Buzz
Mytour cung cấp tài liệu Soạn văn 12: Nguyễn Đình Chiểu - Ngôi sao sáng trong văn nghệ dân tộc, rất hữu ích.
Hy vọng có thể hỗ trợ các bạn học sinh lớp 12 trong việc chuẩn bị bài học của mình. Mời tham khảo chi tiết bên dưới.
Nguyễn Đình Chiểu - Ngôi sao sáng - Chi tiết
I. Tác giả
- Phạm Văn Đồng (1906 - 2000) được biết đến là một nhà cách mạng nổi tiếng, là một nhà văn hóa lớn của dân tộc.
- Quê quán của ông nằm ở xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
- Năm 1925, ông tham gia vào cuộc cách mạng và từng giữ nhiều vị trí quan trọng trong cơ cấu lãnh đạo của Đảng và Nhà nước Việt Nam.
- Phạm Văn Đồng đã từng là Thủ tướng Chính phủ, là học trò và cộng sự thân thiết của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Ông đã có nhiều đóng góp trong lĩnh vực nghiên cứu, phát biểu và viết về văn hóa, văn nghệ, cũng như về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân văn hóa của dân tộc.
- Các tác phẩm của ông thu hút người đọc bởi tư duy sâu sắc và giản dị, cùng với tình cảm sôi nổi và lời văn trong sáng hấp dẫn.
II. Tác phẩm
1. Hoàn cảnh sáng tác
Bài viết về Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc, được ông viết nhân dịp kỷ niệm 75 năm ngày mất của Nguyễn Đình Chiểu (3 - 7 - 1888).
2. Bố cục
Bao gồm 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “cách đây một trăm năm”: Nguyễn Đình Chiểu được xem là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc.
- Phần 2. Tiếp theo đến “còn vì văn hay của Lục Vân Tiên”: Điểm sáng về Nguyễn Đình Chiểu, những tác phẩm thơ văn yêu nước của ông và tác phẩm nổi tiếng Lục Vân Tiên.
- Phần 3. Phần còn lại: Khẳng định cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu là một bài học sáng sủa cho sự phát triển của dân tộc.
III. Hiểu - giải nghĩa văn bản
1. Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ lớn của dân tộc
- Nêu ra trực tiếp vấn đề: Nguyễn Đình Chiểu, một nhà thơ lớn của dân tộc, cần được thêm sáng tỏ trong bức tranh văn hóa của dân tộc chúng ta.
- Hình ảnh ẩn dụ về “ngôi sao”, “những vì sao sáng chói”, “đôi mắt của chúng ta phải nhìn chăm chú mới thấy”: nhấn mạnh vẻ đẹp của thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu.
- Lý do Nguyễn Đình Chiểu chưa được sáng tỏ hơn trong tương lai văn nghệ dân tộc vì:
- Chỉ biết Nguyễn Đình Chiểu là tác giả của Lục Vân Tiên và hiểu thiên lệch về tác phẩm này.
- Ít ai biết đến thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu.
=> Cách đặt vấn đề độc đáo, đầy biểu tượng.
2. Giới thiệu Nguyễn Đình Chiểu, thơ văn yêu nước của ông và tác phẩm Lục Vân Tiên
* Vài điểm về Nguyễn Đình Chiểu:
- Tiểu sử:
- Đời sống và hoạt động của Nguyễn Đình Chiểu là một minh chứng về lòng dũng cảm.
- Cuộc đời và tác phẩm văn học của ông là biểu hiện của một chiến sĩ hy sinh, đấu tranh vì một nguyên tắc cao cả.
=> Phản ánh tinh thần của một nhà yêu nước kiên cường.
- Quan điểm về sáng tác:
- Viết văn là một trách nhiệm cao cả.
- Ông đặt biệt vị trí quan trọng cho sứ mệnh viết văn của mình, khinh bỉ những kẻ lợi dụng văn chương để thực hiện những hành động vô đạo đức.
=> Quan điểm văn học đầy sáng tạo, tiến bộ.
* Thơ văn yêu nước của ông:
- Thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu tái hiện mạnh mẽ phong trào kháng Pháp mạnh mẽ và bền bỉ của nhân dân Nam bộ từ năm 1860 trở đi, kéo dài suốt hai thập kỷ sau đó.”.
- Thể hiện sự kiên cường, dũng cảm của dân tộc trong những thời kỳ gian khó.
- Phần lớn tác phẩm văn của Đồ Chiểu là những bài thơ ca ngợi những anh hùng tận hiến với tổ quốc và tôn vinh những người anh hùng đã hy sinh vì dân tộc. Đặc biệt là người nông dân, họ trở thành anh hùng cứu nước chỉ bằng cánh tay lao động.
=> Thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu là vũ khí chống lại kẻ xâm lược và là bài hát ca về chính nghĩa, tôn vinh phẩm hạnh trong cuộc sống.
* Tác phẩm Lục Vân Tiên:
- Tác phẩm Lục Vân Tiên: “Lục Vân Tiên” là một tác phẩm đáng chú ý của Nguyễn Đình Chiểu, được ưa chuộng rộng rãi trong cộng đồng dân gian, đặc biệt là ở miền Nam.
