Dựa vào việc chuẩn bị bài văn Ông già và biển cả từ trang 126 → 135 sách Ngữ văn lớp 12 sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi và viết văn 12.
Chuẩn bị bài văn Ông già và biển cả (Hê-Minh-Uê)
Cấu trúc
- Phần 1 (từ đầu ... 'ông lão và con thuyền'): Cuộc đấu tranh của ông già Xan-ti-a-gô
- Phần 2 (phần còn lại): Xan-ti-a-go đem sản phẩm về
Câu 1 (trang 135 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Miêu tả về hình ảnh con cá kiếm được lặp đi lặp lại mang nhiều ý nghĩa
Dù đã theo đuổi con cá kiếm suốt ba ngày hai đêm nhưng ông lão vẫn chưa thấy con cá
+ Ông cảm nhận con cá qua sợi dây, qua quỹ đạo từ rộng tới hẹp, từ gần tới xa, thể hiện sự giàu kinh nghiệm của ông lão
+ Hình ảnh của con cá là biểu tượng cho khát vọng, ước mơ của con người, người ta luôn theo đuổi mục tiêu của mình một cách kiên trì
Câu 2 (trang 135 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Nhờ sự tinh mắt tích lũy từ nhiều năm kinh nghiệm, ông đã tận dụng mọi khả năng trong cuộc trận chiến
+ Về thị giác: phán đoán con cá qua hành trình nghỉ đứng, sức căng của dây câu
+ Về giác quan: Cảm nhận mỗi cử động của con cá qua sợi dây
+ Khi ông lão đâm vào con cá, nó bất ngờ nhảy lên khỏi mặt nước, tỏ ra to lớn và mạnh mẽ
→ Các chi tiết được sắp xếp theo thứ tự trong quá trình bắt cá kiếm, từ việc quan sát, cảm nhận khi con cá cố gắng vùng vẫy để thoát ra, sau đó là việc tiếp cận gần hơn.
Câu 3 (trang 135 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Trích đoạn: Ông lão cảm nhận con cá như một kẻ đi săn, muốn hạ gục đối thủ nhưng lại coi con cá như đối thủ xứng đáng, như người anh em, và ngưỡng mộ nó
+ Giao tiếp thân thiện với con cá: đừng nhảy, cá ơi, tao chưa bao giờ gặp ... anh em ơi → Đối xử với con cá như với một người bạn
+ Ngắm nhìn con cá kiếm, ngưỡng mộ vẻ đẹp của nó
+ Biểu hiện sự ngưỡng mộ trước sự chấp nhận cuộc chiến của con cá (như việc cắt đứt dây câu hoặc lật thuyền)
- Mối quan hệ giữa ông lão và con cá: phức tạp và đa chiều
+ Người câu và con cá - một quan hệ bắt buộc
+ Hai đối thủ ngang tài ngang sức, đòi hỏi tài năng
+ Hai người bạn đồng lòng
+ Vẻ đẹp và người tận hưởng vẻ đẹp
+ Cách con người tương tác với môi trường
Câu 4 (trang 135 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Con cá trước khi chết | Con cá sau khi chết |
---|---|
- Khổng lồ, đẹp: đuôi lớn hơi hai lưỡi hái lớn, màu tím hồng, thân hình đồ sộ - Phẩm chất: khôn ngoan, kiên cường, chịu đựng… → Mang tầm vóc, vẻ đẹp, sự oai hùng, kì vĩ, duyên dáng |
- Vẫn mang nét kiêu hùng: + Cố vùng vẫy, nhô lên phô diễn cái đẹp, không chấp nhận cái chết + Con cá trắng bạc, thẳng đơ, bồng bềnh trôi theo sóng → Vẫn kiêu hùng, kì vĩ |
Thực hành
Bài 1 (trang 135 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Ngoài việc mô tả bằng cách kể chuyện, còn có nguồn gốc trực tiếp thể hiện hành động và tư duy của ông lão trước con cá kiếm, đó là ngôn ngữ nội tâm của nhân vật Xan-ti-a-gô
- Ý nghĩa của lời nói trực tiếp:
+ Người đọc có thể tưởng tượng được tình huống diễn ra trực tiếp
+ Cách thức trò chuyện cho thấy Xan-ti-a-go coi con cá kiếm như một người bạn
+ Sự tuyệt vời của con người khi vượt qua, hoàn thiện ước mơ của mình
→ Hình tượng của ông lão và con cá kiếm mang tính biểu tượng, gợi lên nhiều ý nghĩa sâu xa của tác phẩm
→ Hình tượng của ông lão và con cá kiếm mang ý nghĩa biểu tượng, làm nổi bật triết lý về sự không chắc chắn của cuộc sống được tác giả diễn đạt
Câu 2 (Trang 315 sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 2)
Cách diễn đạt về ông già và biển cả tạo nên sự đồng điệu trong tiêu đề, không chỉ thế, tiêu đề này gợi lên cho người đọc sự tương phản giữa hai hình tượng:
+ Sự già cỗi, sức yếu của con người >< biển lớn, vô cực, hung dữ
+ Giới hạn của con người >< Vô hạn của tự nhiên
+ Tương tác giữa con người và tự nhiên trong cuộc sống