Chuẩn bị bài Thực hành một số kỹ thuật sử dụng từ ngữ âm

Buzz

Nội dung bài viết

Chuẩn bị bài Thực hành một số kỹ thuật sử dụng từ ngữ âm, phiên bản ngắn

Xem tiếp các bài học để nắm vững môn Ngữ Văn lớp 12

Soạn bài Thực hành một số kỹ thuật tu từ ngữ âm, ngắn 2

Soạn bài Thực hành một số biện pháp tu từ ngữ âm, ngắn 3

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Bài viết giới thiệu về việc chuẩn bị bài Thực hành một số kỹ thuật sử dụng từ ngữ âm để tạo ra nhịp điệu và cảm xúc cho câu, nắm vững khái niệm và biết cách sử dụng Điệp âm, điệp vần, điệp thanh khi viết văn.
- Phần I: Tạo nhịp điệu và tác động âm thanh đúng điểm, phân tích về nhịp điệu và sự phối hợp âm thanh trong đoạn trích từ Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh, phân tích tác dụng của âm thanh, nhịp điệu, lặp từ ngữ và kết cấu cú pháp trong đoạn trích Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chí Minh, nhịp và cảm xúc trong đoạn trích Cây Tre Việt Nam của Tác Giả Mới.
- Phần II: Điệp âm, điệp vần, điệp thanh, phân tích tác dụng tạo hình tượng của phép điệp âm đầu trong các câu thơ, phân tích vần được lặp lại nhiều nhất và tác dụng biểu hiện sắc thái ý nghĩa của phép điệp vần đó, phân tích các yếu tố từ ngữ, phép lặp cú pháp, nhịp điệu trong các dòng thơ.
- Tổng kết về phép tu từ tạo nhịp điệu và âm hưởng, phép tu từ tạo nhịp điệu, điệu thanh thường được áp dụng trong văn chính trị và thơ ca.

Các bạn hãy cùng tham khảo chuẩn bị bài Thực hành một số kỹ thuật sử dụng từ ngữ âm để hiểu và áp dụng cách tạo ra nhịp điệu và cảm xúc cho câu, nắm vững khái niệm và biết cách sử dụng Điệp âm, điệp vần, điệp thanh khi viết văn.

Danh Mục Nội Dung:
1. Bài số 1
2. Bài số 2
3. Bài số 3

Chuẩn bị bài Thực hành một số kỹ thuật sử dụng từ ngữ âm, phiên bản ngắn

I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ TÁC ĐỘNG ÂM THANH ĐÚNG ĐIỂM

1. Đánh giá về nhịp điệu và sự phối hợp âm thanh (kèm theo việc lặp lại cú pháp, từ ngữ) trong đoạn trích từ Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh).

Trả lời:
- Sự phối hợp giữa nhịp ngắn và nhịp dài:
+ Một dân tộc – can đảm – đối mặt với sự áp bức của thực thể Pháp trong suốt hơn 80 năm qua: 3 – 3 – 11.
+ Dân tộc này – phải được tự do: 3 – 4
+ Dân tộc này – phải được độc lập: 3 – 4
Đánh giá:
+ Hai nhịp dài biểu hiện sự kiên trì và quyết tâm của dân tộc chúng ta trong cuộc chiến cho tự do (can đảm) với một thời gian dài (hơn 80 năm, mấy năm).
+ Hai nhịp cuối cùng khẳng định mạnh mẽ và rõ ràng về quyền tự do và dân tộc của dân tộc chúng ta (phải được).

2. Phân tích tác dụng của âm thanh, nhịp điệu, có sự kết hợp với việc lặp lại từ ngữ và kết cấu cú pháp trong đoạn trích Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chí Minh (chú ý về vần, nhịp và tính chất đối xứng)
Trả lời:
Để tạo ra sự trang nghiêm và tôn trọng của lời kêu gọi cứu nước, đoạn văn đã kết hợp nhiều yếu tố sau:
- Đoạn văn có sự kết hợp về vần và độ dài để tạo ra một thanh điệu cuối mỗi nhịp và tạo ra một cảm giác trang nghiêm, tôn trọng cho lời văn.
- Sự lặp lại không chỉ ở từ ngữ mà còn ở cấu trúc câu và nhịp điệu. Câu đầu tiên được lặp lại là: 4/2/4/2. Đối xứng về nhịp điệu và cấu trúc câu (Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm. Nhịp 3/2, 3/2).
- Sự kết hợp giữa các nhịp ngắn (đầu câu 1,2,3) với những nhịp kéo dài (vế cuối câu 1,4) tạo ra một âm thanh mạnh mẽ khi cần phải dẫn dắt, và dồn dập khi cần phải đề cao. Điều này rất phù hợp với một lời kêu gọi cứu nước trang nghiêm.

