Buzz
Để giúp học sinh luyện kỹ năng nói, Mytour muốn giới thiệu tài liệu Soạn văn 10: Giới thiệu, đánh giá về một tác phẩm thơ.
Tài liệu này cũng hỗ trợ học sinh lớp 10 khi chuẩn bị cho môn học. Mời tham khảo nội dung chi tiết dưới đây.
Chuẩn bị bài Giới thiệu, đánh giá về một tác phẩm thơ
1. Hướng dẫn
a. Giới thiệu và đánh giá một tác phẩm thơ là trình bày trước người nghe các thông tin căn bản về bài thơ như: tiêu đề, tác giả, nội dung (đề tài, chủ đề, cảm xúc,…) và các yếu tố nghệ thuật (thể loại, từ ngữ, vần, nhịp, các phương pháp tu từ,...); đồng thời, trình bày nhận xét, ý kiến của người giới thiệu về nội dung, nghệ thuật,... của bài thơ đó.
b. Để giới thiệu và đánh giá một tác phẩm thơ, các bạn cần:
- Chọn bài thơ cần giới thiệu và đọc kỹ để hiểu bài thơ đó.
- Xác định thời gian và đối tượng nghe bài giới thiệu để trình bày một cách phù hợp.
- Tìm ra ý tưởng và lập dàn ý cho bài nói.
- Chuẩn bị tài liệu, hình ảnh, và các thiết bị hỗ trợ (nếu cần).
- Kết hợp ngôn ngữ nói với các yếu tố phi ngôn ngữ (biểu hiện khuôn mặt, ánh mắt, giọng điệu,...) phù hợp với nội dung giới thiệu.
2. Thực hành
Yêu cầu: Hãy giới thiệu và chia sẻ ý kiến đánh giá của bạn về một bài thơ với chủ đề quê hương, đất nước.
a. Chuẩn bị
- Chọn một bài thơ có nội dung về quê hương và đất nước.
- Chuẩn bị văn bản bài thơ trên giấy hoặc trên slide máy tính, cùng với hình ảnh, sơ đồ nếu cần.
- Luyện đọc diễn cảm bài thơ.
b. Tìm ra ý chính và xây dựng dàn ý
- Tình cảm ban đầu và đề cập đến đề tài của bài thơ?
- Bài thơ diễn đạt tâm trạng như thế nào?
- Có những điểm đặc biệt về mặt nghệ thuật trong bài thơ không?
- Tác phẩm thể hiện góc nhìn của tác giả về cuộc sống và con người như thế nào?
c. Thực hiện thảo luận và lắng nghe
Xin chào quý thầy cô và các bạn, dưới đây là phần giới thiệu và đánh giá của tôi về một bài thơ.
Quê hương, đất nước luôn là một chủ đề quen thuộc trong văn học. Trong số các tác phẩm về đề tài này, Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải là bài thơ mà tôi thích nhất.
Mùa xuân nho nhỏ được viết không lâu trước khi nhà thơ qua đời, thể hiện tình yêu cuộc sống, quê hương và ước mơ của tác giả. Về nội dung, bài thơ là tiếng lòng yêu thương và liên kết với quê hương, cuộc sống và thể hiện mong muốn chân thành của nhà thơ được hiến dâng cho đất nước, đóng góp “một mùa xuân nho nhỏ của mình” vào mùa xuân lớn của dân tộc.
Bài thơ mở đầu với những hình ảnh đặc trưng của mùa xuân:
“Trổ bông giữa dòng sông xanh
Một đóa hoa tím biếc
Chim chiền chiện vang bài hát
Âm thanh trầm ấm khắp trời
Những giọt nước lấp lánh rơi
Tay tôi vươn lên để nhặt”
Nhà thơ đã chào đón mùa xuân với sự phấn khích của trái tim, tài năng vẽ văn. Câu thơ trở nên tự nhiên như lời nói, không cần sự tinh tế trong từ ngữ nhưng vẫn mang đậm hơi hướng thơ ca. Sau mùa xuân của tự nhiên là mùa xuân của đất nước:
“Mùa xuân lính cầm súng
Hoa phượng rợp đầy phía sau
Mùa xuân người ra cày
Hoa mai khoe sắc nơi ruộng đồng
Mọi thứ đều như đang hối hả
Mọi thứ đều như đang sôi động”
Hình ảnh của “người lính cầm súng” - những chiến sĩ dũng cảm bảo vệ hòa bình và “người ra cày” - những người nông dân chăm chỉ lao động phục vụ sự nghiệp chiến đấu. Mùa xuân ở đây được miêu tả liên quan đến ý thức và tinh thần bảo vệ quê hương cũng như trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc bảo vệ mùa xuân hoà bình cho dân tộc và đất nước. Cùng với đó là hình ảnh của “hoa phượng rợp đầy phía sau”, “hoa mai khoe sắc trên ruộng đồng” là minh chứng cho sức sống của mùa xuân đang lan tỏa khắp nơi. Tất cả đều đang “hối hả” và “sôi động” để chào đón mùa xuân.
“Ðất nước lịch sử bất tử
Vất vả và đầy khó khăn
Ðất nước giống như ngôi sao
Đang tiến về phía trước”
Suốt bốn nghìn năm lịch sử đó, đất nước đã phải trải qua rất nhiều khó khăn và gian lao để xây dựng và bảo vệ. Nhờ vào những nỗ lực đó, ngày nay đất nước ta tỏa sáng như một ngôi sao trên bầu trời. Từ “cứ” thể hiện sự kiên định vươn lên, không chịu khuất phục trước khó khăn.
Cuối cùng, nhà thơ mong muốn hiến dâng cho cuộc đời. Ông muốn trở thành một phần của muôn loài, làm cho cuộc sống thêm phong phú và đẹp đẽ:
“Ta hóa thân thành con chim hót
Ta hóa thân thành một nhành hoa
Ta hòa mình vào tiếng hòa ca
Một nốt nhạc trầm lay động lòng người”
Bên cạnh nội dung, bài thơ còn có những đặc điểm nghệ thuật độc đáo. Đầu tiên, tiêu đề “Mùa xuân nho nhỏ” mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. “Mùa xuân” là biểu tượng cho sự tươi mới và bắt đầu. Khi đó, mọi thứ bắt đầu trổ bông, đầy sức sống. Nhưng “nho nhỏ” làm nổi bật sự khiêm tốn, giản dị của mùa xuân. Với tiêu đề này, tác giả muốn gửi đi thông điệp về sự khiêm tốn, mong muốn góp phần làm đẹp cho đất nước. Bài thơ được viết bằng thể thơ năm chữ, mang đậm tính nghệ thuật. Có nhiều hình ảnh tượng trưng như “người cầm súng”, “người ra đồng”, “con chim hót”, “một nhành hoa”, kết hợp với các biện pháp tu từ, so sánh, ẩn dụ… thể hiện tư tưởng và tình cảm của tác giả.
Mùa xuân nho nhỏ là một tác phẩm văn học mang lại giá trị cao về cả nội dung và nghệ thuật, thể hiện tình yêu sâu sắc đối với quê hương, đất nước.
Trên đây là phần trình bày của tôi, cảm ơn thầy cô và các bạn đã dành thời gian lắng nghe...
