Buzz
Hướng dẫn phân tích VB 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 49 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Em nhận xét gì về cách sắp xếp luận điểm trong bài viết?
Phương pháp giải:
Xác định luận điểm trong bài và đưa ra nhận xét
Lời giải chi tiết:
Cách sắp xếp luận điểm trong bài viết nhấn mạnh mục đích nổi bật chủ đề.
Luận điểm 1 làm rõ từng khía cạnh của chủ đề
Luận điểm 2 nêu những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong tác phẩm và tác dụng của nó trong việc thể hiện nội dung tác phẩm
Hướng dẫn phân tích VB 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 49 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Bài viết đã phân tích những phương diện nội dung nào của chủ đề truyện Bồng chanh đỏ? Từ đó, em rút ra kinh nghiệm gì khi phân tích nội dung chủ để của một tác phẩm văn học?
Phương pháp giải:
Xác định nội dung làm rõ chủ đề và rút ra kinh nghiệm khi phân tích nội dung chủ đề của một tác phẩm văn học
Lời giải chi tiết:
- Chủ đề: cách ứng xử của con người với thiên nhiên.
+ Phương diện nội dung 1: sự việc tìm bắt chim bồng chanh
+ Phương diện nội dung 2: Chuyển biến trong nhận thức của nhân vật Hoài.
à Kinh nghiệm khi phân tích nội dung chủ đề của một tác phẩm văn học:
- Cần xác định nội dung trọng tâm của tác phẩm văn học xoay quanh chủ đề gì.
- Chủ đề của bài phản ánh qua nhân vật, hình ảnh, sự việc, cốt truyện,…
Hướng dẫn phân tích VB 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 49 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Tác giả bài viết đã phân tích lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ các đặc sắc về nghệ thuật truyện Bồng chanh đỏ như thế nào?
Phương pháp giải:
Xác định lí lẽ, bằng chứng và phân tích để làm sáng tỏ nghệ thuật.
Lời giải chi tiết:
- Tác giả đã nêu những lí lẽ về hình thức nghệ thuật: xây dựng cốt truyện, xây dựng tâm lí nhân và cách chịn chi tiết tiêu biểu. Trong từng lí lẽ trên tác giả lấy bằng chứng trong truyện để làm sáng tỏ. Lí lẽ và bằng chứng được sắp xếp một cách hợp lí, lí lẽ trước, bằng chứng sau. Sau đó lại đưa ra lời ý kiến đánh giá về bằng chứng đó.
Hướng dẫn phân tích VB 4
Trả lời Câu hỏi 4 trang 49 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Theo em, phần mở bài và kết bài có điểm gì ấn tượng? Trình bày thêm một số cách viết để mở bài và kết bài được lôi cuốn, hấp dẫn.
Phương pháp giải:
Xác định mở bài và kết bài, nêu ấn tượng của bản thân và trình bày thêm một cách cách viết mở bài kết bài lôi cuốn
Lời giải chi tiết:
- Mở bài và kết bài tác giả đã khẳng định lại ý kiến về nội dung chủ đề và những nét đặc sắc nghệ thuật, nêu cảm nghĩ, tác động của tác phẩm đối với bản thân.
Một số cách viết để mở bài và kết bài được lôi cuốn, hấp dẫn.
Người viết xuất phát từ một ý kiến, một câu chuyện, một đoạn thơ, đoạn văn, một phát ngôn của nhân vật nổi tiếng nào đó,... dẫn dắt người đọc đến vấn đề sẽ bàn luận trong bài viết.
Sử dụng mở bài gián tiếp: so sánh, đi từ đề tài, giai đoạn, thể loại,..
Kết bài: đưa ra nhận định của những nhà văn, nhà thơ khác về tác phẩm
Hướng dẫn viết
Trả lời Câu hỏi trang 49 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo 4
Câu lạc bộ Văn học trường mình tổ chức cuộc thi viết “Tác phẩm văn học trong tôi”. Hãy chọn một tác phẩm văn học bạn yêu thích (thơ hoặc truyện) để viết bài luận và gửi cho ban tổ chức cuộc thi.
Phương pháp giải:
Chọn một tác phẩm yêu thích để trả lời
Lời giải chi tiết:
Tố Hữu là nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam. Với bảy tập thơ lớn, thơ của ông được xem là một bức tranh về lịch sử của cách mạng Việt Nam. Với Tố Hữu, việc viết thơ cũng là cách mạng. Thơ của ông đi đôi với cách mạng và phản ánh những giai đoạn quan trọng của cách mạng dân tộc. Bài thơ Nhớ đồng thể hiện sự nhớ nhung về quê hương, cảnh vật, con người và bạn bè của những người tù cộng sản trẻ tuổi trong những ngày tháng giam giữ tại nhà tù Thừa Thiên Huế.
Vào tháng 7 năm 1939, Tố Hữu bị thực dân Pháp bắt và giam tại nhà tù Thừa Thiên Huế. Mặc dù bị giam cầm trong tù nhưng ông vẫn viết thơ. Bài thơ Nhớ đồng được sáng tác trong hoàn cảnh đó và được trích trong tập thơ: Từ ấy trong phần xiềng xích. Đây là một bài thơ tiêu biểu của tập thơ Từ ấy. “Có gì sâu sắc bằng niềm nhớ thương
Lặng lẽ bên trong một tiếng hò!”
