chúng ta nhận được tình yêu thương từ những người xung quanh: người yêu, bạn bè, thầy cô…
- Sức mạnh của tình yêu thương:
- Giúp con người vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.
- Luôn cảm thấy hạnh phúc, ấm áp và niềm vui.
c. Nhận xét
- Nếu thiếu tình yêu thương, nhiều người có thể gặp phải các vấn đề tâm lý như trầm cảm, vô cảm…
- Đôi khi, khi tình yêu thương không bắt nguồn từ trái tim chân thành, nó có thể gây ra những tổn thương.
d. Tương quan với bản thân
- Em có được tình yêu thương từ: gia đình, thầy cô, bạn bè.
- Em cũng học cách yêu quý, chia sẻ với những người xung quanh để tạo ra hạnh phúc cho bản thân.
III. Tổng kết
- Quan điểm “Cho đi yêu thương, nhận lại hạnh phúc” là đúng đắn và có giá trị.
- Mỗi người nên học cách sống biết yêu thương và chia sẻ nhiều hơn.
Câu 2.
Bài 1: Phân tích tác phẩm Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm
Gợi ý:
1. Mở đầu
Giới thiệu về tác giả Chu Quang Tiềm và tác phẩm Bàn về đọc sách.
2. Nội dung chính
a. Ý nghĩa của việc đọc sách
- Để trưởng thành và phát triển, con người cần tiếp thu, sáng tạo từ những tri thức, kinh nghiệm mà loài người đã tích lũy trong lịch sử. Sách là kho tàng tri thức, di sản tinh thần quý giá của nhân loại.
- Đối với mỗi người, việc đọc sách là phương tiện tốt nhất để hấp thụ kinh nghiệm xã hội, kinh nghiệm sống. Đọc sách cũng là bước chuẩn bị cho hành trình vươn xa trên con đường học vấn, để tích luỹ tri thức, khám phá và chinh phục thế giới.
b. Những thách thức khi đọc sách ngày nay
- Số lượng sách in ra ngày càng tăng, khiến cho việc lựa chọn và xử lý thông tin trở nên khó khăn. Chu Quang Tiềm đã chỉ ra một số nguy cơ thường gặp:
- Quá nhiều sách có thể làm cho người đọc mất tập trung, dễ bị lạc hướng trong việc lựa chọn và không thể tận hưởng tri thức một cách sâu sắc.
- Việc chọn sách không cẩn thận có thể làm lãng phí thời gian và năng lượng cho những cuốn không thực sự hữu ích.
c. Phương pháp (cách chọn và đọc sách) hiệu quả
* Cách chọn sách:
- Không nên đọc quá nhiều mà phải chọn lọc, tập trung vào những cuốn sách có giá trị, hữu ích nhất cho bản thân.
- Cần đặc biệt chú ý đến việc đọc kỹ các tài liệu cơ bản trong lĩnh vực chuyên môn, chuyên sâu của mình.
- Trong quá trình đọc, không nên coi thường những cuốn sách thông thường, gần gũi với chuyên môn của mình. Tác giả khẳng định: 'Không có kiến thức nào là độc lập, không có kiến thức nào là không liên quan', vì vậy 'không có kiến thức nào là không đủ, không có kiến thức nào là không cần thiết. Việc nắm vững kiến thức phải tuân thủ trình tự từ rộng đến sâu'.
* Bí quyết đọc sách hiệu quả:
- Đừng chỉ đơn thuần đọc qua, mà hãy dừng lại để suy ngẫm, để tâm hồn ngấm ngầm tiếp nhận, đặc biệt là với những tác phẩm mang giá trị sâu sắc.
- Hãy đọc sách một cách có chủ đích, không nên đọc lung tung mà cần có kế hoạch và phương pháp. Việc đọc sách có thể coi như một hành trình rèn luyện, một quá trình tinh chỉnh và khó khăn.
- Theo quan điểm của tác giả, đọc sách không chỉ là việc học kiến thức mà còn là cách rèn luyện tính cách, là cách trở thành con người hoàn thiện hơn.
3. Tóm lại
Tổng quan về nội dung và ý nghĩa của tác phẩm Bàn về việc đọc sách.