- Giá trị nội dung: Tác phẩm này là tác phẩm dài nhất, lớn nhất thể hiện một phần cuộc sống, hiện thực và ước mơ của Nguyễn Đình Chiểu; với người dân miền Nam, tác phẩm này được yêu mến và truyền miệng.
- Giá trị văn học: Đây là một câu chuyện dễ hiểu, lời văn gần gũi, dễ nhớ, dễ lan truyền trong cộng đồng dân cư.
- Nhược điểm của tác phẩm: Một số quan điểm mà Nguyễn Đình Chiểu ca ngợi đã trở nên lỗi thời, và có những phần văn không được xuất sắc.
3. Khẳng định sự nghiệp và cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu là một bước ngoặt quan trọng cho sự tiến bộ của dân tộc
- “Cuộc đời và công lao của Nguyễn Đình Chiểu là một nguồn động viên mạnh mẽ, là minh chứng cho vai trò và tầm quan trọng của văn học và nghệ thuật, cũng như sứ mạng của những chiến binh trên mặt trận văn hóa và tư tưởng”
=> Tôn vinh lại tầm quan trọng của Nguyễn Đình Chiểu.
Tóm tắt về Nguyễn Đình Chiểu
I. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Nhận diện các ý chính của bài văn. Bạn thấy cách bố trí các ý này có gì đặc biệt so với thứ tự thông thường?
- Nguyễn Đình Chiểu được coi là một trong những nhà thơ vĩ đại của dân tộc.
- Thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu thể hiện sự đam mê và lòng yêu nước.
- Tác phẩm Lục Vân Tiên được đánh giá là một tác phẩm văn học vĩ đại.
=> Sắp xếp thông tin theo một cách khác biệt: bắt đầu bằng việc nói về con người trước khi đề cập đến tác phẩm.
Câu 2. Theo tác giả, văn thơ của Nguyễn Đình Chiểu được ví như “những vì sao có ánh sáng đặc biệt”, “mà chỉ khi ta tập trung quan sát thì mới cảm nhận được?
- “Vẻ đẹp mộc mạc, giản dị của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu” được mô tả như “vì sao có ánh sáng khác thường”.
- “Cần phải kiên nhẫn, cẩn thận nghiên cứu, tìm hiểu thì mới cảm nhận được” giống như “con mắt của chúng ta phải chăm chú nhìn thì mới thấy”.
=> Cách tiếp cận, nghiên cứu về thơ văn Nguyễn Đình Chiểu được đặt ra một cách mới mẻ.
Câu 3. Phạm Văn Đồng giúp ta nhìn nhận về “ánh sáng khác thường” trên bầu trời văn nghệ dân tộc như thế nào?
- Cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu là một bức tranh về nghị lực và lòng yêu nước.
- Thơ văn được coi là vũ khí quan trọng trong cuộc chiến chống lại kẻ thù xâm lược.
- Những tác phẩm của ông chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc.
Câu 4. Tại sao tác giả cho rằng ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu nên sáng tỏ hơn nữa, không chỉ trong quá khứ mà còn trong thời hiện đại?
- Nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về văn thơ của Nguyễn Đình Chiểu.
- Các tác phẩm của ông có ảnh hưởng không chỉ trong thời của Nguyễn Đình Chiểu mà còn đến ngày nay.
Câu 5. Giải thích lý do bài văn nghị luận này thu hút và cuốn hút như thế nào?
- Luận điểm chặt chẽ, logic và được minh chứng cụ thể, dễ hiểu.
- Sử dụng ngôn ngữ sáng sủa, tượng trưng, giàu hình ảnh…
II. Thực hành
Văn thơ của Nguyễn Đình Chiểu vẫn được giới trẻ hiểu và việc học tác phẩm như Văn tế nghĩa sĩ cần thiết cho sự phát triển tư duy ở những người trẻ.
Anh (chị) hãy viết một bài luận để diễn đạt ý kiến của mình về vấn đề trên?
Đề xuất:
1. Bắt đầu: Giới thiệu về Nguyễn Đình Chiểu và sự nghiệp sáng tác của ông.
2. Phần chính
a. Giới thiệu về tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc.
b. Đánh giá giá trị của tác phẩm
* Thực hiện:
- Là bức tranh về sức mạnh của nhân dân Nam Bộ trong cuộc chiến chống Pháp.
- Tôn vinh những anh hùng nông dân kiên cường, sống mãi trong lòng dân tộc.
- Mang lại niềm tự hào về truyền thống anh hùng của dân tộc.
* Mỹ thuật
- Triển khai rõ ràng, lập luận chặt chẽ, logic sắc bén
- Kết hợp khéo léo giữa lập luận và cảm xúc
- Sử dụng hình ảnh và ngôn từ sinh động.
c. Những bài học nhận thức từ tác phẩm
- Truyền thống vĩ đại của dân tộc.
- Tinh thần yêu nước…
3. Tổng kết: Khẳng định một lần nữa giá trị của tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu.
