Chuẩn bị bài (Phần Nói và Nghe trang 120) Thảo luận về một vấn đề trong cuộc sống (Xây dựng lối sống tích cực trong xã hội đương đại) - Kết nối Tri thức

Với phần soạn bài Nói và Nghe: Thảo luận về một vấn đề trong cuộc sống (Xây dựng lối sống tích cực trong xã hội đương đại) ở trang 120, 121 trong sách Ngữ văn lớp 11 Kết nối Tri thức sẽ hỗ trợ học sinh trả lời câu hỏi, giúp việc soạn văn 11 trở nên dễ dàng hơn.

Chuẩn bị bài (Phần Nói và Nghe trang 120) Thảo luận về một vấn đề trong cuộc sống (Xây dựng lối sống tích cực trong xã hội đương đại) - Kết nối Tri thức

* Yêu cầu

- Lựa chọn một vấn đề thảo luận có ý nghĩa, gần gũi với trách nhiệm của tuổi trẻ học đường.

- Trình bày các khía cạnh cụ thể của vấn đề và những phương pháp tiếp cận khác nhau đối với vấn đề đó.

- Diễn đạt quan điểm một cách rõ ràng về vấn đề với lý lẽ thuyết phục và minh chứng phù hợp, sống động trong từng ý kiến phát biểu.

- Biểu hiện sự tôn trọng đối với nhau trong quá trình thảo luận.

1. Chuẩn bị cho cuộc thảo luận

- Trước khi tiến hành phần nói và nghe, trong nhóm, cần thảo luận để chọn chủ đề phù hợp, hấp dẫn để thu hút sự tham gia của nhiều người. Có thể lựa chọn một trong các chủ đề đã được đề xuất trong phần Viết, đặc biệt là những chủ đề mà hứa hẹn sẽ mang lại những góc nhìn, đánh giá mới về vấn đề. 

- Nếu bạn đã viết bài về chủ đề sẽ thảo luận, hãy chọn ra đoạn bạn cảm thấy quan trọng nhất, thể hiện được quan điểm, phân tích, đánh giá độc đáo để làm nền tảng cho ý kiến sẽ được trình bày. Nếu chủ đề thảo luận là mới, hãy nghiên cứu trước, thu thập thông tin, tra cứu tài liệu liên quan để hình thành quan điểm của mình. Bạn có thể tổ chức ý kiến dự định trình bày thành một kế hoạch logic, ghi chú các từ khóa quan trọng, chú ý đến các điểm cần minh họa bằng các phương tiện không ngôn ngữ,...

- Người điều hành cuộc thảo luận và thư ký ghi lại nội dung thảo luận; lập danh sách các người muốn phát biểu;… để đảm bảo cuộc thảo luận đạt được kết quả như mong đợi.

2. Thảo luận

- Người điều hành giới thiệu chủ đề và vấn đề trung tâm của cuộc thảo luận, đồng thời làm rõ các nguyên tắc của cuộc thảo luận.

- Các người tham gia phát biểu lần lượt trình bày quan điểm của mình, điều chỉnh linh hoạt nội dung phát biểu để tránh sự lặp lại, trừ khi muốn tương tác và thảo luận, đảm bảo tiến triển tích cực trong cuộc thảo luận.

- Một số yêu cầu đối với người nói và người nghe (trong cuộc thảo luận, vai trò của người nói và người nghe có tính chất tạm thời và thường được thay đổi linh hoạt):

Bài nói tham khảo.

Ngay từ khi ra đời, ngôn ngữ đã phong phú và sống động. Mỗi quốc gia có ngôn ngữ riêng mà chúng ta yêu quý và tự hào gọi là “tiếng mẹ”. Nhưng liệu việc chỉ biết tiếng nước mình có đủ không? Trong cuộc trò chuyện này, chúng ta đã nhận ra tầm quan trọng của việc học ngoại ngữ. 

Ngoại ngữ không chỉ là phương tiện giao tiếp, mà còn là cầu nối kết nối chúng ta với bạn bè trên toàn cầu, mỗi người bạn sẽ là một người thầy dạy cho chúng ta những điều hữu ích. Có gì tuyệt vời hơn khi bạn có thể trao đổi ý kiến về nghệ thuật với một người Ý - một người con sinh ra và lớn lên trong cái nôi của hội họa Phục Hưng, để cùng chia sẻ cảm nhận cá nhân và cũng để có cái nhìn toàn diện hơn về nghệ thuật thông qua văn hóa phương Đông và phương Tây. Cũng như vậy với mọi ngành nghệ thuật và khoa học khác.

