Buzz
Với việc chuẩn bị bài viết Ôn tập về thơ trên trang 89, 90 của sách Ngữ văn lớp 9, học sinh sẽ dễ dàng trả lời các câu hỏi và soạn văn 9.
Chuẩn bị bài viết Ôn tập về thơ
Câu 1: Tạo bảng thống kê
| STT | Tên bài thơ | Tác giả | Năm sáng tác | Thể thơ | Tóm tắt nội dung | Đặc sắc nghệ thuật |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Đồng chí | Chính Hữu | 1948 | Tự do | Cơ sở hình thành tình đồng chí, đồng đội và sự gắn bó, chia ngọt sẻ bùi giữa những người lính chiến. | Hình ảnh giản dị, chân thực Ngôn ngữ giàu sức biểu cảm |
| 2 | Bài thơ về tiểu đội xe không kính | Phạm Tiến Duật | 1969 | Tự do | Từ hình tượng những chiếc xe không kính, tác giả khắc họa rõ nét hình tượng những người lính lái xe Trường Sơn ngang tàng, tếu táo, dũng cảm. | Chất liệu hiện thực sinh động Giọng khỏe khoắn, tươi vui. |
| 3 | Đoàn thuyền đánh cá | Huy Cận | 1958 | Tự do | Bức tranh rộng lớn về thiên nhiên, vũ trụ và hình ảnh người lao động hăng say đánh cá thể hiện niềm say mê, hứng khởi của tác giả trước thời đại mới. | Nhiều hình ảnh đẹp, rộng lớn, huyền ảo được sáng tạo liên tưởng, mang âm điệu khỏe khoắn, tươi vui |
| 4 | Bếp lửa | Bằng Việt | 1963 | Tự do | Những kỉ niệm cảm động về tình bà cháu qua hình ảnh người bà tần tảo sớm hôm. |
- Hình ảnh thân thuộc có tính biểu tượng. - Ngôn từ giàu sức gợi tả, biểu cảm |
| 5 | Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ | Nguyễn Khoa Điềm | 1971 | Tự do | Hình ảnh người mẹ Tà- ôi thương con, yêu nước. Tinh thần chiến đấu quật cường. | - Âm hưởng khúc hát ru ngọt ngào, nghĩa tình |
| 6 | Ánh trăng | Nguyễn Duy | 1978 | Năm chữ | Từ hình ảnh vầng trăng, gợi nhắc người lính nhớ về quá khứ. Hình ảnh vầng trăng nghĩa tình, thủy chung. | Hình ảnh có tính biểu tượng - Ngôn ngữ chọn lọc, gợi hình gợi cảm |
| 7 | Viếng lăng bác | Viễn Phương | 191976 | Tám chữ | Niềm xúc động, biết ơn khi được tới lăng viếng Bác |
Hình ảnh thơ gợi cảm, giàu ý nghĩa biểu tượng - Giọng thiệu tha thiết, trầm buồn |
| 8 | Mùa xuân nho nhỏ | Thanh Hải | 1980 | Năm chữ | Khát vọng được sống, cống hiến, góp phần công sức nhỏ bé của mình vào mùa xuân to lớn của dân tộc, đất nước | Bài thơ giàu chất nhạc, hình ảnh đẹp, giản dị, giàu sức biểu cảm, có tính ẩn dụ |
| 9 | Con cò | Chế Lan Viên | 1962 | Tự do | Tình mẫu tử thiêng liêng cao đẹp được thể hiện qua hình tượng con cò | Vận dụng sáng tạo hình ảnh của ca dao, điệu ru vào trong thơ |
| 10 | Nói với con | Y Phương | Sau 1975 | Tự do | Bằng lời trò chuyện với con người cha muốn con ghi nhớ cội nguồn sinh dưỡng của mình, và lấy quê hương làm điểm tựa tinh thần, sống kiên cường | Lời thơ mộc mạc chân thực, hình ảnh có tính biểu tượng |
| 11 | Sang thu | Hữu Thỉnh | 1973 | Năm chữ | Khoảnh khắc giao mùa rõ rệt. Sự biến chuyển này được tác giả gợi lên bằng cảm nhận tinh tế. | Hình ảnh thiên nhiên đất trời sang thu đẹp, ấn tượng, giàu sức biểu cảm. |
| 12 | Mây và sóng | R. Ta-go | 1909 | Tự do | Ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt | Hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng |
Câu 2 (trang 89 trong sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2)
- Thời kỳ kháng chiến chống Pháp (1945-1954): Đồng chí
a, Thời kỳ hòa bình ở miền Bắc sau cuộc kháng chiến chống Pháp (1954 – 1969): Đoàn thuyền đi săn cá, bếp lửa, con cò
b, Giai đoạn kháng chiến chống Mĩ (1964 – 1975): đoạn thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
c, Giai đoạn từ năm sau 1975: Ánh trăng, Mùa xuân nhỏ nhắn, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu
