Tổ chức bài Mấy ý nghĩ về thơ (Nguyễn Đình Thi) ngắn nhất năm 2021
A. Chuẩn bị bài Mấy ý nghĩ về thơ (Nguyễn Đình Thi) (ngắn nhất)
Câu 1 (trang 60 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Nguyễn Đình Thi giải thích đặc điểm cơ bản của thơ là biểu hiện tâm hồn con người:
+ Điều đó được xác nhận qua câu hỏi tu từ có tính khẳng định: “ Điều gì gây nên thơ ca có lẽ ta tìm thấy ở trong tâm hồn con người?”.
+ Trước khi tạo ra thơ, tâm hồn con người phải trải qua những “rung động thơ”, sau đó mới có thể “sáng tác thơ”.
+ Thơ và con người tác động lẫn nhau, việc sáng tác thơ là một cách thể hiện tâm lí, trạng thái và cảm xúc của con người.
+ Thơ là phương tiện biểu hiện của tâm hồn.
Câu 2 (trang 60 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Hình ảnh trong thơ: là những hình ảnh thực tế nảy sinh trong tâm hồn khi chúng ta trải qua một tình huống hoặc trạng thái nào đó.
- Tư tưởng trong thơ: là những tư tưởng phản ánh cuộc sống, tồn tại trong cuộc sống, nằm sâu trong cảm xúc và ý thức.
- Cảm xúc trong thơ: là phần hồn nhiên của cuộc sống tâm hồn, liên quan chặt chẽ đến suy nghĩ và trí tuệ.
- Sự thực trong thơ là những hình ảnh sống động và thuyết phục, không bị hạn chế bởi những khái niệm trừu tượng.
Câu 3 (trang 60 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Sự khác biệt :
+ Trong truyện, ngôn ngữ kí – ngôn ngữ dùng để kể chuyện; trong tác phẩm kịch – ngôn ngữ đối thoại.
+ Ngôn ngữ thơ: là sự kết hợp của nhịp điệu, hình ảnh, cảm xúc tạo nên sự văn hóa mãi mãi gây ấn tượng trong lòng người đọc.
- Quan niệm về thơ tự do và thơ có vần: Không có thơ tự do, thơ có vần hay thơ không có vần, mà chỉ có thơ thực và thơ giả, thơ hay và thơ không hay, thơ và không thơ…
→ Quan niệm đúng đắn và tiến bộ
Câu 4 (trang 60 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Nghệ thuật lập luận của Nguyễn Đình Thi:
+ Phong cách: biện luận - trữ tình, nghị luận kết hợp với các yếu tố tự sự, lí luận gắn với thực tiễn.
+ Hệ thống luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, sắc sảo.
- Sử dụng các phương pháp lập luận, so sánh, phân tích, phủ định,...
+ Sử dụng ngôn ngữ phong phú, từ vựng lựa chọn kỹ lưỡng, được sáng tạo linh hoạt
+ Viết với hình ảnh sống động, chân thực, độc đáo kích thích nhiều tưởng tượng
Câu 5 (trang 60 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Quan điểm về thơ của Nguyễn Đình Thi vẫn giữ nguyên giá trị trong thời đại hiện nay
- Lý do:
+ Việc viết và đọc thơ là những hoạt động nghệ thuật không bao giờ ngừng, ở mọi thời đại con người đều muốn thể hiện tâm trạng của mình.
+ Mặc dù có sự đổi mới về kỹ thuật viết thơ, nhưng quan điểm cơ bản về thơ vẫn được giữ nguyên.
+ Quan điểm về thơ của Nguyễn Đình Thi vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự sáng tạo và hiểu biết về thơ.
B. Tác giả
- Tên Nguyễn Đình Thi (1924 - 2003)
- Quê quán: Hà Nội
- Hoạt động văn học và chiến đấu trong kháng chiến
+ Sinh ra ở Lào và lớn lên ở Lào khi còn nhỏ.
+ Trở về Việt Nam cùng gia đình năm 1931; năm 1941, tham gia vào cuộc chiến đấu cách mạng.
