Chuẩn bị bài viết về Bếp lửa của Bằng Việt

Chia sẻ về việc soạn bài Bếp lửa – Bằng Việt, ngắn 1

Cấu trúc:
- Phần 1 (khung thơ đầu): Hình ảnh bếp lửa gợi nhớ về bà của người cháu.
- Phần 2 (bốn khung thơ tiếp theo): Những ký ức tuổi thơ sống cùng bà và hình ảnh bà kết nối với bếp lửa.
- Phần 3 (khung thơ tiếp theo): Suy ngẫm về cuộc đời của bà từ góc nhìn của người cháu.
- Phần 4 (khung thơ cuối): Tình cảm của cháu dành cho bà khi đã trưởng thành, đã rời xa sự che chở của bà.

Hướng dẫn soạn bài
Câu 1:

a. Bài thơ là giọng của người cháu nói về bà, về tình yêu thương sâu sắc mà bà dành cho cháu trong những thời kỳ khó khăn.
b. Bài thơ được cấu trúc thành bốn phần:
- Ba dòng thơ đầu: Hình ảnh bếp lửa làm nổi lên những kí ức cảm xúc về bà.
- Bốn khung thơ tiếp theo (từ Lên bốn tuổi đến Chứa niềm tin dai dẳng): Hồi tưởng về những kỷ niệm thời thơ ấu sống bên bà và hình ảnh bà gắn liền với bếp lửa.
- Hai khung thơ tiếp theo (từ Lận đận đời bà đến thiêng liên – bếp lửa): Suy ngẫm về bà và cuộc đời của bà.
- Khung cuối: Cháu đã trưởng thành, đã đi xa nhưng vẫn nhớ về bà.

Câu 2:
Trong hồi tưởng của người cháu, nhiều kỷ niệm đáng nhớ được tái hiện:
- Năm lên bốn tuổi, năm đói kém, khó khăn (1945). Nạn đói năm đó trở thành cảnh đen ám ảnh cháu.
- Tám năm sống với bà khi mẹ bận công tác, bà giáo dục cháu, dạy cháu làm việc, chia sẻ những câu chuyện, cùng nhau nấu ăn. Bà là người chăm sóc cháu cẩn thận.
- Khi giặc đốt làng, đốt nhà, bà vẫn mạnh mẽ, dặn cháu giữ bí mật để bố mẹ yên tâm, và bà luôn sớm chiều bếp lửa ấm lòng cháu. Mọi kỷ niệm về bà đều chứa đựng tình yêu thương sâu sắc.
Bài thơ xen kẽ giữa câu chuyện kể và mô tả sinh động, tạo hình bếp lửa, cảnh sương sớm, cảnh đói kém, cảnh làng cháy, đặc biệt là hình ảnh cảnh mặt bếp lửa, những kỷ niệm cố gắng vươn lên. Lời kể và mô tả thể hiện tình cảm yêu thương, lòng biết ơn của người cháu với bà.

Câu 3:
Hình ảnh bếp lửa xuất hiện liên tục trong từng dòng thơ của bài viết. Bức tranh về bếp lửa được đề cập đến 10 lần. Vì hình ảnh bếp lửa đã trở thành biểu tượng hàng ngày khi bà luôn nhóm lửa mỗi sáng. Bà là người đã mang lại ánh sáng và ấm áp khi bếp lửa được thắp lên, và tác giả sử dụng nó để truyền đạt tình cảm và cảm xúc của mình về tình cảm thiêng liêng giữa bà và cháu.

Câu 4:
Vì ngọn lửa cao quý hơn, tác giả phân chia lớp ý nghĩa ra. Đây không chỉ là ngọn lửa nấu ăn mà là ngọn lửa của tình yêu thương của bà. Nó mang lại sự ấm áp và chiếu sáng như bà đang truyền đạt tình cảm ấm áp cho người cháu. Câu thơ muốn nói rằng tình yêu thương vĩ đại của bà tỏa sáng, không thể dập tắt và sẽ được truyền lại cho thế hệ sau này.
Câu 5:
Tình cảm giữa bà và cháu trong bài thơ rất sâu sắc. Đó là những lời yêu thương chan chứa tình cảm sâu đậm của người cháu ở xa với bà:

'Bây giờ cháu đã đi xa. Có khói trăm nơi
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm hướng
Nhưng chẳng bao giờ cháu quên nhắc nhở:

- Sáng mai, bà nhóm bếp lên chưa?...'
Tình cảm đó vượt qua thời gian và không gian, còn đậu lại trong trái tim cháu. Tuổi thơ đã trôi qua qua năm tháng, khoảng cách giữa bà và cháu cũng trở nên xa xôi, nhưng cháu không bao giờ quên nhắc nhở về bà.
Tình yêu, lòng biết ơn của cháu đối với bà cũng chính là lòng biết ơn đối với gia đình, quê hương, và đất nước.

Bài Tập

Câu hỏi (trang 146 SGK): Tư duy về hình ảnh bếp lửa trong bài thơ.
Bức tranh về bếp lửa trong bài thơ mang đậm giá trị nghệ thuật và ý nghĩa sâu sắc. Ban đầu, hình ảnh bếp lửa liên quan đến những ký ức ngọt ngào của người cháu trong thời thơ ấu. Từ những ngày đói kém, khi bố đi kiếm sống, đến những thời khắc như 'giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi', xóm giềng hỗ trợ bà xây lại 'túp lều tranh', hình ảnh bếp lửa hiện lên thân thuộc và ấm áp. Bếp lửa là biểu tượng của những ký ức về cuộc sống cùng bà, nơi bà đóng vai trò của cả cha và mẹ, dạy dỗ, nuôi nấng cháu lớn lên. Hình ảnh thiêng liêng của bếp lửa không chỉ là tình yêu thương của bà dành cho cháu mà còn là biểu tượng toàn diện cho tình cảm gia đình, đồng bào trong những thời kỳ khó khăn. Bếp lửa mãi cháy sáng như tình yêu thương bao la của bà, luôn truyền đến cuộc sống ánh sáng và ấm áp.

Ý nghĩa - Nhận định
- Qua việc hồi tưởng và suy nghĩ của người cháu trong bài thơ, ta cảm nhận được sự xúc động đầy cảm xúc về người bà và tình thương cháu dành cho bà. Điều này làm nổi bật lòng kính trọng, biết ơn của người cháu đối với bà, đồng thời cũng là lòng biết ơn đối với gia đình, quê hương, và đất nước.
- Học sinh nhận ra sự độc đáo nghệ thuật trong cách diễn đạt của tác giả: sự kết hợp tốt giữa biểu cảm và tự thuật, miêu tả và bình luận, sự sáng tạo hình ảnh bếp lửa kết hợp với hình ảnh người bà, tạo nền cho mọi kỷ niệm, cảm xúc và suy nghĩ về bà và tình thương bà cháu.

2. Soạn bài Bếp lửa – Bằng Việt, ngắn 2

Câu 1
Bố cục bài thơ như sau:
- Phần 1 (khung thơ 1): Hình ảnh bếp lửa và nguồn cảm xúc.
- Phần 2 (4 khung thơ tiếp theo): Những ký ức thơ ấu bên bếp lửa và bà.

Câu 2

Bài học từ Cảnh ngày xuân - Bài 6 SGK Ngữ Văn 9: Chuẩn bị trước bài, đọc kỹ và giải đáp câu hỏi