Buzz
Bài thơ Mẹ và quả của Nguyễn Khoa Điềm sẽ được thảo luận trong chương trình môn Ngữ văn lớp 7. Hôm nay, Mytour mời các bạn học sinh tham khảo bài Soạn văn 7: Mẹ và quả, rất hữu ích và cần thiết.
Hãy xem qua để chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ cho các bạn học sinh lớp 7. Chi tiết nội dung sẽ được cung cấp ngay sau đây.
Tìm hiểu về bài thơ Mẹ và quả - Mẫu 1
1. Nội dung chính
- Tác giả Nguyễn Khoa Điềm:
- Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943
- Quê quán: thôn Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
- Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước và cách mạng.
- Năm 1955, Nguyễn Khoa Điềm ra Bắc học tại trường học sinh miền Nam.
- Sau khi tốt nghiệp khoa Văn, trường Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964, ông về Nam hoạt động trong phong trào học sinh, sinh viên thành phố, xây dựng cơ sở cách mạng, viết báo, làm thơ..
- Sau khi đất nước thống nhất, ông tiếp tục hoạt động chính trị và văn nghệ ở Thừa Thiên - Huế.
- Ông tham gia Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III, là Tổng thư kí Hội Nhà văn Việt Nam khóa V, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin, từng là Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam, Bí thư trung ương Đảng, Trưởng Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương.
- Sau Đại hội X của Đảng, ông về nghỉ hưu ở Huế, tiếp tục làm thơ.
- Năm 2000, ông được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật
- Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ các nhà thơ trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ, cứu nước.
- Thơ của ông hấp dẫn bởi sự kết giữa cảm xúc nồng nàn và suy tư sâu lắng của người trí thức về đất nước, con người Việt Nam.
- Tác phẩm chính: Đất ngoại ô (thơ, 1972), Mặt đường khát vọng (trường ca, 1974), Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (thơ, 1986), Thơ Nguyễn Khoa Điềm (tuyển chọn, 1990), Cõi lặng (thơ, 2007)...
- Khi nhắc về cha mẹ, điều khiến bản thân cảm thấy xúc động là sự quan tâm, chăm sóc của cha mẹ.
2. Tìm hiểu nội dung
Câu 1. Đếm số tiếng trong mỗi dòng, xác định vần và nhịp của bài thơ. Ý nghĩa của từ “lặn” và “mọc” trong ngữ cảnh của bài thơ là gì?
- Mỗi dòng thơ có xen kẽ 7 và 8 tiếng; Sử dụng các vần chân và vần cách, và nhịp thơ linh hoạt.
- Từ “lặn” và “mọc” trong bài thơ chỉ sự thay đổi của mùa quả, “mọc” biểu hiện mùa ra quả, trong khi “lặn” đề cập đến sự kết thúc của mùa quả.
Câu 2. Hình ảnh này làm sáng tỏ nội dung nào của bài thơ?
Tranh ảnh miêu tả nội dung: Một người mẹ đang chăm sóc cây bầu và cây bí.
và cây bí.
Câu 3. Em hiểu ý nghĩa của “lớn lên” và “lớn xuống” ở dòng thơ số 5 và số 6 như thế nào?
- “Lớn lên”: Sự phát triển, trưởng thành của con người.
- “Lớn xuống”: Sự phát triển của trái bầu, trái bí (Quả mọc từ trên giàn cao rồi hướng xuống đất ).
Câu 4. Từ “quả” ở khổ 1 và từ “quả” ở khổ 3 có điểm tương đồng và khác biệt như thế nào về ý nghĩa?
- Từ “quả” mang ý nghĩa thực tế trong các câu thơ 1 và 3 (khổ 1).
- Từ “quả” có ý nghĩa bóng tượng trong các câu thơ 9 và 12 (khổ 3), chỉ đến những đứa con đã trưởng thành dưới sự chăm sóc của người mẹ.
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Bài thơ được sáng tác bởi ai, nói với ai và về điều gì? Tâm trạng và thái độ của người nói như thế nào?
- Bài thơ là lời của đứa con, nói với mẹ về sự công lao chăm sóc, nuôi dưỡng của người mẹ rất lớn lao, vĩ đại.
- Tâm trạng và thái độ của người nói: Biết ơn, tự hào và trân trọng người mẹ.
Câu 2. Người mẹ trong bài thơ không được trực tiếp mô tả, nhưng người đọc vẫn nhận ra phẩm chất của bà qua những dòng thơ nào?
- Những câu thơ: Hình như dáng vẻ giọt mồ hôi mặn/Nhỏ dần vào trong lòng mẹ tôi.
- Người mẹ trong bài thơ là một người phụ nữ đơn giản, chăm chỉ. Mẹ đã vun trồng, chăm sóc cây bầu, cây bí một cách cẩn thận. Chúng lớn lên nhờ công lao vất vả lặng lẽ của mẹ trong bao năm tháng. Như những đứa con được mẹ nuôi nấng, yêu thương của người mẹ.
