Buzz
Trong quá trình học môn Ngữ văn, học sinh sẽ được ôn tập lại các tác phẩm văn học đã được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 12.
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 12: Ôn tập phần Văn học, kính mời bạn đọc tham khảo bên dưới.
Chuẩn bị bài Văn học Ôn tập
Câu 1. Phân tích sự khác biệt về số phận và hoàn cảnh của những người lao động trong hai tác phẩm Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài) và Vợ nhặt (Kim Lân). Đồng thời, đánh giá những ý tưởng nhân đạo đặc sắc của mỗi tác phẩm.
- Sự khác biệt về số phận và hoàn cảnh của người lao động trong hai tác phẩm:
- Vợ chồng A Phủ: Những người lao động ở vùng cao Tây Bắc đối diện với sự áp bức, đày đọa từ thực dân và chúa đất, sống trong cảnh khốn khó và tăm tối.
- Vợ nhặt: Người nông dân trong tình trạng khốn khó trong nạn đói năm 1945.
- Những nét đặc sắc về tư tưởng nhân đạo của từng tác phẩm:
- Vợ chồng A Phủ: Tôn vinh sức mạnh bền bỉ của những người đã dám nổi lên chống lại áp bức, tìm kiếm tự do.
- Vợ nhặt: Tôn vinh tình người và phẩm chất cao quý của con người, cũng như khả năng sống sót phi thường của họ.
Câu 2. Tác phẩm Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành và Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi đều thể hiện chủ đề anh hùng cách mạng trong cuộc chiến chống Mỹ cứu nước. So sánh để làm rõ những đặc điểm riêng biệt, sáng tạo của mỗi tác phẩm trong việc miêu tả chủ đề này.
a. Rừng xà nu:
- Câu chuyện về cư dân trong một thôn làng xa xôi, đặt ra vấn đề quan trọng về tinh thần dân tộc.
- Hình ảnh của rừng xà nu: biểu tượng cho sức mạnh và ý chí bất khuất của người dân Tây Nguyên trong cuộc chiến chống Mỹ cứu nước.
- Nhân vật Tnú: một anh hùng với những phẩm chất kiên cường, can đảm, đồng thời là biểu tượng cho sức mạnh của cộng đồng. Các nhân vật khác như cụ Mết (lãnh đạo làng) và Dít (bí thư chi bộ) cũng được tôn vinh.
- Câu văn thể hiện tư tưởng của truyện: “Họ cầm súng, ta cầm giáo” - sự đoàn kết và quyết tâm của nhân dân Việt Nam trong cuộc chiến chống Mỹ cứu nước.
b. Các khám phá, ý tưởng mới mẻ của Nguyễn Thi trong tác phẩm Những đứa con trong gia đình.
- Câu chuyện kể về những đứa con trong một gia đình theo truyền thống yêu nước, hận giặc, trung thành với quê hương và cách mạng.
- Hình ảnh biểu tượng: cuốn sổ gia đình ghi lại thành tích của một gia đình tuân theo truyền thống cách mạng, được chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác.
- Nhân vật chính của tác phẩm: Việt và Chiến với cá nhân tính riêng biệt. Ngoài ra còn có các thế hệ trước: cha mẹ Việt, chú Năm…
- Câu văn phản ánh tư tưởng của truyện: “Chuyện gia đình ta cũng dài như dòng sông, chúng ta sẽ chia mỗi người một phần để ghi lại. Vào biển lớn, hơn trăm con sông chảy vào đó, nhưng sóng gia đình ta cũng hướng về biển rộng lớn ấy”, thể hiện truyền thống yêu nước của gia đình.
Câu 3. Phân tích tình huống trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu.
Tình huống trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” là những khám phá của Phùng trong chuyến đi thực tế đến miền Trung Trung Bộ:
a. Khám phá về nghệ thuật:
- Bối cảnh:
- Để tạo ra một bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển, trưởng phòng đề xuất cho nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đi chụp thực tế để bổ sung một bức ảnh cảnh biển sương mù buổi sáng.
- Trong chuyến thăm Đẩu - người bạn chiến đấu ngày xưa, Phùng đến một khu vực biển từng là chiến trường.
- Mặc dù đã cố gắng chụp ảnh mấy buổi sáng liền nhưng vẫn chưa có được bức ảnh nào. Sau gần một tuần, Phùng quyết định chụp thuyền thu lưới vào buổi bình minh để đưa vào tờ lịch.
- Phùng phát hiện một khung cảnh được mô tả như 'cảnh trời quý giá':
- Đánh giá như 'bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ', 'Mũi thuyền in một nét mơ hồ...vào bời', một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích.
