Câu 1
Chủ đề của Chữ người tử tù đã được tác giả tổng kết qua những câu nào?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ bài viết Lại đọc Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân.
- Lưu ý đến những câu văn miêu tả nội dung của bài để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Chủ đề của Chữ người tử từ được tác giả tổng kết qua những câu sau:
- Chữ người tử tù tạo dựng một thế giới tối tăm, tù đày, nơi mà kẻ xấu xa, những kẻ ác độc làm chủ. Trong bóng tối đó, nổi bật ba điểm sáng độc lập: Huấn Cao, người quản ngục và nhà thơ - những cá nhân có tài năng và hiểu biết về giá trị, có lòng dũng cảm và biết trân trọng lòng dũng cảm.
- Ba điểm sáng độc lập này cuối cùng cũng hội tụ lại, tạo thành ngọn lửa sáng chói giữa những vách tù - một hình ảnh trước đây chưa từng xuất hiện.
- Sự đẹp, tài năng, và lòng trong sạch đã hội tụ họ lại giữa một nơi trước kia chỉ có sự độc ác, thô bạo và đầy mùi hôi.
Câu 2
Để làm nổi bật ý tưởng của bài viết, tác giả đã sử dụng phương pháp dẫn dắt như thế nào?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ bài viết tham khảo.
- Nhận diện cách tác giả sử dụng để dẫn dắt.
Lời giải chi tiết:
Để làm nổi bật ý tưởng của bài viết, tác giả đã sử dụng phương pháp dẫn dắt gián tiếp rất khéo léo.
- Tác giả đã giới thiệu tổng quan về thế giới nhân vật trong các tác phẩm của Nguyễn Tuân, từ đó hướng dẫn độc giả nhận biết vai trò của nhân vật trong việc thể hiện chủ đề, và sau đó mới tổng kết chủ đề của câu chuyện.
- Người viết đã khẳng định tầm quan trọng của chủ đề đối với nhân vật, và rút ra kết luận về ý nghĩa của chủ đề.
Câu 3
Ý nghĩa của chủ đề và nhân vật được xác nhận như thế nào qua bài viết?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ bài viết tham khảo.
- Chỉ ra cách mà bài viết xác nhận ý nghĩa của chủ đề và nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Ý nghĩa của chủ đề và nhân vật được tác giả xác nhận là vô cùng quan trọng, có mối liên kết mật thiết với nhau, tạo nên sức hút của tác phẩm và được thể hiện qua các đoạn văn:
“Có những cử chỉ khiêm nhường làm cho con người trở nên đáng thương, có những hành động phục tùng khiến con người trở nên tự bại hơn. Nhưng cũng có những cử chỉ khiêm nhường khiến con người đột ngột cao quý hơn, rộng lớn hơn, mạnh mẽ hơn, sáng sủa hơn, Đó là cử chỉ khiêm nhường trước tài năng, vẻ đẹp, và phẩm chất cao cả”.
Thực hành viết lại
Thực hành viết một bài nghị luận đánh giá về tác phẩm truyện (Chủ đề và nhân vật trong tác phẩm truyện)
Phương pháp giải:
- Ôn lại kiến thức về văn nghị luận.
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm đã lựa chọn: Nguyễn Quang Sáng và tác phẩm Chiếc lược ngà.
- Diễn đạt luận điểm, luận cứ một cách rõ ràng và logic.
- Chú ý sử dụng ngôn ngữ, giọng điệu, cách viết cần có sự liên kết và mạch lạc.
Lời giải chi tiết:
Dàn ý
1. Mở bài
- Tóm tắt ngắn gọn về tác giả Nguyễn Quang Sáng.
- Tổng quan về truyện ngắn Chiếc lược ngà.
2. Phần chính
- Tóm tắt ngắn gọn nội dung tác phẩm:
+ Ông Sáu muốn gặp con sau 8 năm xa cách nhưng bé Thu không nhận ra ông là ba vì vết thương trên mặt. Chỉ khi mọi người chuẩn bị trở về chiến trường thì bé Thu mới thừa nhận ông Sáu là ba.
+ Trong chiến trường, ông Sáu làm một chiếc lược ngà cho con nhưng trước khi kịp trao cho con thì ông hy sinh.
- Đặc điểm của tình huống truyện Chiếc lược ngà:
+ Hấp dẫn: tạo sự bất ngờ, tò mò cho người đọc.
+ Sâu lắng: chứa đựng cảm xúc, gợi cảm hứng cho độc giả.
- Tình huống đầy kịch tính trong truyện:
+ Sự gặp gỡ giữa ông Sáu và bé Thu: Ông Sáu cố gắng để bé Thu chấp nhận mình là cha, và sự cố gắng của ông được thưởng đáng khi bé Thu nhận ra trước khi ông Sáu ra đi. Ông Sáu làm chiếc lược ngà cho con trước khi hy sinh trong một trận đánh.
+ Trở lại chiến trường, ông Sáu đặt hết tình cảm vào việc làm chiếc lược ngà cho con nhưng không kịp trao cho con trước khi hy sinh. Ông Sáu trao cây lược cho bác Ba, người đồng đội cũng là người chứng kiến câu chuyện của cha con ông.
- Mối quan hệ cha con trong tình huống gặp gỡ của ông Sáu và bé Thu là biểu hiện của tình thương cha con.
- Hành động của ông Sáu làm chiếc lược ngà và trao cho con trước khi hy sinh là điểm nhấn về tình cha con trong bối cảnh chiến tranh, thể hiện tình cảm sâu lắng, mãnh liệt, tinh tế, tạo nên sự đẹp đẽ cho câu chuyện này.
3. Kết bài
Xác nhận lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Chiếc lược ngà.
Bài mẫu
Nguyễn Quang Sáng là một nhà văn nổi tiếng trong hai cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ. Các tác phẩm của ông tập trung vào cuộc sống và con người Nam Bộ trong cả hai cuộc chiến và sau chiến tranh. Chiếc lược ngà là một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông, viết vào năm 1966. Tác phẩm này để lại ấn tượng sâu sắc về tình cha con trong môi trường chiến tranh khắc nghiệt.
Tác phẩm này tái hiện một cách sinh động tình huống truyện đầy bất ngờ, đồng thời phân tích tâm lý nhân vật một cách tinh tế, sâu sắc, phù hợp với độ tuổi của Nguyễn Quang Sáng. Kèm theo đó, cách kể chuyện trong truyện này chân thực, tự nhiên, giàu cảm xúc kết hợp với hình ảnh đơn giản nhưng sâu sắc, mang lại giá trị ý nghĩa biểu tượng, thể hiện rõ hình ảnh của chiếc lược ngà và ngôn ngữ mạnh mẽ, chất Nam Bộ. Chiếc lược ngà đã thành công trong việc tái hiện một bức tranh về tình cha con sâu sắc giữa bé Thu và ông Sáu. Tác giả cũng khéo léo thể hiện sự tàn bạo của chiến tranh, cùng với những tình huống bi kịch và tình cảm gia đình đẹp đẽ trong thời chiến tranh, đồng thời ca ngợi tình cha con thiêng liêng trong bối cảnh khó khăn.