Bài 2: Nhận định về bài thơ Mùa xuân nhỏ nhặt
Gợi ý:
1. Mở đầu
- Giới thiệu về tác giả Thanh Hải và bài thơ 'Mùa xuân nhỏ nhặt'.
- Đánh giá tổng quan về bài thơ 'Mùa xuân nhỏ nhắn'.
2. Nội dung chính
a. Cảm xúc trước mùa xuân tự nhiên
- Khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp trong trí tưởng tượng của tác giả:
- Những hình ảnh đặc trưng của mùa xuân: hoa tím, dòng sông xanh mát, bầu trời bao la
- Tiếng chim hót líu lo.
- Những giọt nước lấp lánh: hình ảnh tinh tế ẩn dụ sự biến đổi cảm xúc độc đáo.
=> Tác giả mê đắm trong vẻ đẹp của mùa xuân tự nhiên trên đất trời với tâm trạng đón nhận và trân trọng
b. Cảm xúc trước mùa xuân của quê hương
- Hình ảnh sự sinh sôi phồn thịnh trên những cánh đồng mùa xuân: cuộc sống lao động góp phần xây dựng đất nước của những người nông dân.
- Hình ảnh người mang súng: niềm tin vào một ngày mai hòa bình.
- Từ ngôn từ “hối hả” và “xôn xao”: thể hiện nhịp sống lao động cần cù, hối hả nhưng vẫn phản ánh sự hài hòa, vui vẻ trong cuộc sống.
- Quê hương được so sánh với những hình ảnh tuyệt vời, tráng lệ.
- Gợi nhắc mọi người nhớ về những ngày tháng khó khăn trong cuộc chiến, cuộc cách mạng
- Sự kết hợp giữa từ “cứ” và động từ “đi lên” thể hiện quyết tâm kiên định, gan góc tiến lên phía trước dù gặp nhiều khó khăn.
=> Sự lạc quan và niềm tin của nhà thơ ca ngợi sức sống, sức mạnh vươn lên của quê hương, dân tộc dù phải đối mặt với nhiều thách thức, gian khó
c. Ước mong được hy sinh của nhân vật tình cảm
- Sự kết hợp giữa điệp ngữ “ta” và các hình ảnh như “con chim hót, một nhành hoa, hòa vào bản hòa ca”: thể hiện sự hòa nhập giữa cá nhân và cộng đồng.
- Hình ảnh âm mưu “mùa xuân nhỏ bé”: biểu hiện khao khát được hy sinh và sống đáng giá được thể hiện một cách chân thành.
- Sự kết hợp giữa điệp ngữ “dù” và “tuổi thanh xuân” - tuổi trẻ, “khi tóc bạc” - tuổi già: mong muốn được dâng hiến suốt cuộc đời.
- Khao khát sống với tình yêu quê hương, đất nước: mong muốn được hát lên tiếng hát Nam ai, Nam bình để chào đón mùa xuân, tôn vinh vẻ đẹp của đất Huế mơ mộng.
III. Kết luận
Nhận xét về tác phẩm “Mùa xuân nhỏ nhắn”.
Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm - Mẫu 2
I. Các điểm cần lưu ý cơ bản
1. Phần Đọc - hiểu văn bản
- Văn nghị luận: Một số tác phẩm nghị luận chính trị - xã hội và nghị luận văn học như Tiếng nói của văn nghệ (Nguyễn Đình Thi), Bàn về việc đọc sách (Chu Quang Tiềm), Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten (Hi-pô-lít Ten)…
- Thơ đương đại: các tác phẩm sau thời kỳ Cách mạng tháng Tám 1945 như Con ong (Chế Lan Viên), Mùa xuân nhỏ nhắn (Thanh Hải), Viếng lăng Bác (Viễn Phương), Buổi sáng thu (Hữu Thỉnh), Nói chuyện với con (Y Phương)... Ngoài những tác phẩm thơ của Việt Nam, còn có thơ nước ngoài như Mây và sóng (Ta-go)...
- Truyện ngắn đương đại (học các tác phẩm như Bến quê (Nguyễn Minh Châu), Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê). Phần trích đoạn truyện nước ngoài từ các tác phẩm: Rô-bin-xơn Cru-xô (Đi-phô), Bố của Xi-mông (Mô-pa-xăng), Con chó Bấc (Lân-đơn).