3. Nhịp và cảm xúc trong đoạn trích Cây Tre Việt Nam của Tác Giả Mới.
'Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của đối phương. Tre hùng mạnh chống lại xe tăng, bom đạn. Tre giữ nhà, giữ nước, giữ cuộc sống, giữ nghĩa vụ. Tre hy sinh vì bảo vệ con người. Tre là anh hùng của lao động. Tre là anh hùng của cuộc chiến'.

Trả lời:
- Sự biến đổi nhịp điệu trong văn cảm thụ và tự hào của tác giả với cây tre, với đất nước thân thương, tươi đẹp.
- Sự sử dụng nhiều nhịp ngắn, mạnh mẽ, phản ánh không khí và tinh thần của nhân dân trong cuộc kháng chiến.
- Sự nhân hoá từ vựng và việc sử dụng nhiều động từ hoạt động (chống, hy sinh, bảo vệ).
- Hai câu cuối cùng lặp lại từ ngữ và cấu trúc ngữ pháp, ngắn gọn, không dùng động từ, tạo ra ấn tượng rõ rệt về công lao của tre: làm cho văn càng trở nên hùng hồn, mạnh mẽ.

II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH

1. Phân tích tác dụng tạo hình tượng của phép điệp âm đầu trong các câu thơ sau:
Trả lời:
- 'Dưới trăng sáng đã gọi hè
Đầu đường lụa lượn lờ bên bờ'.
Phụ âm đầu 'L' được lặp lại 4 lần, gợi ra hình ảnh bông hoa lụa trắng như lụa lẻn lơi bên bờ.
- 'Làn ánh lóng lánh ánh trăng le lói'
Câu thơ cũng có 4 lần phụ âm “L'. Diễn tả được trạng thái của ánh trăng chiếu sáng trên mặt nước: ánh trăng như lan rộng hơn, phản chiếu và lấp lánh trên bề mặt nước.

2. Trong bài thơ dưới đây, vần nào được lặp lại nhiều nhất? Nêu tác dụng biểu hiện sắc thái ý nghĩa của phép điệp vần đó.
Trả lời:
- Trong bài thơ của Tố Hữu, vần 'ang' xuất hiện 7 lần: Bàng, đàng, giang, mang, đang, ngang, sang.
- Đây là một vần nguyên âm rộng và âm tiết thuộc loại nửa mở (kết thúc bằng phụ âm). Vần ang vì thế tạo cảm giác rộng lớn và chuyển động, phản ánh sắc thái của sự chuyển mùa, từ đông sang xuân, tạo ra không gian mênh mông, rộng lớn của bầu trời và lòng người trong mùa đông.

3. Phân tích các yếu tố từ ngữ, phép lặp cú pháp, nhịp điệu trong các dòng thơ trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng:

Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
Heo hút cồn may súng ngửi trời
Ngàn lên thước cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.

Trả lời:
- Các yếu tố từ ngữ: từ hùng biện (khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút), phép nhân hoá (súng ngửi trời), lặp từ ngữ (dốc lên khúc khuỷu/ dốc thăm thẳm) kết hợp với biện pháp lặp và đối (ngàn thước lên cao/ngàn thước xuống).
- Phép lặp cú pháp (câu 1 và câu 3).
- Ngắt nhịp: 4 – 3 ở ba câu đầu.
- Thanh điệu: 3 câu đầu sử dụng nhiều thanh trắc xen kẽ thanh bằng, cuối cùng toàn thanh bằng tạo ra ấn tượng của một khung cảnh rộng lớn mở ra trước mắt sau khi trải qua nhiều hiểm nguy, khó khăn. Câu cuối cùng toàn bộ vần B tạo nên một không khí thoáng đãng, rộng lớn trải ra khi vượt qua những nơi gian khổ và vất vả.

III. TỔNG KẾT
- Phép tu từ tạo nhịp điệu và âm hưởng thường được sử dụng trong văn chính trị.
- Phép tu từ tạo nhịp điệu, điệu thanh thường được áp dụng trong thơ ca.

