Buzz
Chuẩn bị bài viết Ôn tập phần viết
Câu 1 (trang 206 trong sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Văn bản thuyết minh; kết hợp giữa thuyết minh với miêu tả, lập luận và một số biện pháp nghệ thuật.
- Văn bản tự sự:
+ Kết hợp tự sự với miêu tả (miêu tả bên ngoài và miêu tả bên trong), lập luận.
+ Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong tự sự; người kể và ngôi kể trong văn bản tự sự.
Câu 2 (trang 206 trong sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Trong việc thuyết minh, đôi khi cần phải giải thích để làm rõ đối tượng cần thuyết minh, đặc biệt là khi gặp các thuật ngữ chuyên môn, khái niệm trừu tượng và tất nhiên phải sử dụng miêu tả để người nghe hoặc đọc có thể hình dung được đối tượng. Yêu cầu về giải thích và miêu tả là không thể thiếu trong thuyết minh văn.
Ví dụ khi thuyết minh về một chiếc bút bi: Cần phải mô tả hình dáng, cấu tạo của chiếc bút bi; lúc này cần sử dụng miêu tả để người đọc có thể nhìn thấy rõ hình dáng và cấu tạo của chiếc bút bi.
Câu 3 (trang 206 trong sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Sự tương đồng giữa giải thích, thuyết minh và miêu tả.
- Tương đồng: Đều nhằm mục đích làm cho người khác hiểu rõ về đối tượng.
- Khác biệt:
+ Thuyết minh: Phản ánh chính xác, khách quan, trung thực với đối tượng được thuyết minh; hạn chế sử dụng yếu tố tưởng tượng, thường sử dụng nhiều số liệu cụ thể; thường được áp dụng trong các lĩnh vực giao tiếp học thuật; ngôn ngữ chính thống.
+ Miêu tả: Dựa vào đặc điểm, tính chất khách quan của đối tượng, phát huy sức tưởng tượng, sử dụng yếu tố so sánh, liên tưởng, ít sử dụng số liệu cụ thể; thường được áp dụng trong sáng tác văn học nghệ thuật; ngôn ngữ thường đa nghĩa.
+ Giải thích: Sử dụng miêu tả trong thuyết minh giúp người đọc (nghe) hình dung cụ thể, sinh động hơn về đối tượng, làm tăng sức hấp dẫn cho văn bản thuyết minh.
Câu 4 (trang 206 trong sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
a. Văn tự sự trong môn Ngữ văn 9 có hai nội dung:
- Kết hợp giữa tự sự với biểu cảm và miêu tả nội tâm, giữa tự sự với lập luận.
- Đối thoại và độc thoại nội tâm trong văn tự sự, vai trò của người kể và vai trò của người kể trong văn tự sự.
b. Vai trò ảnh hưởng của các yếu tố miêu tả nội tâm, lập luận trong văn tự sự:
- Sự miêu tả nội tâm đóng một vai trò quan trọng trong văn tự sự. Điều này là một bước tiến của nghệ thuật văn học. Bởi vì miêu tả nội tâm là để thể hiện những suy tư, cảm xúc, và tâm trạng của nhân vật, mô tả những điều không thể quan sát trực tiếp.
- Miêu tả nội tâm giúp nhân vật thể hiện sâu sắc hơn về tư tưởng của họ.
- Lập luận trong văn tự sự thường thấy trong các cuộc đối thoại và độc thoại, nơi mà người nói trình bày lý lẽ và chứng minh nhằm thuyết phục người nghe về một vấn đề nào đó, làm cho câu chuyện trở nên sống động hơn.
c. Tìm ba đoạn văn tự sự: một đoạn có sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm, một đoạn có sử dụng yếu tố lập luận và một đoạn kết hợp cả ba yếu tố: tự sự, miêu tả nội tâm và lập luận.
Có thể tham khảo:
- 'Thực sự mẹ không quá lo lắng đến mức không thể ngủ. ...' Hàng năm vào cuối mùa thu ... Mẹ tôi cầm tay tôi một cách dịu dàng dạo bước trên con đường làng dài và hẹp'.
(Lí Lan, Cửa mở)
- 'Đúng vậy, nhà hoạ sĩ già đang trò chuyện, tay vẫn tự nhiên lục lọi trong cuốn sổ ghi chú trên đầu gối. Hơn bất kỳ ai khác, ông ta hiểu rõ sự bất lực của nghệ thuật, của hội hoạ trong cuộc hành trình vĩ đại là cuộc đời. […] Nhưng đối với những người làm nghề hội hoạ, việc vẽ luôn là một công việc khó khăn, mệt mỏi, đầy gian nan. ... Tuy vậy, ông ta đã chấp nhận thách thức đó.'
(Nguyễn Thành Long, Im lặng tại Sa Pa)
- 'Những ý tưởng ấy tôi chưa từng ghi lại, vì vào thời điểm đó tôi không biết viết và hiện nay tôi không nhớ tất cả ...Môi trường xung quanh tôi đã thay đổi, bởi vì lòng tôi đang trải qua một sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.'
(Thanh Tịnh, Tôi đến trường)
Câu 5 (trang 206 trong sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Đối thoại: Là hình thức trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người.
- Độc thoại là lời nói của một người không dành cho ai hoặc nói với chính bản thân mình (Trước đoạn lời thoại có dấu gạch đầu dòng).
- Độc thoại nội tâm là suy nghĩ không được diễn đạt thành lời nói (Không có dấu gạch đầu dòng).
Đối thoại và độc thoại giúp câu chuyện trở nên sống động như cuộc sống thực, thâm nhập vào tâm trí của nhân vật, tiết lộ tính cách và sự biến đổi trong tâm lý nhân vật, làm cho câu chuyện thêm sinh động.
- Ví dụ: đoạn đối thoại giữa bé Thu với cha 'Thì mẹ cứ thường xuyên gọi đi ..... không ai nghe đâu'
Câu 6 (trang 206 trong sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
a. Đoạn văn kể từ góc nhìn của tác giả: tham khảo các tác phẩm 'Tôi đi học', 'Trong lòng mẹ', “Dế Mèn phiêu lưu kí”, “Chiếc lược ngà”, 'Lão Hạc'...
b. Đoạn văn kể từ góc nhìn thứ ba: tham khảo các tác phẩm “Tức nước vỡ bờ”, “Im lặng tại Sapa”, “Làng”, ...
