Chuẩn bị
(trang 20, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đọc trước đoạn trích Người thầy đầu tiên; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Trin-ghi-dơ Ai-ma-tốp (Chyngyz Aitmatov).
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trích và tìm hiểu thông tin về tác giả
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Chingiz Aitmatov (1928-2008) là một nhà văn, nhà văn học và chính trị gia người Kyrgyzstan. Ông được biết đến là một trong những nhà văn hàng đầu của Kyrgyzstan và có nhiều tác phẩm ảnh hưởng lớn đến văn hóa và xã hội Kyrgyzstan và nhiều nước khác trên thế giới.
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 21, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tại sao nhân vật “tôi” lại “sững sờ vì kinh hãi”?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn liên quan đến câu hỏi
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Nhân vật 'tôi' bị 'sững sờ vì kinh hãi' bởi vì cô bé nhận ra điều mà người dì đang có ý định làm với cô.
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 21, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Ý nghĩa của việc trồng hai cây phong là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn liên quan đến câu hỏi
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Hai cây phong tượng trưng cho những ước mơ và hy vọng về một thế hệ trẻ, thế hệ mới sẽ mang đến thay đổi cho làng Ku-ku-rêu. Hai cây phong là biểu tượng cảm xúc của tuổi thơ tràn đầy kỷ niệm, là nơi lưu giữ những kỷ niệm của nhiều thế hệ học trò làng Ku-ku-rêu nhỏ bé.
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 24, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tình trạng của An-tư-nai sau khi bị bắt như thế nào?
Phương pháp:
Đọc kỹ đoạn văn liên quan
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Sau khi bị bắt, An-tư-nai tỉnh dậy vào ban đêm trong một chiếc lều vải. Bên ngoài là dòng suối chảy, và đối diện cô là một bà lão ngồi im lặng.
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 24, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Điều bất ngờ đã xảy ra là gì?
Phương pháp:
Đọc kỹ đoạn văn liên quan
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Điều bất ngờ là sự xuất hiện của thầy Đuy-sen cùng hai viên cảnh sát.
Đọc hiểu 5
Câu 5 (trang 25, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Ý nghĩa những lời thì thầm của nhân vật “tôi” là gì?
Phương pháp:
Trả lời theo hiểu biết của bạn
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Nhân vật 'tôi' muốn nghe lời thầy Đuy-sen, quên đi nỗi đau mình chịu đựng và bắt đầu lại cuộc đời trong sạch.
Đọc hiểu 7
Câu 7 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phần 3 là những lời tâm sự của An-tư-nai vào thời điểm nào?
Phương pháp:
Đọc kỹ đoạn văn bản
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Phần 3 là lời tâm sự của An-tư-nai khi cô đã trưởng thành.
CH cuối bài 1
Câu 1 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đoạn trích Người thầy đầu tiên kể về chuyện gì? Truyện được kể ở ngôi thứ mấy? Ngôi kể đó có tác dụng ra sao?
Phương pháp:
Đọc kỹ văn bản
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Văn bản kể về tình thầy trò giữa thầy giáo Đuy-sen và học trò An-tư-nai thông minh. Câu chuyện sử dụng ngôi kể thứ nhất, giúp người đọc hiểu rõ hơn cảm xúc của nhân vật.
Kết thúc bài 2
Câu 2 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tóm tắt nội dung chính của từng phần trong văn bản. Phần 3 có sự khác biệt về thời gian kể chuyện như thế nào so với hai phần trước? Câu văn nào cho thấy điều đó?
Phương pháp:
Đọc và tóm tắt nội dung chính
Hướng dẫn:
- Tóm tắt từng phần:
+ Phần 1: Thầy Đuy-sen giúp An-tư-nai tránh khỏi người thím xấu tính. An-tư-nai bồn chồn cả đêm và thầy Đuy-sen đã an ủi cô bằng việc trồng hai cây và gieo hy vọng cho cô về tương lai.
+ Phần 2: Thím An-tư-nai dẫn người đến bắt cô đi. Thầy Đuy-sen chống lại và bị thương, An-tư-nai cũng bị bắt. Sau đó, thầy Đuy-sen xuất hiện cùng hai viên cảnh sát và cứu cô. Ông lại khuyên cô quên đi quá khứ đau buồn và nhìn về tương lai.
