Buzz
Truyện Ông già đánh cá và con cá vàng sẽ được giảng dạy trong chương trình môn Ngữ văn lớp 6.
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 6: Ông già đánh cá và con cá vàng. Hy vọng tài liệu này sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình chuẩn bị bài trước khi đến lớp.
Soạn bài Câu chuyện của ông lão và con cá vàng - Mẫu 1
(1) Mở đầu
Giới thiệu về tác giả Pu-skin, câu chuyện Ông lão đánh cá và con cá vàng.
(2) Nội dung chính
a. Hoàn cảnh sống của ông lão và bà lão, cảnh bắt được con cá vàng
- Sự sống của ông bà ông lão và con cá vàng:
- Ông chồng đi đánh cá, bà vợ làm nghề kéo sợi.
- Hai vợ chồng sinh sống trong một căn lều nhỏ ven biển.
- Tình cờ bắt được cá vàng:
- Một ông lão nghèo ra biển đánh cá, sau hai lần thả lưới không được gì, lần thứ ba, ông ta bắt được một con cá vàng. Con cá vàng kêu van xin được thả về biển và hứa sẽ trả ơn.
- Khi ông lão về nhà, ông kể cho bà nghe, bà mắng và đòi con cá vàng phải thực hiện lời hứa.
b. Con cá vàng trả ơn và lòng tham của bà vợ
- Lần đầu, mụ đòi một cái máng lợn ăn mới.
- Lần thứ hai, mụ muốn một ngôi nhà rộng rãi.
- Lần thứ ba, mụ ước làm một bà nhất phẩm phu nhân.
- Lần thứ tư, mụ mong làm nữ hoàng.
- Lần thứ năm, mụ muốn trở thành Long Vương trên mặt biển.
c. Hậu quả của lòng tham
Con cá vàng không nói một lời nào mà chỉ vẫy đuôi rồi biến mất vào biển. Ông lão về nhà thì thấy căn lều cũ đã nát tan, còn bà vợ thì vẫn ngồi trước máng lợn vỡ vụn.
(3) Kết luận
Khẳng định ý nghĩa của truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng từ cả mặt nội dung lẫn nghệ thuật.
Soạn bài Ông lão đánh cá và con cá vàng - Mẫu 1
1.1 Chuẩn bị
- Sự kiện và diễn biến chính trong câu chuyện:
- Một ông lão nghèo ra biển đánh cá. Hai lần thả lưới không được gì, nhưng đến lần thứ ba, ông lão kéo được một con cá vàng. Cá vàng van xin được thả về biển và hứa sẽ trả ơn.
- Về nhà, ông lão kể chuyện cho vợ nghe. Mụ vợ mắng ông lão và đòi cá vàng phải thực hiện yêu cầu của mụ.
- Lần thứ nhất, mụ đòi một cái máng lợn ăn mới.
- Lần thứ hai, mụ đòi một căn nhà rộng.
- Lần thứ ba, mụ đòi trở thành bà phu nhân tôn quý.
- Lần thứ tư, mụ muốn trở thành nữ hoàng.
- Lần thứ năm, mụ muốn trở thành Long Vương trên biển.
- Lần thứ năm, cá vàng tức giận nhưng không nói lên điều gì. Khi ông lão trở về, ông thấy căn lều xưa nát bét và mụ vợ ngồi trên cái máng lợn vỡ vụn.
- Đặc điểm tính cách của:
- Ông lão: dễ tính, lòng tốt nhưng hay bị ảnh hưởng.
- Mụ vợ: tham lam, tàn nhẫn và vô tâm.
- Phần tưởng tượng ảo
- Khi bị bắt vào lưới, cá vàng van xin được tha và hứa sẽ trả ơn.
- Mỗi khi ông lão kêu gọi, cá vàng sẽ hiện hình.
- Cá vàng sở hữu sức mạnh siêu nhiên, có thể thực hiện mọi điều ước của ông.
=> Góp phần làm cho câu chuyện trở nên sống động và hấp dẫn.
- Ý nghĩa sâu sắc
- Khám phá về người sáng tác
- A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin (1799 - 1837) được gọi là “Mặt trời của thi ca Nga”, là một nhà thơ vĩ đại “đóng một vai trò to lớn không chỉ trong lịch sử văn chương mà còn trong lịch sử tự do của dân tộc Nga” (Nhận xét của N.A. Đô-brô-liu-bốp).
- Phong cách viết phong phú của Pu-skin đã thể hiện sâu sắc tinh thần của nhân dân Nga mong muốn tự do và tình yêu thương.
- Trong mọi thể loại, văn chương của ông luôn thể hiện tiếng nói Nga rõ ràng, trong sáng và trung thực về cuộc sống hàng ngày, giản dị.
- Tác phẩm của Pu-skin đa dạng: hơn 800 bài thơ tình, tiểu thuyết (Ép-ghê-nhi Ô-nhê-ghin, 1823 - 1831), trường ca (Ru-xlan và Li-út-mi-la, 1820), truyện ngắn (Cô tiểu thư nông dân, 1830)...