Nơi hoàn cảnh lãng mạn, khi nghe một tiếng hò vang vọng lạc lõng, cô đơn giữa trời trưa, thi sĩ cảm nhận toàn bộ sự yêu thương, và bỗng thấy nhớ về quê hương, con người lao động trên cánh đồng ấy. Đó là sự đồng cảm, hòa mình của nhiều nỗi nhớ: nhớ không gian đồng quê, nhớ thời gian trưa vắng, nhớ cuộc sống buồn bã vất vả và nhớ lắm trong lòng người đang bị giam cầm giữa bốn bức tường đá, cách biệt với cuộc sống bên ngoài. Về mặt nội dung, hai câu thơ vang lên như một tiếng than. Tiếng kêu xác nhận về nỗi cô đơn sâu thẳm mà mình đang trải qua. Cũng là tiếng kêu của một triết lí về sự cô đơn tột cùng, không gì có thể sánh kịp! Qua đó, ta thấy được một cõi lòng hoang vắng vì sự cách biệt và thiếu vắng cảnh sắc cuộc sống bên ngoài. Vậy nên nỗi cô đơn là của một người yêu cuộc sống mà bị tách rời khỏi cuộc sống. Âm thanh tiếng hò gợi nhớ về quê hương. Thế giới bên ngoài là cảnh đồng quê, hình ảnh con người, mùi hương, màu sắc, âm thanh. Đó là những hình ảnh quen thuộc, thân thuộc của quê hương, xứ sở. Trong khoảng cách xa, nỗi nhớ của nhà thơ dường như trở nên sâu sắc hơn. Trong khoảng cách xa, hình ảnh, mùi vị, âm thanh, màu sắc của quê hương càng trở nên gần gũi.
“Có gì sâu sắc bằng nỗi cô đơn
Ôi cánh đồng quê thương nhớ ơi!
Ở đó có những lưng cong xuống cày
Mà bùn hy vọng nắng hương đậm
Và ở đó có những bàn tay ấy
Gieo hạt giống tung trời vào sớm mai?”
Hiệu quả nghệ thuật của việc lặp lại đầu tiên là để liên kết. Lặp lại và từ ngữ là cách liên kết các mảng nội dung khác nhau, thậm chí xa cách trở nên gần gũi ý. Nhưng quan trọng hơn là tác dụng biểu cảm. Việc lặp lại này luôn có tác dụng như một tiếng hò, nó nhấn mạnh, làm sâu cảm xúc, khắc sâu ý tưởng. Lặp lại, từ ngữ tạo ra một nhịp điệu lặp lại, làm cho một cảm xúc trở nên sâu đậm, thậm chí càng lúc càng nặng trĩu. Quê hương hiện lên rất rõ qua nỗi nhớ của tác giả. Đó là những cảnh sắc như đồng ruộng với mùi bùn, cánh đồng xanh mơn mởn, những lúa non xanh tươi; làng quê yên bình, đường làng quen thuộc theo năm tháng. Tất cả đều là những cảnh quen thuộc mà rất thân thuộc. Là những hình ảnh của người lao động nơi quê hương, những người mẹ già đơn chiếc – những kẻ trung thành với đất đai. Họ chất phác và kiên cường như đất đai.
“Rồi một ngày nào đó, tôi thấy mình
Nhe nhàng như con chim sơn ca
Hát vang hương đồng vui mừng
Trên chín tầng trời rộng mở!”
Hình ảnh con chim sơn ca như là biểu tượng cho ước mơ được bay lên bầu trời tự do rộng lớn, được quay trở lại với hoạt động trong cộng đồng, được trở về với cuộc sống tự do của con người. Đây là niềm vui lớn nhất của người chiến sĩ trong tù. Tâm trạng của tác giả được thể hiện khá chân thực, trọn vẹn và liền mạch. Nỗi nhớ được đánh thức từ một “tiếng hò đưa lòng lạc lõng“. Tiếng hò gợi lại thế giới quê hương từ cảnh vật đến những hình ảnh quen thuộc. Rồi nhớ về những ngày được sống hết mình cho cách mạng, cuối cùng lại trở lại với thực tế đau đớn của nhà tù và mong muốn được tự do, được hiến dâng. Cả bài thơ thấm đượm niềm nhớ thương, không ngừng; khiến người đọc thêm phần tôn kính hình ảnh người chiến sĩ cách mạng – nhà thơ Tố Hữu.
Nhớ đồng là bài thơ góp phần miêu tả thành công tâm trạng của người tù cộng sản, đó là những cảm xúc chân thực, những nỗi nhớ thương cứ lặp đi lặp lại thể hiện khao khát tự do nóng bỏng cùng với tình yêu quê hương sâu sắc của người thanh niên yêu nước đang sôi sục nhiệt huyết. Từ những cảm xúc đó thôi thúc tác giả quyết tâm nung nấu ý chí để vượt lên khó khăn, thách thức.