Xem tiếp các bài học để nắm vững môn Ngữ Văn lớp 12

- Soạn bài Viết bài luận văn số 3: Phân tích văn học
- Soạn bài Tiếng hát của con tàu

Soạn bài Thực hành một số kỹ thuật tu từ ngữ âm, ngắn 2

I. Tạo nhịp điệu và âm hưởng cho câu

Câu 1:
- Sự phối hợp nhịp ngắn và dài:
+ Một dân tộc – gan góc – chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm: 3 – 3 – 11.
+ Dân tộc đó – phải được tự do: 3 – 4
+ Dân tộc đó – phải được độc lập: 3 – 4
- Sự thay đổi thanh bằng, thanh trắc cuối mỗi nhịp:
+ tộc (T), góc (T) (hai bộ phận câu này giống nhau, cân xứng).
+ đó (T), do (B)
+ đó (T), lập (T)
- Tính mở hay đóng của âm tiết kết thúc mỗi nhịp:
+ tộc, góc (đóng) ; nay (mở)
+ đó (đóng) ; do (mở)
+ đó (đóng) ; lập (mở)

Câu 2:
Để tạo ra sắc thái hùng hồn, thiêng liêng của lời kêu gọi cứu nước, đoạn văn đã sử dụng nhiều yếu tố sau:
- Phép điệp phối hợp với phép đối. Không chỉ điệp từ ngữ mà còn lặp kết cấu ngữ pháp và nhịp điệu. Ở câu đầu được lặp lại là: 4/2/4/2. Không chỉ có sự đối xứng về từ ngữ, mà còn có sự đối xứng về nhịp điệu và kết cấu ngữ pháp (Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm. Nhịp 3/2, 3/2. Với kết cấu ngữ pháp đều là C – V – P ).
- Câu văn xuôi nhưng có vần ở một số vị trí (bà và già, súng và súng).
- Sự phối hợp giữa những nhịp điệu ngắn ( đầu câu 1,2,3 )với những nhịp dàn trải ( vế cuối câu 1,4 ) tạo nên âm hưởng khi khoan thai, khi dồn dập mạnh mẽ. Diều đó thích hợp với một lời kêu gọi cứu nước thiêng liêng.

Câu 3:
Nhịp điệu lời văn khi nhanh, khi chậm thể hiện những tình cảm say sưa, tự hào của tác giả đối với cây tre, đất nước thân thương tươi đẹp.
Nhiều nhịp ngắn, dứt khoát, mạnh mẽ.
Phép nhân hóa về từ vựng và việc sử dụng nhiều động từ với nghĩa họa động (chống, xung phong, giữ, hi sinh, bảo vệ).
- Hai câu cuối vừa lặp từ ngữ vừa lặp kết cấu ngữ pháp, ngắn gọn, không dùng động từ, ngắt nhịp sau từ 'tre' đầu câu đã tạo ấn tượng rõ rệt về một lời tuyên dương công trạng với tre.

II. Sắc thái âm, vần và thanh
Câu 1:
a. Sự tái hiện và hòa quyện 4 phụ âm đầu (l) trong từng tiếng lửa lựu lập loè miêu tả tình trạng ẩn hiện trên một vùng diện rộng của hoa lựu (đỏ như lửa và lấp ló trên cành như những đốm lửa lúc ẩn, lúc hiện, lúc loé lên, lúc ẩn trên tán lá).
b. Ở đây cũng kết hợp của các phụ âm đầu l ( 4 lần ) trong một câu thơ. Điều đó mô tả trạng thái của ánh trăng phản chiếu trên mặt nước ao: ánh trăng như lan tỏa rộng lớn, trải ra và bao phủ khắp bề mặt không gian trên mặt ao.

Câu 2:
- Trong bài thơ của Tố Hữu, vần ang được lặp đi lặp lại nhiều nhất (7 lần): Bàng, đàng, giang, mang, đang, ngang, sang.
- Vần ang là vần mở rộng (ở đây là thanh bằng) nên tạo ra cảm giác mở rộng, mở ra một không gian rộng lớn, mênh mông, phù hợp với không khí của mùa xuân đang về với mọi người, với bầu không khí của bài thơ Tiếng hát rộn ràng của mùa xuân.
- Tác dụng gợi cảm là nhờ vào phép điệp vần.