+ Là một nghệ sĩ văn hóa đa tài.
- Các tác phẩm chính:
+ Tiểu thuyết: Xung kích (1951), Vào lửa (1966), Mặt trận trên cao (1967).
+ Thơ: Người chiến sĩ (1956), Bài thơ Bắc Hải (1958), Dòng sông trong xanh (1974), Tia nắng (1983).
+ Kịch: Con nai đen (1961), Hoa và Ngần (1975), Rừng trúc (1978), Hòn cuội (1987)....
+ Tiểu luận: Mấy vấn đề văn học (1956), Công việc của người viết tiểu thuyết (1964).
C. Tác phẩm
- Nguồn gốc và bối cảnh sáng tác:
+ Tiểu luận “Mấy ý nghĩ về thơ”: được viết trong một cuộc hội thảo văn nghệ tại Việt Bắc vào năm 1949, viết theo phong cách biện luận - trữ tình, nghị luận kết hợp với sự tự sự, lí luận liên quan đến thực tiễn.
- Thể loại: Tiểu luận
- Tóm tắt
“Mấy ý nghĩ về thơ” là một bài tiểu luận xuất sắc của tác giả Nguyễn Đình Thi, thể hiện quan điểm về thơ ca. Tác phẩm được viết tại Hội nghị tranh luận văn nghệ tại miền Bắc vào tháng 9 năm 1949. Bài viết được trình bày một cách logic, mạch lạc với các nội dung rõ ràng. Tác giả đầu tiên chỉ ra nguồn gốc của thơ ca từ tâm hồn và tình cảm con người. Ông nhấn mạnh rằng, tâm hồn phải có tư tưởng và cảm xúc để tạo ra thơ ca. Tác giả phân tích các đặc trưng của thơ ca như hình ảnh, nhịp điệu và tiếp tục nói về thơ tự do và thơ không vần. Ông khẳng định rằng chỉ có thơ thực và thơ giả, thơ hay và thơ không hay, không có khái niệm thơ tự do hay thơ có vần. Bài viết kết thúc bằng việc nhấn mạnh về sự cần thiết của thơ trong thời đại mới.
- Bố cục:
+ Đoạn 1: Từ đầu đến '...xung quanh ngọn lửa' => Đặc trưng cơ bản của thơ.
+ Đoạn 2: Còn lại => Những đặc điểm khác của thơ.
- Giá trị nội dung:
Bài tiểu luận này đề cập đến những quan điểm mới mẻ và sâu sắc về thơ, với những ý kiến, đề xuất mà tác giả đã đưa ra có thể được coi là táo bạo vào thời điểm năm 1949. Tác giả khẳng định rằng thơ là giọng nói của tâm hồn con người, và để biểu hiện điều đó, cần phải sử dụng hình ảnh, nhịp điệu, âm nhạc và ngôn ngữ. Ông nhấn mạnh rằng thơ là tổng hợp và kết tinh. Tuy văn xuôi có thể không hoàn hảo, nhưng thơ luôn đòi hỏi sự toàn vẹn. Đối với vấn đề thơ tự do và thơ không vần, tác giả có quan điểm mới mẻ và táo bạo, không thừa nhận sự phân biệt giữa chúng. Điều này thể hiện sự chú trọng của ông đối với chất lượng của thơ.
- Giá trị nghệ thuật: Bài luận về quan điểm về thơ được viết với những suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ, mang ý nghĩa cách tân, tôn vinh bản lĩnh và trải nghiệm về thơ của Nguyễn Đình Thi, được diễn đạt bằng một tư duy sáng tạo, một lập luận chặt chẽ và một cách viết tài tình. Mặc dù thơ là một lĩnh vực khá trừu tượng, khó hiểu, nhưng cách viết của tác giả lại rất dễ hiểu, thu hút người đọc để thảo luận, trao đổi ý kiến. Văn phong lý luận của Nguyễn Đình Thi đậm chất hình ảnh, mang hơi thở của cuộc sống và nhiệt tình của tác giả: đó chính là những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt của bài tiểu luận này.