Câu 3. Phân tích đặc điểm độc đáo của bài thơ thể hiện qua một trong các yếu tố: từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ…
- Từ ngữ: đơn giản, dễ hiểu
- Hình ảnh có tính biểu tượng như: mùa quả rồi lại mọc, giọt mồ hôi mặn, quả non xanh.
- Vần, nhịp: Sử dụng linh hoạt.
- Biện pháp tu từ: Dùng so sánh (Những mùa quả lặn rồi lại mọc/Như Mặt Trời, khi giống Mặt Trăng); Ẩn dụ (Mình vẫn còn là một loại quả non xanh), Nói giảm nói tránh (Tôi sợ hãi ngày bàn tay mẹ mỏi)...
Câu 4. Ở hai dòng thơ cuối, vì sao nhà thơ lại “sợ hãi” khi nghĩ mình vẫn còn là “một loại quả non xanh”? (Gợi ý: “Quả non xanh” chỉ điều gì? Tại sao điều ấy khiến tác giả “sợ hãi”?). Bài thơ thể hiện được vẻ đẹp gì trong suy nghĩ, tình cảm của nhà thơ?
- Nhà thơ “sợ hãi” khi nghĩ mình vẫn còn là “một loại quả non xanh” vì:
Trước hết, “quả non xanh” ý chỉ con người chưa trưởng thành, chưa khôn lớn. Hình ảnh “bàn tay mẹ mỏi” ý chỉ mẹ đã già yếu. Tác giả cảm thấy “sợ hãi” khi mình vẫn còn chưa trưởng thành để mẹ vẫn phải lo lắng cho mình. Tác giả cũng sợ rằng không thể đền đáp công ơn sinh thành, nuôi dưỡng của mẹ.
- Bài thơ thể hiện được tấm lòng hiếu thảo, cũng như tình yêu thương sâu sắc của nhà thơ.
Câu 5. Em ưa thích dòng thơ ở khổ cuối nhất? Bài thơ truyền tải điều gì về cha mẹ của em?
- Dòng thơ ở khổ cuối là điểm yêu thích của em.
- Bài thơ nói về sự kính trọng, biết ơn và tình yêu thương dành cho cha mẹ.
Soạn bài Mẹ và quả - Mẫu 2
Câu 1. Bài thơ là lời của ai, nói với ai và về điều gì? Tâm trạng và thái độ của người nói như thế nào?
- Bài thơ là lời của đứa con, nói với người mẹ; nói về công lao chăm sóc, nuôi dưỡng của người mẹ thật lớn lao, vĩ đại.
- Tâm trạng và thái độ của người nói: Lòng biết ơn, trân trọng và yêu thương.
Câu 2. Phẩm chất của người mẹ được thể hiện qua những dòng thơ nào?
- Những dòng thơ như: Chúng mang hình ảnh giọt mồ hôi mặn/Rỏ xuống lòng thầm lặng của mẹ.
- Phẩm chất của người mẹ: Một người phụ nữ tận tâm, chăm chỉ. Mẹ đã chăm sóc, vun trồng cây bầu, trái bí với sự cẩn thận. Chúng lớn lên nhờ vào sự vất vả lặng thầm của người mẹ suốt bao năm tháng. Cũng giống như những đứa con được mẹ nuôi dưỡng và yêu thương.
Câu 3. Phân tích nét đặc biệt của bài thơ được thể hiện qua một trong các yếu tố: từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ…
- Từ ngữ đơn giản, mộc mạc.
- Hình ảnh mang tính biểu tượng như: mùa quả lặn rồi mọc, giọt mồ hôi mặn, quả non xanh.
- Vần, nhịp được áp dụng một cách linh hoạt.
- Biện pháp tu từ: So sánh (Những mùa quả lặn rồi lại mọc/Như Mặt Trời, khi như Mặt Trăng); Ẩn dụ (Mình vẫn còn một thứ quả non xanh), Nói giảm nói tránh (Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi)...
Câu 4. Tại sao nhà thơ lại “hoảng sợ” khi nghĩ mình vẫn còn là “một thứ quả non xanh”? (Gợi ý: “Quả non xanh” chỉ điều gì? Tại sao điều ấy làm tác giả “hoảng sợ”?). Bài thơ thể hiện được vẻ đẹp nào trong suy nghĩ và tình cảm của nhà thơ?
- Tác giả cảm thấy “hoảng sợ” khi nghĩ mình vẫn chưa trưởng thành, khiến mẹ vẫn phải lo lắng cho mình, và không thể báo đáp đủ công ơn của mẹ.
- Bài thơ thể hiện sự hiếu thảo và tình yêu thương giàu có của nhà thơ.
Câu 5. Dòng thơ, khổ thơ nào là bạn yêu thích nhất? Bài thơ giúp bạn nhận ra điều gì khi nghĩ về cha mẹ của mình?
- Dòng thơ yêu thích: “Chúng mang hình ảnh giọt mồ hôi mặn/Rỏ xuống lòng thầm lặng của mẹ” đã miêu tả một người mẹ đáng trân trọng và yêu mến,
- Bài thơ giúp bạn nhận ra sự kính trọng, biết ơn và tình yêu thương dành cho cha mẹ.
