Buzz
Trong giờ học Ngữ Văn lớp 12, sẽ đề cập đến bài thơ Bác ơi của nhà thơ Tố Hữu.
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 12: Bác ơi, mời bạn tham khảo nội dung chi tiết dưới đây.
Chuẩn bị bài văn Bác ơi
I. Tác giả
- Tố Hữu (1920 - 2002), tên thật là Nguyễn Kim Thành.
- Xuất thân từ làng Phù Lai, nay là xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
- Tố Hữu đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong hệ thống chính trị của Việt Nam.
- Ông là một nhà thơ đặc trưng của thơ ca cách mạng ở Việt Nam. Đồng thời, ông cũng là một cán bộ cách mạng có uy tín của Việt Nam.
- Năm 1996, ông đã được vinh danh bằng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
- Các tác phẩm nổi bật:
- Từ ấy (1937 - 1946)
- Việt Bắc (1947 - 1954)
- Gió lộng (1955 - 1961)
- Ra trận (1962 - 1971)
- Xây dựng một nền văn nghệ phong phú phù hợp với dân tộc, thời đại (tiểu luận, 1973)
- Máu và hoa (1972 - 1977)
- Cuộc sống cách mạng và văn học nghệ thuật (tiểu luận, 1981)
- Một tiếng đờn (1978 -1992)
- Ta với ta (1992 - 1999)
- Nhớ lại một thời (hồi ký, 2000)
II. Tác phẩm
1. Bối cảnh sáng tác
- Vào ngày 2 tháng 9 năm 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần trong bối cảnh cuộc chiến chống Mỹ cứu nước đang ở giai đoạn khốc liệt nhất. Cả dân tộc Việt Nam đều rơi vào nỗi đau sâu sắc trước cái chết của Bác.
Trong những ngày đau buồn đó, bài thơ “Bác ơi!” đã xuất hiện như một lời tiễn biệt đầy xúc động, một âm thanh khắc sâu vào lòng qua những dòng thơ.
2. Nguyên do ra đời
Bài thơ được thu vào tập “Ra trận” (1962 - 1971)
3. Sơ đồ tổ chức
Gồm ba phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “Bên bờ hồ, mây trắng vẫn bay”. Nỗi đau lòng của nhà thơ khi chia tay Bác Hồ.
- Phần 2: Tiếp tục đến “Nhìn đám đông, lòng ngợp lối mòn”. Hình ảnh về Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Phần 3: Phần còn lại. Tình cảm của nhân dân dành cho Bác và lời hứa trung thành với Người.
III. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Nỗi đau lớn lao trước sự kiện Bác Hồ qua đời được thể hiện như thế nào trong bốn khổ thơ đầu của bài thơ?
- Cảnh vật:
- Thiên nhiên cũng đau đớn, xót thương trước sự ra đi của Bác: đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa.
- Ngôi nhà sàn trở nên lạnh lẽo, các sự vật trở nên như mất đi hồn: vườn rau ướt lạnh, mấy gốc dừa; chiếc chuông nhỏ không còn tiếng vang; căn phòng im lặng, rèm buông, ánh đèn tắt.
- Nhân vật:
- Thảng thốt, không tin rằng Bác đã ra đi: “Bác đã đi xa rồi, Bác ơi!”
- Xót xa khi cuộc kháng chiến sắp đạt đến ngày thắng lợi nhưng Bác đã không còn: “Mùa thu vẫn thơm… Đón Bác về thăm, thấy Bác cười”.
=> Cảnh vật và con người như hoà mình vào nỗi đau chung trước sự ra đi của Bác Hồ.
Câu 2. Sáu khổ thơ tiếp theo tập trung vào việc miêu tả hình tượng của Bác Hồ như thế nào?
- Lý tưởng và phong cách sống cao cả: Bác dành toàn bộ cuộc đời để suy nghĩ và chiến đấu cho tự do, hạnh phúc của nhân dân, cho sự tự do và độc lập của dân tộc: “Om sát mọi núi sông, mỗi kiếp người”, “Tự do dành cho mỗi con người nô lệ”, “Yêu thương tất cả, chỉ quên mình”.
- Tình thương bao la dành cho con người và mọi sự vật: như tình mẹ, tình yêu từ mỗi linh hồn nô lệ đến đứa trẻ, người già; từ sự sống non nớt bên cạnh như hạt mầm, quả chín, bông hoa, cành cây đến núi sông, mọi đời người, dân tộc, khắp nơi trên thế giới…
- Tính khiêm nhường, giản dị, lòng hy sinh quên mình vì dân vì nước: “Một cuộc đời trong sạch không vật chất/Mong manh như lớp vải mỏng manh/Hình ảnh chủ tịch như một tấm gương sáng soi những con đường rất dài”.
Câu 3. Cảm xúc của mọi người dân Việt Nam qua ba khổ thơ cuối cùng như thế nào?
- Sự ra đi của Bác để lại nỗi nhớ thương không gì đo bằng cho nhân dân: “Tình cảm sâu đậm, lòng không dám khóc nhiều”.
- Lí tưởng của Bác sẽ luôn là nguồn sáng dẫn dắt con cháu: “Ánh sáng rực rỡ soi sáng núi sông/Dẫn dắt chúng con bước đi vững vàng”.
- Mong muốn tiếp tục chiến đấu cho sự nghiệp cách mạng: “Chúng con xin theo Người hết đường/Dẫn dắt như ngàn dải núi cao”.