- Kịch đương đại: học trích đoạn từ vở kịch Bắc Sơn (Nguyễn Huy Tưởng), Tôi và chúng ta (Lưu Quang Vũ).
2. Phần Tiếng Việt
Một số kiến thức như: Khởi ngữ, Các thành phần phân biệt, Liên kết câu và liên kết đoạn văn, Ý nghĩa rõ ràng và ý tưởng...
3. Phần Viết văn
a. Nghị luận xã hội (nghị luận về một sự kiện, hiện tượng xã hội hoặc một vấn đề tư tưởng và đạo đức) và nghị luận văn học (nghị luận về một tác phẩm văn học (hoặc một đoạn trích) hoặc về một đoạn thơ, bài thơ).
b. Một số loại văn bản như Biên bản, Hợp đồng, Thư chúc mừng và thăm hỏi.
II. Một số câu hỏi ôn tập
Câu 1. Nghị luận về yếu tố góp phần vào thành công.
Gợi ý:
Trên hành trình đạt thành công, mỗi người cần nhận thức rằng: “Thành công là một cuộc hành trình, không chỉ là điểm đến” (A.Moravia). Và chỉ qua sự nỗ lực không ngừng hoàn thiện bản thân, chúng ta mới có thể đạt được thành công.
Việc định nghĩa đúng về hai từ “thành công” thực sự là khó khăn. Đây là điều mà mọi người trong xã hội mong muốn. Tóm gọn, thành công là việc đạt được mục tiêu trong công việc hoặc cuộc sống. Mỗi người đều có hy vọng về thành công riêng của mình, không chỉ để chứng minh năng lực mà còn để thỏa mãn khát vọng chiến thắng bên trong. Tuy nhiên, đôi khi, một số người đạt được danh vọng nhưng lại cảm thấy cô đơn, vì họ không mang lại hạnh phúc cho người khác. Dù mỗi người có định nghĩa thành công khác nhau, nhưng điều quan trọng nhất vẫn là cảm giác hạnh phúc khi đạt được thành công.
Có nhiều yếu tố tạo nên thành công. Yếu tố đầu tiên là thời cơ. Mặc dù không quyết định tất cả, thời cơ vẫn quan trọng. Nắm bắt cơ hội và tận dụng nó là bước khởi đầu tốt nhất. Ví dụ, thời tiết thuận lợi là thời cơ lớn nhất đối với nông dân, khi mà mùa màng sẽ bội thu. Tuy nhiên, thành công không chỉ phụ thuộc vào thời cơ mà còn phải dựa vào bản thân mỗi người. Tài năng là yếu tố quan trọng khác. Những người có tài năng tự nhiên thì dễ dàng đạt được thành công hơn. Nhưng không phải ai cũng có tài năng. Do đó, việc rèn luyện trí tuệ sẽ giúp ta đạt được thành công. Học vấn cũng là con đường ngắn nhất đến với thành công. Khi bạn có kiến thức sâu rộng ở một lĩnh vực, bạn sẽ có nền tảng tốt cho công việc của mình. Học vấn giúp bạn phân tích và xử lý tình huống phức tạp. Tuy nhiên, không chỉ cần trí tuệ mà còn cần sự đam mê. Đam mê giúp bạn không bỏ cuộc giữa chừng và cố gắng hết mình cho công việc. Cuối cùng, kỹ năng mềm như lắng nghe và hợp tác cũng quan trọng. Chúng ta sống trong một cộng đồng, và cần sự hỗ trợ từ người khác để đạt được kết quả tốt nhất.
Không ai đạt được thành công một cách dễ dàng. Họ phải luôn nỗ lực để đạt được mục tiêu đã đề ra. Đồng thời, không có thành công nào là mãi mãi, vì vậy khi đạt được thành công, chúng ta không nên tự mãn mà phải tiếp tục nỗ lực để duy trì thành công đó.
Đối với một học sinh cuối cấp như tôi, thành công lớn nhất ở thời điểm này là vượt qua kỳ thi cấp 3. Hiểu được những yếu tố quan trọng của thành công, tôi sẽ cố gắng rèn luyện trí tuệ, phẩm chất đạo đức, và tìm ra đam mê của bản thân để đạt được mục tiêu ngắn hạn cũng như dài hạn trong tương lai.
