Buzz
Tóm tắt ngắn bài Lá đỏ trang 40, 41, 42 sao cho vẫn đầy đủ ý, tuân thủ sách Ngữ văn lớp 8 Liên kết tri thức giúp học sinh dễ dàng soạn văn lớp 8 hơn.
Chuẩn bị bài Lá đỏ - tóm tắt ngắn Liên kết tri thức
* Trước khi đọc
Câu 1. (trang 40 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Hãy mô tả (kể, vẽ…) một hình ảnh để để lại ấn tượng sâu sắc về chiến trường Trường Sơn trong những năm chiến tranh mà bạn đã biết qua phim ảnh, sách báo hoặc qua những bài học lịch sử.
Trả lời:
Hình ảnh:
Câu 2. (trang 40 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Bài thơ Lá đỏ của nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc thành ca khúc cùng tên. Nghe bài hát đó và chia sẻ ấn tượng của bạn.
Trả lời:
- Ca khúc: Lá đỏ (Nhạc sĩ Hoàng Hiệp)
Gặp em trên cao, gió lộng
Trên đường Trường Sơn, lá đỏ lay
Em đứng đó, bên lề đường
Như quê hương, vai áo bạc, quàng súng trường
Đoàn quân vẫn bước đi nhanh chóng
Bụi Trường Sơn tan chảy trong ngọn lửa trời
Chào em, em gái phía trước
Ơi em gái phía trước
Hẹn gặp em giữa phố Sài Gòn
Chào em, em gái phía trước
Ơi em gái phía trước
Hẹn gặp nhau tại Sài Gòn nhé.
- Ấn tượng: Cảm nhận được không gian rộng lớn, tuyệt vời của núi rừng và sự mạnh mẽ, hùng vĩ của đoàn quân; âm thanh uy nghi, đầy ấn tượng, sâu sắc,...
* Đọc văn bản
1. Theo dõi: Số lượng từ trong mỗi dòng thơ, số dòng trong mỗi cặp, vần và nhịp thơ.
- Số lượng từ trong mỗi dòng: không giới hạn
- Số dòng trong mỗi cặp: 2 dòng/ cặp
- Vần và nhịp thơ: linh hoạt, tự do.
2. Sự ảo tưởng: Cảnh gặp gỡ trên đường Trường Sơn.
Gặp nhau giữa binh lính và thanh niên chiến sĩ trên con đường Trường Sơn. Cuộc gặp diễn ra trong không gian cao lớn, trong cơn mưa lá đỏ rơi rất nhiều, đẹp đến ngỡ ngàng như “Rừng lạ rơi lá đỏ”; trong cuộc hành quân nhanh chóng tiến về Sài Gòn “Đoàn quân vẫn bước đi vội vã/ Bụi Trường Sơn tan chảy trời lửa”.
3. Suy tưởng: Gặp nhau ở Sài Gòn.
Sự tưởng tượng về chiến thắng quan trọng của cuộc kháng chiến.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Bài thơ mô tả bối cảnh Trường Sơn mạnh mẽ, khí thế hùng vĩ, tinh thần lạc quan phơi phới của đoàn quân ra trận cùng niềm tin và hy vọng vào chiến thắng quyết định của cuộc kháng chiến.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc
Câu 1. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Xác định các đặc điểm của thể loại thơ tự do được thể hiện trong bài thơ Lá đỏ.
Trả lời:
- Số từ trong mỗi dòng: không giới hạn
- Số dòng trong mỗi cặp: 2 dòng/ cặp
- Vần và nhịp thơ: linh hoạt, tự do.
Câu 2. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Bài thơ thể hiện cảm xúc trước một cuộc gặp gỡ sau đó sự chia li trong hi vọng gặp lại. Hãy cho biết ai là người thể hiện cảm xúc và cuộc gặp gỡ là giữa ai với ai.
Trả lời:
- Người thể hiện cảm xúc: một lính chiến.
- Đó là cuộc gặp giữa anh ta và một cô thanh niên xung phong trên con đường Trường Sơn.
Câu 3. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Cuộc gặp diễn ra trong không gian như thế nào? Không gian đó giúp bạn hiểu thêm về bối cảnh lịch sử, về những con đường hành quân ra trận trong những năm chiến tranh?
Trả lời:
- Không gian gặp gỡ: Trên đỉnh cao, trong cơn mưa lá đỏ rơi mạnh mẽ, đẹp như “Rừng lạ rơi lá đỏ”; trong cuộc hành quân nhanh chóng tiến về Sài Gòn “Đoàn quân vẫn bước đi vội vã/ Bụi Trường Sơn tan chảy trời lửa”.
