Dành cho việc chuẩn bị bài tập Củng cố, mở rộng trang 21 Tập 2 Ngữ văn lớp 6 Kết nối tri thức sẽ hỗ trợ học sinh giải quyet các câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 6.
Chuẩn bị bài tập Củng cố, mở rộng trang 21 Tập 2 sách Văn lớp 6 - Kết nối tri thức
Bài 1 (trang 21 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)
STT |
Các yếu tố |
Đặc điểm |
1 |
Chủ đề |
Thường kể lại cuộc đời và chiến công của nhân vật lịch sử hoặc giải thích nguồn gốc các phong tục, sản vật địa phương theo quan điểm của tác giả dân gian. |
2 |
Nhân vật |
Nhân vật chính của truyền thuyết là những người anh hùng. Họ thường phải đối mặt với những thử thách to lớn, cũng là thử thách của cả cộng đồng. Họ lập nên những chiến công phi thường nhờ có tài năng xuất chúng và sự hỗ trợ của cộng đồng. |
3 |
Cốt truyện |
Truyền thuyết được kể theo mạch tuyến tính (có tính chất nối tiếp, theo trình tự thời gian). Nội dung thường gồm ba phần gắn với cuộc đời của nhân vật chính: hoàn cảnh xuất hiện và thân thể; chiến công phi thường; kết cục. |
4 |
Lời kể |
Lời kể của truyền thuyết cô đọng, mang sắc thái trang trọng, ngợi ca, có sử dụng một số thủ pháp nghệ thuật nhằm gây ấn tượng về tính xác thực của câu chuyện. |
5 |
Yếu tố kì ảo |
Yếu tố kì ảo (lạ và không có thật) xuất hiện đậm nét ở tất cả các phần nhằm tôn vinh, lí tưởng hóa nhân vật và chiến công của họ. |
Bài 2 (trang 21 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)
- Minh chứng một số phiên bản khác của truyền thuyết “Thánh Gióng”:
+ Phiên bản được trình bày trong tác phẩm “Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam” của tác giả Nguyễn Đổng Chi.
+ Được ghi chép trong quyển sách “Hợp tuyển thơ văn Việt Nam, tập 1 – văn học dân gian” của tác giả Phong Châu.
Câu 3 (trang 21 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)
- Bài thơ thể hiện nội dung của truyện “Thánh Gióng”
Chuyện của Phù Đổng Thiên Vương
“Sáu đời Hùng vận vừa suy,
Vũ Ninh có quân thù mới đến xin giúp đỡ.
Trong làng Phù Đổng, có một người,
Sinh ra im lặng, mặt trơ trơ.
Những nghi ngờ không bao giờ tan biến,
Có thần tướng nào đợi chờ tiên tri?
Nghe vua kêu gọi tướng lĩnh ra trận,
Ngồi một lúc, nói một lúc, đầy mạnh mẽ và quyết đoán.
Lời nói của mẹ như lệnh của vua,
Tôn trọng và làm theo lời dạy một cách thông minh.
Thư đến trước cung trời,
Kiếm vàng, ngựa thép vang tiếng tiến lên.
Trận đánh theo lời chỉ huy của quân cờ,
Dưới trời bão giông, địch tan tác nửa buổi chiều.
Làm lụa bỏ lại núi Linh Sơn,
Chốn này thoát nợ sự phàm trần bay lên thiên đàng.
Đền thờ vẫn giữ lại vết dấu của sự hiện diện quá khứ,
Lịch sử xa xưa vẫn còn đó, lời nguyền vẫn ở đây.”
(Trích từ “Đại Nam quốc sử diễn ca”)
Hoặc:
“Nhớ lại thời xa xưa của Hùng Vương thứ sáu
Hai mươi tám tướng, tướng mạnh mẽ và dũng cảm
Dựa vào sức mạnh vượt trội để khoe khoang
Quân đội đã sang chiến đấu, chiếm đóng hết một vùng Vũ Ninh.