Câu 3:
Đoạn thơ mô tả ra khung cảnh khắc nghiệt của vùng rừng núi và sự gian truân, vất vả của cuộc hành quân là nhờ vào sự đóng góp của nhiều yếu tố:
- Nhịp điệu 4 – 3 ở ba câu thơ đầu.
- Sự kết hợp của các thanh T và thanh B ở ba câu thơ đầu, trong đó câu thơ đầu thiên về vần T. Câu thứ tư lại toàn vần B. Tất cả đều mô tả một không gian khắc nghiệt và mang sắc thái hùng tráng, mạnh mẽ. Câu cuối khổ thơ toàn vần B mô tả một không gian rộng lớn, thoáng đãng trải ra trước mắt sau khi đã vượt qua con đường gian khổ vất vả.
- Sử dụng từ láy để mô tả: khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút. Sử dụng phép đối từ: Dốc lên khúc khuỷu / dốc thăm thẳm; ngàn thước lên cao/ ngàn thước xuống. Phép lặp từ ngữ: dốc, ngàn thước. Phép nhân hoá: súng ngửi trời.
- Phép lặp cú pháp ở câu 1 và câu 3.

Soạn bài Thực hành một số biện pháp tu từ ngữ âm, ngắn 3

I. Tạo Nét Nhấn Vào Nhịp Điệu Và Âm Hưởng Phù Hợp

Câu 1. (Sách Giáo Khoa Ngữ Văn Lớp 12, trang 129)

- Với sự khéo léo trong văn chính luận, việc sử dụng thành công nhịp điệu ngắn dài linh hoạt đã phản ánh những tội ác của kẻ thù, thể hiện những cuộc đấu tranh vì hòa bình và độc lập của tổ quốc.

- Âm điệu hùng hồn, giọng điệu tự hào, vần trắc, và sử dụng linh hoạt tạo nên sự sắc sảo, đầy nghẹn ngào trong đối đầu với kẻ thù.

- Phép lặp đã tôn vinh sự quyết tâm của dân tộc ta, khẳng định rằng họ phải được tự do, và kẻ thù ác phải bị trừng trị.

Câu 2. (Sách Giáo Khoa Ngữ Văn Lớp 12, trang 129)

- Vần trong ví dụ đã phối hợp một cách hài hòa, hệ thống thanh bằng-trắc cũng được áp dụng một cách khéo léo, tạo ra tính mềm mại nhưng vẫn rất sắc sảo, dễ tiếp thu và thấm vào lòng người của lời kêu gọi cứu nước.

- Nhịp điệu ngắn - dài phản ánh ý nghĩa sâu xa của tác giả, đôi khi chậm rãi nhưng uyển chuyển như để ve vuốt lòng dân, đôi khi nhanh mạnh như để thuyết phục mạnh mẽ, tạo nên sức hấp dẫn cuốn hút cho lời kêu gọi.

- Sử dụng phép lặp từ và cú pháp một cách thành công, nhấn mạnh vào tinh thần yêu nước, từ đó kêu gọi mạnh mẽ về sự quyết định trong cuộc chiến.

⟹ Lời kêu gọi mang đậm sắc thái hùng hồn và thiêng liêng.

Câu 3. (Sách Giáo Khoa Ngữ Văn Lớp 12, trang 130)

- Nhịp điệu chậm và nhanh thể hiện sâu sắc tình cảm của tác giả đối với cây tre (đất nước).

- Nhiều nhịp ngắn, dứt khoát, mạnh mẽ, phản ánh không khí trong những năm kháng chiến.

- Sử dụng phép nhân hoá để miêu tả cây tre.

- Hai câu cuối không chỉ lặp từ và kết cấu ngữ pháp mà còn tăng cường sự hùng hồn, mạnh mẽ của câu văn.

II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH

Câu 1. Phân tích hiệu ứng tạo hình ảnh của phép điệp phụ âm đầu trong những câu thơ sau:

Trả lời:

a. “Dưới ánh trăng hiện rọi mùa hè

Bên tường lửa lựu lập lòe đỏ như bông hoa”.

( Trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du )

Phụ âm đầu 'L' được lặp lại 4 lần => Hoa lựu đỏ như lửa lập loè.

b. “Ánh trăng loe trên lá ao lóng lánh”

( Trích từ bài thơ Uống Rượu Mùa Thu của Nguyễn Khuyến )

Câu thơ cũng chứa 4 lần phụ âm “L”, mô tả được tình trạng của ánh trăng phản chiếu trên mặt nước ao.

Câu 2. Trong đoạn thơ sau, vần nào được lặp lại nhiều nhất? Nêu tác dụng biểu hiện sắc thái ý nghĩa của phép điệp vần đó:

Lá bàng đang đỏ ngọn cây

Sếu giang mang lạnh đang bay ngang trời

Mùa đông đã qua em ơi

Nhưng con én đã ru gọi người sang mùa xuân

(Tác giả: Tố Hữu, từ bài thơ 'Tiếng hát sang xuân')

Trả lời:

- Vần 'ang' được sử dụng 7 lần: bàng, đang, giang, mang, ngang, sang ⟹ xuất hiện nhiều nhất.

