Chuẩn bị bài viết: Phân tích lỗi mạch lạc và liên kết trong đoạn văn

Bài tập thực hành tiếng Việt: Sửa lỗi mạch lạc và liên kết trong đoạn văn, Ngữ văn lớp 10 - Kết nối tri thức với cuộc sống

Chuẩn bị bài văn số 3: Phân tích Lỗi về mạch lạc và liên kết trong đoạn văn ngắn

1. Đánh giá tổng quan về mạch lạc và liên kết trong văn bản 'Hiền tài là nguồn sức mạnh của quốc gia'.
Trả lời:
- Mạch lạc trong văn bản được thể hiện rõ thông qua sự chi phối của luận đề đối với nội dung của tất cả các đoạn, câu trong bài viết.
- Liên kết dễ nhận biết thông qua phép nối, phép thế, phép lặp được sử dụng có hiệu quả.
- Trong mỗi đoạn, sự xuất hiện của các từ ngữ 'vì vậy', 'cho nên', 'như thế' khiến cho các câu văn kết nối chặt chẽ với nhau.
- Trong mối quan hệ giữa các đoạn, đoạn 2 chứa nội dung đã được giới thiệu trước đó qua cụm từ 'mà rằng'; còn trong mối quan hệ với đoạn 3, đoạn 2 nếu các vấn đề mà sau đó sẽ được tiếp nối qua từ 'lại'. Như vậy, cả ba đoạn có sự liên kết chặt chẽ.

2. Đọc các đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Đoạn 1

'Nói cách khác, con người ta vốn là nghệ thuật, vốn giàu lòng đồng cảm. Chỉ vì lớn lên bị cách nghĩ của người đời dồn ép, nên tấm lòng ấy mới bị cản trở hoặc hao mòn. Chỉ có kẻ thông minh mới không khuất phục, dù bên ngoài chịu đủ thứ áp bức thì bên trong vẫn giữ được lòng đồng cảm đáng quý nọ. Những người ấy chính là nghệ sĩ.'
(Phong Tử Khải, 'Yêu và đồng cảm')
a. Tại sao nó được coi là một đoạn văn?
b. Hãy chỉ ra mạch lạc giữa các câu trong đoạn văn trên.
c. Dấu hiệu nào cho thấy liên kết giữa đoạn văn này và đoạn văn kề trước đó của văn bản 'Yêu và đồng cảm'?
d. Trong đoạn văn, những từ ngữ nào được lặp lại nhiều lần? Cách dùng từ ngữ như vậy có tác dụng gì?

Chuẩn bị bài viết về Lỗi về mạch lạc và liên kết trong đoạn văn, văn bản: Dấu hiệu nhận biết và cách sửa ngắn nhất

Đoạn 2
Nhà nước ta rất coi trọng hiền tài. Người hiền tài có những năng lực vượt trội so với người bình thường và có thể làm được nhiều việc lớn. Hiền tài trong lịch sử thời nào cũng có. Tên của những hiền tài và sự nghiệp của họ luôn được nhân dân ghi nhớ.
a. Vì sao phép lặp từ đã được sử dụng ở các câu kề nhau mà đoạn văn vẫn rời rạc?
b. Đoạn văn đã mắc lỗi mạch lạc như thế nào?

Đoạn 3
Thay vì nắm giữ cuốn sách để đọc, nhiều người hiện nay lại chỉ biết mải mê với chiếc điện thoại thông minh trong tay. Mặc dù sách mang lại nhiều lợi ích trong việc phát triển tâm hồn, kích thích trí tưởng tượng và rèn luyện tư duy, nhưng không ít người đã bỏ quên thói quen đọc sách. Mặc dù điện thoại thông minh rất tiện lợi trong cuộc sống hiện đại, nhưng nó không thể mang lại sự yên bình, sự tĩnh lặng trong tâm hồn như sách vẫn có.
a. Dấu hiệu nổi bật giúp nhận biết lỗi về mạch lạc trong đoạn văn là gì?
b. Chỉ ra các dấu hiệu của lỗi liên kết trong đoạn văn.
c. Đề xuất cách sửa để đảm bảo đoạn văn có mạch lạc và liên kết.