1.2 Hiểu nội dung
Câu 1. Những chi tiết nào mô tả về hoàn cảnh sống của ông lão và cách ông đối xử với cá vàng?
- Thông tin về tình hình sống
- Chồng làm nghề đánh cá, vợ làm nghề kéo sợi.
- Sống trong một túp lều tồi tàn bên bờ biển.
=> Cuộc sống khó khăn, vất vả và bất ổn.
- Về cách ông lão đối xử với cá vàng:
- Ngạc nhiên nhưng sau đó thả con cá xuống biển.
- Trời phù hộ cho ngươi! Ngươi trở về biển khơi mà vùng vẫy. Ta không đòi hỏi gì cả, ta cũng chẳng cần gì cả.
=> Ông lão là một người hiền lành, nhân từ.
Câu 2. Lần đầu tiên, vợ ông lão đã yêu cầu gì? Tình hình biển như thế nào vào lúc đó?
- Vợ ông lão bắt ông quay về biển để xin con cá vàng một cái máng cho lợn ăn.
- Tình hình biển: sóng nhẹ nhàng, êm đềm.
Câu 3. Lần thứ hai, yêu cầu và thái độ của vợ ông lão khác biệt như thế nào so với lần đầu tiên? Tiếp tục lưu ý mô tả chi tiết về biển trong phần này.
- Yêu cầu: Mụ đòi một tòa nhà đẹp hơn.
- Thái độ: quát lớn hơn.
- Tình hình biển: biển đã nổi sóng xanh biếc.
Câu 4. Câu nào mô tả yêu cầu mới và thái độ của vợ ông lão? Tình hình biển có khác biệt so với lần trước không?
- Trích văn: “Thằng ngốc! Sao lại ngu ngốc thế! Hỏi một cái nhà thôi à? Ôi trời ơi! Đi tìm con cá ngay và nói với nó rằng tôi không muốn làm một mụ nông dân quèn, tôi muốn trở thành một bà hoàng phu nhân kia”.
- Biển đổi khác: Biển bắt đầu dấy lên sóng to.
Câu 5. Phần 5, lần này, vợ lại đòi hỏi điều gì? Cách ứng xử của bà ấy với ông lão như thế nào?
- Yêu cầu của vợ: Mụ muốn trở thành nữ hoàng.
- Cách ứng xử của bà ấy với ông lão: Sử dụng từ “tao” để gọi ông lão là “mày”, mắng mỏi cho ông lão một thời gian, bắt ông lão xuống dọn dẹp chuồng ngựa.
Câu 6. Trong phần 6, vợ ông lão muốn con cá vàng làm điều gì? Mô tả cảnh biển trong phần này như thế nào?
Quan sát hình vẽ để hiểu nội dung được đề cập trong đó, diện mạo của ông lão và bà vợ cho thấy điều gì?
- Mụ muốn cá vàng trở thành Long Vương cai trị trên biển để phục vụ mụ và thực hiện những điều mụ muốn.
- Cảnh biển: Biển đang nổi sóng dữ dội.
- Diện mạo của mụ vợ trong hình vẽ biểu hiện sự chán nản và tức giận. Ông lão trông ngạc nhiên.
1.3 Trả lời câu hỏi
Câu 1. Liệt kê những chi tiết thể hiện sự đòi hỏi, thái độ, hành động của vợ ông lão đánh cá; phản ứng của ông lão và tình trạng biển trong các phần 2, 3, 4, 5, 6 như sau:
Phần | Vợ ông lão đánh cá | Ông lão đánh cá | Biển |
2 | Mụ vợ bắt ông lão quay lại biển xin con cá vàng một cái máng cho lợn ăn | N ghe lời mục vợ đi thế ra biển xin. | Biển gợn sóng êm ả. |
3 | Mụ đòi một tòa nhà đẹp. | N ghe lời mục vợ đi thế ra biển xin. | Biển xanh đã gợn sóng. |
4 | Mụ không muốn làm nông dân mà muốn làm một bà nhất phẩm phu nhân | N ghe lời mục vợ đi thế ra biển xin. | Biển nổi sóng dữ dội. |
5 | Mụ muốn trở thành nữ hoàng. | Nói với vợ rằng: “Mụ nói gì vậy? Mụ có lẫn không?... Thiên hạ họ biết, họ sẽ cười cho”, nhưng sau đó vẫn lủi thủi ra biển xin. | Biển nổi sóng mù mịt. |
6 | Mụ muốn làm Long Vương ngự trị trên mặt biển để bắt cá vàng hầu hạ và làm theo ý mụ. | Cung kính với vợ, không dám trái lời mụ. | Biển nổi sóng ầm ầm. |
Câu 2. Dựa vào bảng thống kê trên, em nhận xét gì về tính cách của vợ ông lão đánh cá và ông lão đánh cá?
- Tính cách của vợ ông lão: tham lam, độc ác, vô ơn.
- Tính cách của ông lão: hiền lành, tốt bụng nhưng yếu đuối.