- Hiệu ứng: tạo cảm giác rộng lớn và biểu đạt sự chuyển đổi của mùa, đồng thời khơi gợi không gian bao la, mênh mông của bầu trời và tâm trạng của con người khi mùa đông đến.

Câu 3. Phân tích các yếu tố ngôn ngữ, phép lặp cú pháp, và nhịp điệu trong các câu thơ của bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng:

Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm

Mây heo hút, súng cồn ngửi trời

Lên ngàn thước cao, xuống ngàn thước

Mưa Pha Luông, xa nhà ai khơi.

Trả lời:

- Từ ngữ đa dạng: từ láy như khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút, phép nhân hóa như súng ngửi trời, và sự lặp lại từ ngữ như dốc lên khúc khuỷu/dốc thăm thẳm, cùng với phép đối từ như ngàn thước lên cao/ngàn thước xuống.

- Sử dụng phép lặp cú pháp trong câu 1 và câu 3.

- Sử dụng kỹ thuật ngắt nhịp với mô hình 4 – 3 trong ba câu thơ đầu.

- Sử dụng thanh điệu: các câu trước đều có thanh Trắc, nhưng câu cuối lại chuyển sang thanh Bằng, tạo ra một không khí thoáng đãng, rộng lớn sau khi vượt qua những cung đường gian khổ.

Xây dựng bối cảnh kịch tính của vùng núi hoang dã và sự gay gắt của cuộc hành trình.

""""""KẾT THÚC"""""""

Việt Bắc là bài học quan trọng trong chương trình Ngữ Văn 12, học sinh cần đọc kỹ bài Việt Bắc, làm các bài tập liên quan trong sách giáo khoa.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Các kỹ thuật âm thanh nào được sử dụng để tạo nhịp điệu trong văn bản?

Trong văn bản, các kỹ thuật âm thanh bao gồm điệp âm, điệp vần và điệp thanh. Những kỹ thuật này tạo ra nhịp điệu, giúp nâng cao cảm xúc và ý nghĩa của câu văn, làm cho người đọc cảm nhận được sự sâu sắc trong từng từ ngữ.

Làm thế nào để phân tích tác dụng của âm thanh trong thơ ca?

Để phân tích tác dụng của âm thanh trong thơ ca, cần chú ý đến sự kết hợp giữa vần, nhịp và cấu trúc câu. Các yếu tố này giúp tạo ra âm hưởng và cảm xúc, đồng thời làm nổi bật nội dung và thông điệp của tác phẩm.

Những yếu tố nào làm cho lời kêu gọi cứu nước trở nên trang nghiêm và tôn trọng?

Lời kêu gọi cứu nước trở nên trang nghiêm nhờ vào sự kết hợp của âm thanh, nhịp điệu và cấu trúc câu. Việc lặp lại từ ngữ và các nhịp ngắn, dài tạo ra một âm hưởng mạnh mẽ, thể hiện tinh thần quyết tâm của dân tộc.

Có phải nhịp điệu trong văn thơ có thể thể hiện tình cảm của tác giả không?

Có, nhịp điệu trong văn thơ có thể thể hiện tình cảm của tác giả một cách sâu sắc. Những nhịp nhanh, chậm và cách sử dụng từ ngữ tạo nên cảm xúc, giúp người đọc cảm nhận rõ hơn về tâm trạng và ý tưởng của tác giả.

Phép điệp âm có tác dụng gì trong việc tạo hình ảnh trong thơ?

Phép điệp âm tạo ra hình ảnh sống động và dễ nhớ. Nó không chỉ làm tăng sức hấp dẫn cho câu thơ mà còn giúp người đọc dễ dàng hình dung cảnh vật và cảm nhận được cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải.

Sự kết hợp giữa nhịp điệu và âm thanh có ảnh hưởng đến việc đọc thơ không?

Có, sự kết hợp giữa nhịp điệu và âm thanh có ảnh hưởng lớn đến việc đọc thơ. Nó tạo ra một trải nghiệm cảm xúc cho người đọc, khiến cho bài thơ trở nên sinh động và dễ dàng ghi nhớ hơn.

Tại sao điệp vần lại quan trọng trong việc thể hiện sắc thái của bài thơ?

Điệp vần quan trọng vì nó không chỉ tạo ra nhịp điệu mà còn thể hiện sắc thái ý nghĩa của bài thơ. Những âm thanh được lặp lại giúp khắc sâu cảm xúc, đồng thời phản ánh được nội dung và không khí của bài thơ.