Hơn thế nữa, ngoại ngữ làm cho bạn tự tin hơn khi giao tiếp. Có thể bạn chỉ sống ở Việt Nam, không có kế hoạch làm việc hoặc du lịch đến một quốc gia khác, nhưng bạn có chắc rằng bạn sẽ không bao giờ gặp một du khách nước ngoài cần hỏi đường hoặc yêu cầu giới thiệu về danh lam thắng cảnh. Hơn nữa, ngoại ngữ với vai trò là phương tiện của tư duy sẽ giúp chúng ta có thể tiếp thu với kho tàng tri thức của nhân loại. Đặc biệt trong thời đại internet phổ biến và các công cụ tìm kiếm trên mạng ngày càng được phát triển, ta có thể dễ dàng tìm thấy các tài liệu nghiên cứu, tài liệu khoa học về bất kỳ lĩnh vực nào mà ta quan tâm. Tuy nhiên, thực tế là phần lớn tài liệu này được viết bằng tiếng Anh - ngôn ngữ quốc tế hiện nay. Khi đó, nếu ta thành thạo tiếng Anh, ta sẽ dễ dàng hơn trong việc tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại. Tất nhiên, có người nói ta có thể sử dụng dịch vụ phiên dịch hoặc các công cụ chuyển đổi ngôn ngữ. Nhưng rõ ràng, không ai hiểu sâu hơn bạn về vấn đề của mình như chính bạn.

Mặc dù có ý nghĩa to lớn như vậy nhưng thực trạng học ngoại ngữ của chúng ta hiện nay chưa mấy khả quan. Đại đa số học sinh học tiếng Anh suốt nhiều năm tại trường nhưng không thể sử dụng tiếng Anh một cách thành thạo. Nhiều người chỉ biết làm bài tập ngữ pháp mà không thể nói một câu tiếng Anh đơn giản. Hầu hết mọi người cảm thấy mệt mỏi, chán nản khi học tiếng Anh và bỏ cuộc giữa chừng.

Tuy nguyên nhân trực tiếp nhất vẫn là chúng ta chưa thực sự nhận thức được vai trò quan trọng của ngoại ngữ. Mặc dù ngoại ngữ là môn thi bắt buộc trong kỳ thi trung học phổ thông quốc gia, nhưng nhiều bạn vẫn coi thường hoặc trì hoãn việc học. Đi kèm với đó là thái độ học tập lơ đễnh, thiếu kiên nhẫn và khả năng tự học chưa cao. Sự ngần ngại, e ngại trong giao tiếp cũng trở thành rào cản trong việc sử dụng ngoại ngữ.

Mỗi chúng ta đã trải qua ít nhất bảy năm học ngoại ngữ trong trường học. Do đó, việc cập nhật, đổi mới phương pháp giáo dục trong các trường học là giải pháp quan trọng nhất cần thực hiện. Các hoạt động ngoại khóa sẽ là cơ hội bổ ích để mỗi học sinh gặp gỡ, học hỏi và thực hành ngoại ngữ. Sự chênh lệch giữa các khu vực cần được thu gọn bằng cách tập trung đầu tư vào những khu vực khó khăn. Hơn nữa, mỗi người cần tự nhận thức về tầm quan trọng của ngoại ngữ và thế giới mới mở mà nó mang lại để tăng cường kỹ năng ngoại ngữ, kiên nhẫn và nỗ lực vượt qua khó khăn trong quá trình học tập.

Xã hội hiện đại đã biến ngoại ngữ trở thành chìa khóa mở ra hàng ngàn thế giới mới. Nắm giữ chìa khóa ấy, hãy hành động ngay bây giờ để không bao giờ bỏ lỡ cơ hội.

3. Đánh giá, rút kinh nghiệm

- Người điều hành tổng kết cuộc thảo luận, nhấn mạnh những điều đã đạt được và những ý kiến khác biệt, đặc biệt là ý nghĩa của đề tài trong việc khuyến khích mỗi người có thái độ tích cực trong xã hội hiện đại.

- Người điều hành đánh giá đóng góp của tất cả mọi người cho thành công của cuộc thảo luận.

- Tổ chức cùng rút kinh nghiệm về việc tổ chức thảo luận, từ bước chuẩn bị đến bước triển khai.

- Mỗi cá nhân rút ra những bài học quý báu về kỹ năng diễn đạt ý kiến và kỹ năng giao tiếp nói - nghe trong cuộc thảo luận.