- Đây là khung cảnh tuyệt vời của thiên nhiên, cuộc sống nhìn từ xa.
- Tâm trạng của họa sĩ Phùng trước vẻ đẹp: 'trái tim như bị một cái gì bóp chặt', nhận ra rằng 'chính cái đẹp là đạo đức'. Đó là niềm hạnh phúc của người nghệ sĩ khi gặp gỡ vẻ đẹp, anh nhận ra vai trò thực sự của nghệ thuật.
b. Phát hiện một bức tranh cuộc sống đầy mâu thuẫn
- Từ chiếc thuyền nhỏ xinh đẹp vừa mới, Phùng nhìn thấy:
- Một phụ nữ với vẻ ngoài lụa chải gian xấu xí, khuôn mặt phản ánh sự mệt mỏi, cùng một người đàn ông già có lưng rộng, tóc bạc phơ, đôi mắt ánh độc tử ra từ chiếc thuyền.
- Người đàn ông già độc ác, hung dữ: “dùng dây thắt lưng đánh liên tục vào lưng người phụ nữ”, “vừa đánh vừa rủa thề bằng tiếng rên rỉ đau đớn”.
- Đứa bé Phác yêu thương mẹ hết mực, căm ghét cha mình…
- Phùng rất ngạc nhiên, trong vài phút đầu tiên, anh ta chỉ có thể đứng nhìn mà không nói lên được điều gì. Phùng bất ngờ nhận ra bản chất thực sự của cái đẹp mà anh ta vừa chứng kiến.
- Ý nghĩa:
- Đằng sau vẻ đẹp của bề ngoại là sự xấu xa của cuộc sống bị che giấu.
- Người họa sĩ cần phải có cái nhìn đa chiều về cuộc sống.
Câu 4. Ý nghĩa triết lý của đoạn trích trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt của tác giả Lưu Quang Vũ.
Tư tưởng của đoạn trích:
- Sự sống quý giá nhưng không thể mua được bằng bất kỳ giá nào.
- Sự sống chỉ mang ý nghĩa và con người chỉ cảm thấy hài lòng khi sống chân thành với bản thân, làm thế nào để cân bằng giữa bên ngoài và bên trong, hòa hợp giữa tâm hồn và thể xác.
- Mọi sự chấp nhận, ép buộc chỉ dẫn đến đau khổ cho bản thân và những người xung quanh.
Câu 5. Ý nghĩa triết học và nét đặc sắc văn học của truyện ngắn Số phận con người của Sô-lô-khốp.
- Tư tưởng: Tôn vinh và khẳng định sức mạnh tiềm ẩn và sự hi sinh im lặng của mỗi cá nhân cho Đất nước. Từ đó, kêu gọi trách nhiệm, sự chú ý của Đất nước đối với họ.
- Nghệ thuật: kỹ thuật kể chuyện độc đáo (truyện lồng truyện), phần trữ tình ngoại đề với ý nghĩa sâu sắc.
Câu 6. Trong truyện ngắn Thuốc, Lỗ Tấn chỉ trích căn bệnh gì của người Trung Quốc đầu thế kỷ XX? Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm?
- Truyện nói về căn bệnh “đớn hèn” của dân tộc Trung Hoa do nhân dân chìm đắm trong sự lạc hậu, mê hoặc, trong khi những người cách mạng lại hoàn toàn xa lạ với dân chúng.
- Đặc sắc nghệ thuật: cốt truyện đơn giản nhưng phong phú, hình ảnh biểu tượng, xây dựng không gian và thời gian nghệ thuật…
Câu 7. Ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích Ông lão và biển cả của Ơ.Hê-minh-uê?
- Hình ảnh ông lão đại diện cho vẻ đẹp của con người khi họ theo đuổi ước mơ giản dị nhưng vô cùng to lớn của cuộc đời mình.
- Ông lão ngư phủ lành nghề, đơn độc trong cuộc chiến đấu, dũng cảm và mưu trí để thực hiện ước mơ bắt bằng được con cá lớn của cuộc đời mình.
- Cảm nhận của ông lão về “đối thủ” - con cá kiếm thể hiện sự cảm kích và chiêm ngưỡng, thậm chí kết hợp niềm tiếc nuối nếu phải giết nó. Điều này cũng làm tôn vinh vẻ đẹp cao thượng của ông lão.
- Hình ảnh của con cá kiếm:
- Biểu tượng của sức mạnh của thiên nhiên.
- Đại diện cho những thử thách mà con người phải đương đầu trong cuộc sống.
- Biểu tượng của lòng khao khát chinh phục nghệ thuật của con người.