Thượng đế đã ấn định sẽ gửi xuống một vị tướng thánh
Khi Giáng sinh tới, Phù Đổng là nơi ẩn hình của ai đó đây
Chỉ mới ba tuổi, vẫn trong tuổi thơ ngây thơ
Nghe vua gọi tướng ra trận mỗi ngày
Sứ giả đến với thông điệp của mình với lòng ân cần
Vào lúc đó, cây roi và ngựa sắt được triệu hồi ngay lập tức
Thánh vương lúc ấy ra lệnh mạnh mẽ
Trong nửa buổi chiều, bão giông tức thì khiến địch tan tác.
Bỏ lại áo nhung, rời khỏi núi Linh Sơn
Một cách nhanh chóng thoát khỏi nợ sự phàm trần bay lên thiên đàng.
Giúp vua giải quyết xong các vấn đề, đất nước đã yên bình
Nhân dân nước ta hân hoan đốt lửa để niên phụng thờ.”
(Bài hát dân gian Hội Gióng)
- Bài thơ thể hiện nội dung của truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”
Câu chuyện về Sơn Tinh và Thủy Tinh
“Nghe lại trong thời kỳ của Lạc Hùng
Mị Châu nổi tiếng với vẻ đẹp phi thường,
Tiếng vang của cung điện lan tỏa ở khắp mọi nơi.
Ai đã được ưu tiên và được kêu gọi vào hàng dự sự?
Bất ngờ thấy hai người đứng trước mắt,
Một là Sơn Tinh và một là Thủy Tinh,
Mọi lời cầu hôn đều được chuyển đến thành phố,
Hùng Vương mới đưa ra quyết định một cách cẩn trọng.
Hợp đồng hôn nhân được kí kết sớm vào ngày mai,
Ai nhanh chân hơn, sẽ là người giữ lời hứa.
Cơn gió từ lầu đình mới chỉ tan biến,
Ngày cưới đã đến gần, kiệu hoa đã xuất hiện trước cửa Sơn Tinh.
Ước mơ của chúng ta sẽ thành hiện thực,
Xe cộ người nghi gia như dòng suối không ngớt.
Âm nhạc từ cung đàn vang xa xôi,
Mọi người vui mừng khi đến non Tản, buồn bã khi đến biển Tần.
Thủy Tinh bước đi chậm rãi,
Bất ngờ bùng nổ cơn giận, biến lòng ân thành thù.
Mưa rơi rất to, gió thổi làm cho không gian mịt mù,
Rừng rất ồn ào, núi kia vang vọng ù ù.
Khả năng thần kỳ của Sơn và Hỏa làm người kinh sợ,
Mạng lưới che phủ sông Nhị, che phủ ngàn Đoài.
Núi cao sông dài còn phải vượt qua,
Mỗi năm lại có sự trả thù, mâu thuẫn kéo dài qua nhiều thế hệ.
(Trích từ “Đại Nam quốc sử diễn ca”)
Sơn Tinh và Thủy Tinh
Phần I
Ngày xưa, khi rừng mây u ám
Sông núi còn vây quanh âm vang của thần linh,
Vị vua Hùng Vương thứ mười tám,
Mỵ Nương, xinh đẹp như tiên trên trời.
Tóc xanh như lá, má phúng phính hồng,
Nụ cười của nàng như mảnh san hô hồng,
Tay mềm mại như ngà trắng, đôi chân bé nhỏ:
Ai cũng mê nàng, viết thơ không ngớt.
Hùng Vương thường xem con yêu quá đỗi,
Giơ tay lên trời tạ ơn nguyện ước;
Rồi cười và nói rằng phải xứng đáng với vị trí cao quý,
Chỉ trừ ai có thể sánh bằng với thần tiên.
Có ai ngờ rằng thần tiên cũng có lấy vợ!
Sơn Tinh, Thuỷ Tinh cũng đều mang lòng tình yêu,
Không coi trọng rừng sâu, dòng nước xa xôi,
Hẹn gặp Mỵ Nương tại Phong Châu.
Sơn Tinh có mắt thứ ba trên trán,
Thuỷ Tinh mang nhiều lông rậm màu xanh rêu.
Một vị thần bạch hổ mặc lên bờ,
Một thần cưỡi trên lưng rồng, đầy uy nghi.