- Bối cảnh lịch sử: Chiến tranh chống Mỹ đang diễn ra quyết liệt. Mọi người dân và quân lính đều đang tập trung vào tiền tuyến tiến về Sài Gòn. Con đường hành quân ra trận rộng lớn, hùng vĩ.
Câu 4. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Chia sẻ cảm nhận về hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến trong bài thơ. Bạn đã đọc những dòng thơ nào khác cũng miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận?
Trả lời:
- Miêu tả về hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến: “Đoàn quân vẫn bước đi vội vã/ Bụi Trường Sơn tan chảy trời lửa” → Những đoàn quân hành quân một cách nhanh chóng, không ngừng nghỉ → Cuộc hành quân hùng vĩ, vượt qua Trường Sơn, hướng về Sài Gòn.
- Có một số dòng thơ khác cũng miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận:
Những con đường Việt Bắc của chúng ta
Đêm đêm tiếng rầm rộ như lòng đất rung
Quân lính đi theo từng bước chân
Ánh sao trên đầu súng và mũ bảo hiểm.
(Việt Bắc – Tác giả: Tố Hữu)
Những đêm dài đi hành quân, tim đập rộn ràng
Bỗng dưng lo lắng, nhớ về ánh mắt người yêu.
(Đất nước – Tác giả: Nguyễn Đình Thi)
Câu 5. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Đánh giá các chi tiết miêu tả hình ảnh “em gái phía trước” trong bài thơ.
Trả lời:
Em đứng bên lề đường như quê hương; Vai áo bạc, quàng súng trường, tạo nên cảm giác thân thuộc, ấm áp, gần gũi, giản dị; đồng thời thể hiện sự kiên cường, dũng cảm, và mạnh mẽ trong nhiệm vụ.
Câu 6. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Phân tích cảm xúc chính trong bài thơ. Cảm xúc này liên quan như thế nào đến hình ảnh lá đỏ và rừng lá đỏ trong bài thơ?
Trả lời:
Dòng chảy cảm xúc chủ đạo của bài thơ là lòng yêu nước, tình quê. Cảm xúc này thể hiện qua các khía cạnh:
+ Tình thương em gái nhỏ - hình ảnh gắn liền với quê hương - mà người lính tình cờ gặp trên con đường Trường Sơn.
+ Tình yêu, tự hào về những anh hùng chưa tên tuổi làm nên chiến công lịch sử; biết ơn về sự hi sinh, cống hiến không gì đổi thay của hàng triệu con người cho Tổ quốc,...
+ Niềm tin mãnh liệt vào chiến thắng cuối cùng của cuộc kháng chiến.
- Mỗi chiếc lá là biểu tượng cho một cá nhân, cả rừng lá đỏ hùng vĩ như tượng trưng cho dân tộc, đất nước. Tác giả tôn vinh hình ảnh lá đỏ, nhấn mạnh vai trò, ý nghĩa của từng cá nhân trong chiến thắng lớn lao của cuộc kháng chiến dân tộc.
Câu 7. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Cảm hứng chính trong bài thơ Lá đỏ là gì?
Trả lời:
Bài thơ tôn vinh tinh thần yêu nước, sự hy sinh cao cả của những anh hùng vô danh đã góp phần xây dựng sức mạnh dân tộc, đóng góp vào chiến thắng trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
Câu 8. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Bạn đồng ý với quan điểm rằng bài thơ thể hiện niềm tin và hy vọng vào chiến thắng chắc chắn của cuộc kháng chiến. Vì sao?
Trả lời:
Bài thơ đã thể hiện niềm tin và hy vọng vào chiến thắng chắc chắn của cuộc kháng chiến. Điều này được thể hiện qua lời chào, lời hẹn cuối cùng trong bài “Chào em em gái phía trước/ Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn…” → Sự lạc quan, niềm tin vào thắng lợi cuối cùng.
* Liên kết với việc đọc
Bài tập: (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Viết một đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) thể hiện suy nghĩ của bạn về hình ảnh “em gái tiền phương” trong bài thơ.
Đoạn văn tham khảo
(1) Trong bài thơ Lá đỏ, nhà thơ Nguyễn Đình Thi không mô tả chi tiết về những cô gái tiền phương. (2) Mặc dù vậy, họ vẫn hiện lên rất rõ nét và chân thực. (3) Tác giả sử dụng hình ảnh những cô gái này đứng bên đường chỉ lối cho xe qua, tượng trưng cho sự quen thuộc và yêu thương ông dành cho họ.