Trả lời:

* Đoạn 1
a. Nó được coi là một đoạn văn vì các câu trong đoạn nối tiếp nhau một cách chặt chẽ về nội dung và hình thức:
- Về hình thức:
+ Chữ cái đầu được viết hoa, lùi vào so với các dòng chữ khác trong đoạn.
+ Đoạn văn được tạo thành bởi bốn câu văn liên kết với nhau bằng phép lặp.
- Về nội dung:
+ Các câu trong đoạn văn đều xoay quanh chủ đề của đoạn là cách nghệ sĩ bảo toàn lòng đồng cảm của mình và được trình bày theo một trình tự hợp lý.
b. Mạch lạc giữa các câu trong đoạn văn: Các câu trong đoạn văn đều xoay quanh một chủ đề nhỏ: nghệ sĩ là người kiên định, giữ được tấm lòng đồng cảm đáng quý.
c. Dấu hiệu cho thấy liên kết giữa đoạn văn này và đoạn văn trước đó của văn bản 'Yêu và đồng cảm' là cụm từ 'nói cách khác'. Cụm từ này cho thấy rằng đoạn văn trước đó đã giới thiệu một quan điểm khác về vấn đề được thảo luận.
d. Trong đoạn văn, các từ ngữ 'người' và 'lòng đồng cảm' được lặp lại nhiều lần, tạo ra sự liên kết và tập trung vào vấn đề cần bàn luận.

* Đoạn 2
a. Đoạn văn vẫn làm mất sự liên kết mặc dù sử dụng phép lặp từ ở các câu kề nhau, vì mỗi câu tập trung vào một chủ đề riêng biệt.
b. Đoạn văn mắc lỗi mạch lạc khi lặp từ mà không tạo ra sự kết nối. Mặc dù có sử dụng phép lặp từ, nhưng đoạn văn vẫn thiếu sự liên kết, tạo ra sự rời rạc, mỗi câu không hướng về cùng một chủ đề.

* Phần 3
a. Điểm nhận biết đáng chú ý để phát hiện lỗi về mạch lạc trong đoạn văn là sự lạc hậu của các câu so với chủ đề chính đã được xác định.
b. Các dấu hiệu của lỗi liên kết trong đoạn văn: sử dụng từ liên kết không đúng ở câu thứ ba: 'nhưng'.
c. Gợi ý sửa lỗi:
Thay vì sở hữu một cuốn sách để đọc, nhiều người hiện nay chỉ biết lăm lăm trên một chiếc điện thoại thông minh. Việc đọc sách mang lại nhiều lợi ích, nhưng không ít người vẫn chưa thực sự nhận ra giá trị của việc này trong việc nuôi dưỡng tâm hồn, khơi dậy trí tưởng tượng và rèn luyện khả năng suy nghĩ. Hầu hết họ đã từ bỏ thói quen đọc sách. Còn về điện thoại thông minh, mặc dù rất tiện lợi trong việc đáp ứng nhu cầu của con người hiện đại, nhưng lại không thể mang lại sự yên bình, sự tĩnh lặng sâu trong tâm hồn như khi đọc sách.
Lỗi về mạch lạc và liên kết trong đoạn văn thường xuyên xuất hiện trong quá trình viết của học sinh. Hy vọng rằng qua bài soạn này, các bạn sẽ giảm thiểu tối đa các lỗi và biết cách khắc phục chúng. Chúc các bạn đạt được thành tích cao trong học tập!

Các mẫu bài soạn văn lớp 10 khác:
- Soạn bài Viết luận thuyết thuyết phục người khác từ bỏ một thói quen hoặc quan điểm, Ngữ văn lớp 10, Kết nối kiến thức với thực tế cuộc sống
- Soạn bài Thảo luận về một vấn đề thực tế có nhiều quan điểm, Ngữ văn lớp 10, Kết nối kiến thức với thực tế cuộc sống, Kỹ năng nói và nghe