Hai thần đứng hai bên cửa thành, trang nghiêm thi lễ,
Hùng Vương đắm chìm trong ánh mắt yêu thương con.
Nhưng lại có một cô gái mà hai anh rể.
Vua nghĩ rằng đó thực sự là quá nhiều!
Thuỷ Tinh tự hào với sức mạnh siêu nhiên của mình,
Nói xong, tay vẫy tung búi râu xanh tốt.
Quyết định đánh một trận với mây và nước,
Bước chân đạp rung cảng xóm xa xôi quanh đây.
Mưa rơi như một dòng thác hùng vĩ,
Cây đu đưa, cây cầu gãy, nước hò reo vang vọng,
Cuốn trôi, lăn tăn, gầm gừ, lay động, sóng nước bạc tung hứng,
Cả bò, lợn và cột nhà cũng bị cuốn theo dòng nước.
Mỵ Nương sợ hãi ôm chặt Hùng Vương.
Sơn Tinh mỉm cười, nói với nàng đừng lo lắng,
Vung tay vẫy niềm tin. Núi và dòng sông liên tiếp như dải lụa,
Ngôi nhà to, dưới chân đồi con, trở trạch bò
Trốn tránh mưa, vua chọn lựa con đúng sở thích của mình.
Mỵ Nương nhỏ nhắn như cành hoa nở:
“Con làm con gái nhỏ, phận đời như một sợi tơ bé mọn,
Nhưng duyên số lại nằm trong quyền lực của ba mẹ!”
Vua suy nghĩ kỹ trước khi quyết định về công việc của đất nước,
Sau đó, yêu cầu sự hỗ trợ từ người khác để thực hiện ý định của mình.
Thần lễ nào sẽ được đưa đến trước,
Xin vua cho phép cưới nàng Mỵ Nương.
II
Bình minh rực đỏ như sắc đào nở,
Ngọc đỏ tỏa sáng trên lá xanh tươi.
Tiếng ca chim vàng từ những cành liễu vang vọng,
Vị vua Hùng Vương trở thành ngựa giá trên mặt thành thành.
Mỵ Nương ngồi trong lầu son, nhìn ra cửa sổ,
Rèm ngọc mỏng manh che phủ trên chiếc áo hồng.
Những chú nhạn long lanh bay quanh ánh lửa sáng rực,
Chúng mê mải, quên cả đường về giữa bầu trời đông.
Rừng xanh mênh mông, mây trắng bay lượn,
Sơn Tinh ngồi trên lưng bạch hổ, dẫn đầu đoàn quân,
Anh ta mặc chiếc áo bào màu hồng, được làm từ ngọc quý.
Một tay nắm chặt đai cương của hổ, một tay cầm cây lau.
Theo sau đoàn voi xám hùng mạnh hàng chục con,
Thẳng thắn, lưng cong che phủ chiếc áo gấm lộng lẫy,
Xe tải chứa đầy bạc, kim cương, vàng lấp lánh,
Sừng tê, ngà voi và sừng nai trắng.
Hùng Vương đứng trên mặt thành, cành liễu uốn cong,
Vị vua hớn hở nhìn thấy đoàn quân, thoáng hiện nụ cười trên môi.
Thần linh suốt đêm dài không ngủ,
Đôi mày, đôi mắt của ngài vẫn rực rỡ nhưng phượng mới nở.
Sơn Tinh đến phủ thăm vua,
Vị vua đứng dưới ngai vàng đón tiếp nàng Mỵ Nương.
Trong lầu son, nàng Mỵ Nương nhìn ra ngoài cửa,
Đôi mi xanh của nàng lung linh như viên ngọc trong sương sớm.
Quỳ gối kính cha già trên chiếc kiệu bạc,
Thương yêu con người, thương cảnh đau lòng.
Nhìn xung quanh, khói mù phủ đầy bầu không khí u ám,
Nàng kêu gào: “Ôi vua ơi! Phong Châu!”
Trên chiếc kiệu nhỏ, nàng rời khỏi nơi này một cách êm đềm,
Hùng Vương mơ mộng, ôm tay nắm chặt lấy thành cổng.