- Các tác phẩm tái hiện lại con người, đất nước Việt Nam suốt thời kỳ lịch sử
+ Đất nước và con người Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mĩ với nhiều khó khăn, hi sinh nhưng kiên cường, dũng mãnh
+ Công cuộc lao động, xây dựng đất nước trong thời đại mới
- Các tác phẩm thơ thể hiện tâm tư, tình cảm, tâm hồn của con người trong thời kỳ lịch sử có nhiều biến động to lớn, nhiều thay đổi sâu sắc
+ Tình cảm yêu nước, tình quê hương
+ Những tình cảm gần gũi, mạnh mẽ của con người: tình mẹ con, bà cháu, trong sự đoàn kết với tình thương rộng lớn
Câu 3 (trang 90 trong sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2)
Hai bài thơ: ' Khúc hát ru' và ' Con cò' đều liên quan đến tình mẹ con: khen ngợi tình mẫu tử, thông qua lời ru, mỗi bài thơ mang một thông điệp đặc biệt
+ 'Khúc hát ru những em bé trên vai mẹ' : Tình mẫu tử kết hợp với tình yêu quê hương, dân tộc
+ 'Con cò' : khám phá và phát triển hình ảnh con cò trong văn hóa dân gian, âm nhạc dân gian để diễn đạt tình mẫu tử cao quý, sâu sắc, tình thương vô hạn của mẹ đối với con
+ Hai bài thơ này kết hợp với bài thơ 'Mây và sóng' của Ta-go: cuộc trò chuyện với mây và sóng, thể hiện được sự trong sáng, hồn nhiên và tình yêu thương mẹ trọn vẹn.
Câu 4 (trang 90 trong sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2)
Bài thơ: đồng chí, bài thơ về tiểu đội xe không kính, và ánh trăng viết về người lính cách mạng với đặc trưng tâm hồn, mỗi bài kết thúc theo cách riêng biệt và được viết trong bối cảnh khác nhau
- Đồng chí: Người lính từ giai đoạn đầu của cuộc chiến chống Pháp, cùng nguồn gốc và hoàn cảnh chung, hình thành mối quan hệ đồng chí đoàn kết mạnh mẽ
- Bài thơ tiểu đội xe không kính: Hình ảnh lái xe tiêu biểu cho thế hệ trẻ mạnh mẽ, dũng cảm, kiên định trong cuộc chiến
- Ánh trăng: Suy tư của lính qua những trận chiến, sống giữa cuộc sống hiện đại sau chiến tranh và quên mất quá khứ. Bài thơ nhấn mạnh về đạo lý sống và tình cảm trung thành
Câu 5 (trang 90 trong sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2)
Bút phát triển bài thơ:
- Đoàn thuyền đánh cá: Sử dụng phong cách biểu cảm lãng mạn
- Đồng chí: sử dụng bút pháp mô tả thực, với hình ảnh cuối bài 'đầu súng trăng treo' mang nét lãng mạn nhưng cũng phản ánh hiện thực
- Tiểu đội xe không kính: sử dụng bút pháp mô tả chi tiết, rõ ràng về hình ảnh các chiếc xe không kính.
- Ánh trăng của Nguyễn Duy: sử dụng nhiều hình ảnh, chi tiết cụ thể, chân thực, sử dụng bút pháp mô tả, tóm tắt biểu tượng
Câu 6 (trang 90 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):
Phân tích một đoạn thơ bất kỳ :
Đoạn văn tham khảo (khổ thơ cuối bài Sang thu) :
Khổ thơ cuối bài Sang thu, với hình ảnh mùa thu đậm hơn, nhà thơ cảm nhận thông qua kinh nghiệm và suy tư sâu sắc, không chỉ dựa vào trực giác như hai khổ thơ đầu tiên :
Vẫn còn rất nhiều ánh nắng
Đã dần trôi đi những cơn mưa
Sấm giờ không còn đột ngột như trước
Trên những hàng cây đã già
Vẫn là mùa hạ với ánh nắng, mưa và sấm, nhưng chúng đã dần dần trở nên nhạt nhòa, dịu đi. Hai dòng thơ cuối cùng tạo ra một hình ảnh đẹp, sấm là âm thanh của mưa dông thường thấy vào mùa hạ, không còn làm người ta kinh sợ nữa. Hình ảnh của sấm cũng chứa đựng ý nghĩa ẩn, ám chỉ những biến động bất thường trong cuộc sống, những thách thức mà chúng ta phải đối mặt. Mùa thu đã đến, những hàng cây đã già, từ cảnh tượng tự nhiên này, tác giả gợi lên ý nghĩa sâu xa hơn về sự trưởng thành - những người đã trải qua nhiều sóng gió của cuộc đời sẽ trở nên mạnh mẽ hơn trước những thách thức.