Câu 3. Cảnh biển trong mỗi lần ông lão ra gọi cá vàng thay đổi ra sao? Ý nghĩa của sự thay đổi đó là gì?
Cảnh biển mỗi khi ông lão ra gọi cá vàng ngày càng dữ dội hơn. Điều này cho thấy biển cả cũng tức giận trước lòng tham vô đáy và bội bạc của người vợ.
Câu 4. Bài học em rút ra từ câu chuyện này là gì?
Bài học: Mỗi người cần biết sống nhân hậu và biết ơn, đồng thời tránh xa sự tham lam, ích kỷ và vô ơn.
Câu 5. Hãy chỉ ra một điểm tương đồng và một điểm khác biệt nổi bật giữa truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng (Pu-skin) và truyện cổ tích dân gian (Gợi ý: tìm điểm giống và khác về tác giả; yếu tố hoang đường, kỳ ảo; kiểu nhân vật...).
- Tương đồng:
- Cả hai đều có yếu tố hoang đường, kỳ ảo.
- Đều sử dụng kiểu nhân vật theo mô-típ: gặp lành lành trả lành, gặp ác ác báo.
- Khác biệt:
- Truyện dân gian: Các nhân vật chức năng không thể hiện hành động và lời nói.
- Truyện của Pu-skin: Các nhân vật được tác giả mô tả có tính cách rõ ràng, hành động và lời nói…
Soạn bài Ông lão đánh cá và con cá vàng - Mẫu 2
2.1 Đôi nét về tác phẩm
- Tác giả A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin.
- Bố cục:
- Phần 1. Từ đầu đến “ta cũng chẳng cần gì”: Giới thiệu nhân vật và tình huống truyện.
- Phần 2. Tiếp theo đến “và làm theo ý muốn của tao”: Sự đền ơn của cá vàng và lòng tham của mụ vợ.
- Phần 3. Còn lại: Sự trừng phạt của cá vàng với lòng tham của mụ vợ.
- Tóm tắt: Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh lão đánh cá nghèo sống với nhau trong một túp lều rách nát. Hằng ngày, người chồng đi thả lưới, vợ ở nhà kéo sợi. Một hôm, ông lão ra biển đánh cá. Lần thứ nhất kéo lưới chỉ thấy có bùn, lần thứ hai thì thấy cây rong biển, lần thứ ba kéo lưới thì bắt được một con cá vàng. Con cá van xin ông lão thả mình ra và hứa sẽ trả ơn. Ông lão thả cá vàng nhưng không yêu cầu bất cứ điều gì. Về đến nhà, ông lão kể cho mụ vợ, bị mụ mắng té tát và quay lại. Lần thứ nhất, mụ đòi một cái máng cho lợn ăn mới. Lần thứ hai, mụ đòi một cái nhà rộng. Lần thứ ba, mụ muốn trở thành nhất phẩm phu nhân. Lần thứ tư, mụ vợ muốn làm một nữ hoàng. Tất cả mong muốn đều được cá vàng đáp ứng. Nhưng chẳng được bao lâu, mụ vợ lại bắt ông lão xin cá vàng cho mụ trở thành Long Vương để có thể ngự trị biển khơi và bắt cá vàng làm mọi thứ mụ yêu cầu. Cá vàng không nói gì cả mà chỉ quẫy đuôi rồi lặn xuống biển biến mất. Ông lão trở về nhà thì thấy túp lều nát năm xưa, còn mụ vợ thì đang ngồi trước cái máng lợn sứt mẻ.
2.2 Đọc - hiểu văn bản
a. Hoàn cảnh sống của vợ chồng ông lão đánh cá, tình huống bắt được cá vàng
- Hoàn cảnh sống của vợ chồng ông lão đánh cá:
- Người chồng lướt sóng biển, người vợ thêu sợi lụa.
- Hai hạnh phúc trong căn nhà nhỏ ven bờ biển.
- Tình cảnh của con cá vàng:
- Một ông lão nghèo ra khơi, lướt mạnh lưới ba lần, chỉ đến lần thứ ba, ông ấy bắt được con cá vàng. Cá vàng van xin được trả về biển và hứa sẽ ghi nhớ ơn đứa già.
- Khi về nhà, ông ta kể lại sự kiện cho bà vợ nghe, bà vợ mắng và yêu cầu cá vàng.
b. Trả ơn của cá vàng và lòng tham của bà vợ
- Lần đầu tiên, bà yêu cầu một chiếc máng lợn mới.
- Lần thứ hai, bà yêu cầu một căn nhà rộng rãi.
- Lần thứ ba, bà muốn trở thành một bà xã đầy quyền lực.
- Lần thứ tư, bà muốn trở thành một nữ hoàng.
- Lần thứ năm, bà muốn làm Nữ Vương trên đại dương.
c. Hậu quả của lòng tham
Cá vàng không nói lời nào mà chỉ lắc đuôi rồi biến mất vào đại dương. Ông lão trở về nhà, chỉ thấy túp lều cũ đổ nát, còn bà vợ thì ngồi bên chiếc máng lợn vỡ vụn.