Thật vậy, mỗi người đều mong muốn đạt được thành công trong cuộc sống. Trên hành trình đến với thành công, chúng ta cần phải xây dựng cho mình đôi cánh mạnh mẽ để có thể bay cao trong bầu không gian của ước mơ.
Câu 2. Phân tích hình ảnh những chiếc xe không kính trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Gợi ý:
Phạm Tiến Duật là một trong những nhà thơ trẻ đầy triển vọng trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Trong tác phẩm “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”, ông đã tạo ra những hình ảnh sâu sắc về những chiếc xe không kính, để lại ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc.
Khi đọc nội dung, độc giả có lẽ đã nhận ra rằng đó là một 'bài thơ'. Nhưng Phạm Tiến Duật đã đặt tiêu đề là 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính'. Hai từ 'bài thơ' đã cho thấy cách tác giả khai thác, nhìn nhận hiện thực cuộc sống. Không chỉ viết về những chiếc xe không kính hay khả năng đối mặt với cuộc chiến mà chủ yếu là về sự thơ mộng của tuổi trẻ trong quân đội. Những chiếc xe không kính không phải vì không có kính, mà là do bị vỡ kính sau những cơn bom đạn. 'Tiểu đội' không chỉ là một chiếc xe mà là một đơn vị quân đội nhỏ nhất. Điều này không phải là một trường hợp cá biệt mà là hoàn cảnh chung của những chiếc xe vận chuyển trên tuyến đường Trường Sơn. Tiểu đội xe không kính chỉ là một trong rất nhiều tiểu đội như vậy.
Những chiếc xe không kính là trung tâm của bài thơ. Ngay từ dòng thơ đầu tiên, hình ảnh của chúng đã xuất hiện, kèm theo đó là sự giải thích về nguồn gốc:
'Không có kính không phải là vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi'
Với biện pháp tu từ điệp ngữ, từ 'không có kính' nhấn mạnh rằng những chiếc xe ban đầu đều hoàn chỉnh. Nhưng trên đường đi qua chiến trường khốc liệt, bom đạn đã làm vỡ kính của chúng.
Thú vị ở đây là không chỉ một chiếc xe không kính, mà là rất nhiều. Tất cả chúng từ mưa bom trở về đã tụ hợp thành một tiểu đội:
'Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã quay về đây họp thành tiểu đội'
Hình ảnh những chiếc xe không kính được tả ra để thêm sắc nét vào khó khăn mà người lính lái xe trên những con đường vận chuyển:
'Không có kính, ừ có bụi,
Bụi phủ đầu như tóc bạc người già.
Chẳng cần rửa, thong thả nhấp điếu thuốc,
Nhìn nhau mặt lấm cười vui vẻ.'
'Không có kính, ừ thì áo ướt,
Mưa lớn, mưa xối như ngoài trời.
Chẳng cần đổi, lái hàng trăm dặm nữa,
Mưa tạnh, gió khô mau lụi bỏ.'
Nhưng không chỉ là thiếu kính, chiếc xe còn hỏng hóc, thậm chí không có cả những bộ phận tưởng chừng cần thiết nhất:
'Thiếu kính, rồi đèn xe cũng không có
Thiếu mui xe, thùng xe cũng vướng vượt'
Từ 'thiếu kính...' kết hợp với việc liệt kê các hình ảnh như 'xe kính, mui, đèn, thùng xe' cho ta cái nhìn rõ ràng về tình trạng chiến tranh. Bom đạn tàn phá đi những bộ phận quan trọng nhất của chiếc xe.
Mặc cho tất cả những khó khăn, chiếc xe vẫn tiếp tục băng băng trên mọi con đường, nhờ vào bộ phận quan trọng nhất - 'một trái tim', hình ảnh đặc trưng cho người lính lái xe. Họ như 'động cơ' không bao giờ mệt mỏi, giúp tiểu đội xe không kính vượt qua mọi chướng ngại trên con đường vận chuyển vũ khí, đạn dược đến tiền tuyến:
'Xe vẫn tiến về phía Nam trước mắt
Chỉ cần có một trái tim trong xe'
Tóm lại, hình ảnh những chiếc xe không kính mang tính biểu tượng cao, mô tả rõ những khó khăn mà người lính lái xe phải đối mặt, cùng với vẻ đẹp của họ.
