Buzz
Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là biểu tượng của sự hy sinh vĩ đại trong lịch sử dân tộc, là minh chứng cho lòng yêu nước và tinh thần nghĩa hiệp của người nông dân Việt Nam. Hôm nay, Mytour giới thiệu về tài liệu Chuẩn bị bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc cho lớp 11, thuộc sách Kết nối tri thức với cuộc sống, tập 2.
Nội dung của bài soạn sẽ hướng dẫn các bạn học sinh lớp 11 chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ hơn.
Chuẩn bị bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Trước khi đọc
Câu 1. Kể vắn tắt kiến thức của bạn về một tấm gương đã hy sinh vì nền độc lập tự chủ của dân tộc trong thời kỳ chống lại thực dân Pháp xâm lược.
Một số tấm gương: Phan Đình Giót, Tô Vĩnh Diện, Bế Văn Đàn,...
Câu 2. Theo bạn, việc tưởng nhớ và tôn vinh những người đã hi sinh cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc có ý nghĩa gì trong việc giáo dục thế hệ trẻ hiện nay?
Việc nhớ và tôn vinh những người đã hy sinh cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc mang ý nghĩa quan trọng, giúp giáo dục thế hệ trẻ về lòng biết ơn và hướng về nguồn gốc để sống có ý nghĩa hơn…
Sau khi đọc
Câu 1. Dựa vào kiến thức chung về cấu trúc nội dung của thể văn tế, hãy xác định cấu trúc và nội dung chính của mỗi phần trong văn bản.
- Cấu trúc bao gồm 4 phần, nội dung chính của từng phần như sau:
- Phần 1. Khởi đầu (Hỡi ôi ... tiếng vang như mõ): Tổng quan về hoàn cảnh thời đại và nhấn mạnh ý nghĩa của cái chết của người nông dân nghĩa binh.
- Phần 2. Sự thực (Tiếp đến tàu đồng súng nổ): Mô tả hình ảnh của người nông dân nghĩa sĩ qua các giai đoạn lao động vất vả cho đến lúc họ trở thành những anh hùng chiến đấu, lập công.
- Phần 3. Sự than thở (Tiếp đến cơn bóng xế dật dờ trước ngõ): Sự đau đớn, tiếc nuối, và sự ngưỡng mộ của tác giả và cả nhân dân dành cho những người nghĩa sĩ.
- Phần 4. Kết (Còn lại): Sự ca ngợi về tinh thần bất diệt của người nghĩa sĩ.
Câu 2. Đoạn văn mở đầu “Súng giặc đất rền; Lòng dân trời tỏ” thể hiện ý nghĩa gì trong việc phản ánh triết lý chung của bài văn tế?
- Phần mở đầu “Hỡi ôi!”: Thể hiện sự tiếc thương chân thành và sâu sắc.
- Hình ảnh “Súng giặc đất rền”: Chỉ ra sự tàn phá nặng nề, kẻ thù đã xâm lược đất nước ta bằng vũ khí hiện đại.
- “Lòng dân trời tỏ”: Miêu tả cách dân tộc chống giặc bằng tấm lòng yêu quê hương, mà trời đất cũng ghi nhận.
=> Tóm tắt bối cảnh lịch sử và khẳng định ý nghĩa sâu sắc của cái chết của người nông dân nghĩa binh sẽ được tôn vinh mãi mãi.
Câu 3. Tác phẩm làm thể hiện như thế nào về lòng căm thù của người nông dân nghĩa sĩ Cần Giuộc với giặc xâm lược?
- Khi bị thực dân Pháp xâm lược, người nông dân ban đầu cảm thấy sợ hãi, hy vọng vào sự can thiệp của 'quan' nhưng sau đó trở nên căm thù, quyết tâm đứng lên chống lại.
- Thái độ đối với kẻ thù được mô tả bằng những từ ngữ cường điệu như 'ghét thói mọi như nhà nông ghét cỏ', 'muốn tới ăn gan', 'muốn ra cắn cổ', thể hiện sự căm ghét mạnh mẽ và thực tế.
- Ý thức về tổ quốc: Họ không chịu dung thứ cho kẻ thù gian ác, tham lam mà tự nguyện tham gia chiến đấu: 'nào đợi đòi ai bắt…'
Câu 4. Danh sách các động từ được tác giả sử dụng để diễn đạt tinh thần chiến đấu dũng cảm của những người nông dân nghĩa sĩ Cần Giuộc trong đoạn 2 của văn bản. Nhận xét về cách sử dụng các động từ này.
- Các động từ như: đánh, đốt, chém, đạp, lướt, xô, xông, đâm, hè, ó,...
- Các động từ được kết hợp với các từ chỉ hướng (bằng), hoàn thành (xong, rớt), liên tiếp (vào, tới) hoặc vị trí (ngang, ngược, trước, sau) để miêu tả sức mạnh dồn dập, chiến đấu kiên cường, như nước tràn bờ với tinh thần không nao núng trước quân giặc.
- Đây là những động từ đơn âm tiết, mang ý nghĩa cụ thể, dứt khoát, mạnh mẽ, là những từ thuần Việt, thường xuất hiện trong ngôn ngữ hàng ngày của nông dân,...
Câu 5. Làm thế nào tác giả miêu tả tinh thần chiến đấu anh dũng của người nông dân nghĩa sĩ trong trận tấn công quyết liệt vào đồn giặc?
- Tinh thần chiến đấu xuất sắc: Dù không phải là binh lính chuyên nghiệp, họ chỉ là dân thường nhưng 'mến nghĩa làm quân chiêu mộ'.
- Trang phục chiến đấu vô cùng đơn giản 'một chiếc áo vải, một cái nón, một cái gươm, một chùm rơm góp lúa' không chỉ ghi dấu trong lịch sử mà còn làm nổi bật sự dũng cảm của những người nông dân nghĩa sĩ.
- Họ đã đạt được những thành tựu đáng tự hào như 'đốt hết các nhà của những kẻ giáo huấn', 'chém đầu quan tham nhũng'; với các hành động như 'đạp gãy hàng rào', 'xô vào cửa', 'liều mình', 'đâm vào', 'chém ngược', họ đã thể hiện sự quả cảm và quyết đoán với tốc độ và sự nhiệt huyết cao.
=> Một công trình nghệ thuật vĩ đại về người nông dân anh dũng nghĩa sĩ.
Câu 6. Từ câu 16 đến câu 25, tác giả nhìn nhận hành động hy sinh vì nghĩa cử của người nông dân Cần Giuộc như thế nào?
Câu 7. Trong phần kết của bài văn (từ 'Ôi thôi thôi!' đến hết), tác giả thể hiện ý nghĩa của sự hi sinh và tình cảm của nhân dân dành cho người nghĩa sĩ, gợi ra những suy tư về ý nghĩa cuộc sống.
Câu 8. Tổng quan về những đặc điểm nghệ thuật của Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc.
Kết nối đọc - viết
Tôi suy nghĩ rằng việc lựa chọn và hành động của nghĩa sĩ Cần Giuộc trong cuộc đối đầu với kẻ thù xâm lược là một biểu hiện của lòng quả cảm và trách nhiệm cao cả en la điều kiện khó khăn