Nhìn bụi hồng cuốn trôi xa xa,
Đôi mắt ướt đẫm lệ ngọc, đầm đìa quanh quẩn…
Gió thổi nhẹ nhàng như làn gió biển,
Thuỷ Tinh ngồi trên lưng của chú rồng vàng.
Yên gấm bay mềm mại, đỏ rực nổi bật,
Anh ta mặc chiếc áo bào màu xanh da trời.
Đám tôm cá và con cua đỏ theo sau,
Chia thành đội, mỗi đội đặt trong năm mươi hòm ngọc trai,
Lê rụng khập khiễng trên mặt đất lạ,
Trước cửa thành, hàng hai cử chỉ vội vã đi qua.
Hùng Vương, khuôn mặt trên ngọn rồng, trông buồn rầu,
Dấu vết của người yêu vẫn còn hiện hữu trên bầu trời xa xăm,
Thuỷ Tinh thúc chú rồng với nỗi đau thấu xương,
Anh ta vừa tức giận vì tình yêu, vừa tự phụ về bản thân.
Căng mình, nhào lên, thần thánh ra lệnh:
“Giết! Giết Sơn Tinh ngay lập tức!”
Ngay lập tức, nước reo vui như dòng thác,
Tôm cá tung tung ngọc trai như làm cho hoa nở.
III
Sơn Tinh đang theo sau chiếc kiệu,
Anh ta mặc chiếc áo bào, nụ cười trên môi vẫy vùng.
(Thích thú nhìn người đẹp, mới hiểu)
Thần trông thấy chiếc kiệu nhỏ, lòng càng say đắm.
Nghe tiếng sóng vỗ, vang lên như tiếng sấm,
Bạch hổ dừng lại, lùi bước, tai đuôi hơi giương.
Mỵ Nương kéo rèm đỏ rực rỡ,
Sơn Tinh nhìn thấy càng thêm oai phong.
Dưới lòng biển, sóng cả gầm rú như tia chớp,
Thuỷ Tinh cưỡi trên lưng con rồng mạnh mẽ.
Cá voi mở miệng to để nhổ nước,
Cá mập vùng vẫy đuôi, nhấm nhổng răng sắc.
Càng cua xô đẩy nhau như máy móc;
Tôm nhỏ bỏ chạy, cố gắng giữ đuôi.
Sơn Tinh cảm nhận được sự tức giận của thần linh, ngay lập tức
Cất lời thần chú, đất bỗng nảy mầm lên cao.
Tay thần vẫy, tạo ra hình ảnh cá mập, voi, và hổ.
Đuôi vùng vẫy, nanh răng nhọn, vuốt sắc bén,
Đạp đất núi, rống lên vang xa,
Máu phun phì reo vang muôn ngàn sắc hồng.
Những đám mây đen dày đặc bay mịt mù,
Tiếng sấm vang vọng, tia chớp xanh lóe sáng.
Tôm cá lặng im từ lâu,
Mở miệng to để kêu lên nhưng không thấy tiếng.
Mỵ Nương kinh hãi ngồi trong chiếc kiệu,
Đột nhiên nàng khóc, nước mắt lăn dài.
(Dù giọng nói kiêu kỳ hay buồn bã,
Nhưng thực sự đáng yêu): “Ôi! Vì ta!”
Thuỷ Tinh hàng năm đều dâng nước biển,
Đòi Mỵ Nương làm vợ của mình.
Ở thế gian này không ai có thể chống lại,
Cũng bởi tình yêu của thần thần nên đặc biệt thế!
(1933 - Nguyễn Nhược Pháp)
Câu 4 (trang 21 sách giáo khoa ngữ văn 6 tập 2 mới)
Cuộc thi được đặt tên là Hội khỏe Phù Đổng vì:
- Cuộc thi dành cho các em thiếu niên, đặc biệt là các em có tuổi Thánh Gióng trong thời kỳ hiện đại.
- Hình ảnh của Thánh Gióng biểu hiện sức mạnh, tinh thần chiến thắng, phản ánh tốt ý nghĩa của một cuộc thi thể thao.