+ Phần 3: An-tư-nai bày tỏ tình cảm và lòng biết ơn sâu sắc dành cho thầy Đuy-sen.
- Phần 3 khác biệt về thời gian so với hai phần trước, thời gian ở phần 3 là khi An-tư-nai đã trưởng thành.
Kết thúc bài 3
Câu 3 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Dẫn ra những câu văn thể hiện suy nghĩ, tình cảm và hy vọng của thầy Đuy-sen khi trồng hai cây phong nhỏ.
Phương pháp:
Đọc và trích dẫn những câu văn thể hiện suy nghĩ và hy vọng của thầy Đuy-sen.
Hướng dẫn:
Cách 1
Một vài câu văn thể hiện suy nghĩ, tình cảm và hy vọng của thầy Đuy-sen khi trồng hai cây phong:
'Sau này em sẽ thấy hai cây phong chúng ta đẹp thế nào! Chúng sẽ sừng sững trên đồi, như hai người bạn thân. Mọi người sẽ thấy chúng và cảm nhận được niềm vui. Lúc đó cuộc sống sẽ khác đi, An-tư-nai. Tất cả những gì tốt đẹp nhất còn đang chờ phía trước...'
Kết thúc bài 4
Câu 4 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phân tích nhân vật thầy Đuy-sen trong đoạn trích Người thầy đầu tiên.
Phương pháp:
Đọc kỹ văn bản và phân tích nhân vật thầy Đuy-sen
Hướng dẫn chi tiết:
Tham khảo:
Phương án 1
Thầy Đuy-sen là một hình ảnh đáng quý và đáng kính của một người thầy trong câu chuyện. Khi đến vùng quê của An-tư-nai, thầy Đuy-sen còn rất trẻ nhưng đã mang trái tim nhân hậu và tinh thần cách mạng. Thầy tận tụy cải tạo chuồng ngựa cũ thành trường học, mang ánh sáng tri thức đến cho vùng đất lạc hậu.
Thầy không chỉ là người thầy mẫu mực, mà còn là người có lòng thấu hiểu trẻ nhỏ và mong muốn giúp đỡ chúng tiếp cận với giáo dục. Cử chỉ ấm áp và lời nói dịu dàng của thầy đã chiếm lĩnh được tình cảm của trẻ em, đặc biệt là An-tư-nai, người mà thầy đã giúp đỡ và hướng dẫn tận tình.
Thầy Đuy-sen là người thầy đầu tiên của An-tư-nai, đã thắp lên niềm đam mê học tập và khát vọng thay đổi tương lai cho cô. Sự tận tụy của thầy là một tấm gương sáng cho tất cả mọi người.
Kết thúc bài 5
Câu 5 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nhìn nhận số phận của những phụ nữ trong câu chuyện qua cuộc đời An-tư-nai?
Phương pháp:
Trả lời theo ý hiểu
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Cuộc đời An-tư-nai cho thấy số phận của những phụ nữ trong câu chuyện rất gian truân và bất hạnh. Họ thường bị ép kết hôn sớm và không có tiếng nói trong cuộc sống của mình. An-tư-nai đã may mắn được giúp đỡ để vượt qua hoàn cảnh và tự khẳng định bản thân.
Kết thúc bài 6
Câu 6 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Chi tiết hoặc hình ảnh nào trong văn bản để lại ấn tượng sâu sắc cho bạn? Viết một đoạn văn (8-10 dòng) ghi lại ấn tượng đó.
Phương pháp:
Viết đoạn văn
Hướng dẫn chi tiết:
Phương án 1
Văn bản “Người thầy đầu tiên” của Ai-ma-tốp đã để lại trong tôi ấn tượng sâu sắc. Chi tiết tôi nhớ nhất là khi thầy Đuy-sen kiên cường bảo vệ học trò trước sự ép buộc của người thím. Điều này thể hiện tình cảm chân thành và lòng dũng cảm của thầy trong việc chống lại những tư tưởng lạc hậu. Nhờ sự giúp đỡ của thầy, An-tư-nai đã có cơ hội trở thành người có ích cho xã hội, khẳng định vai trò của phụ nữ.