Buzz
Bài thơ Nói với con đã thể hiện tình cảm ấm áp trong gia đình, tôn vinh truyền thống lao động, và sức mạnh của đất nước và dân tộc.
Mytour giới thiệu tài liệu Soạn văn 9: Nói với con. Hãy đọc ngay để có thêm ý tưởng cho bài viết của bạn.
Chuẩn bị bài viết về chủ đề Nói với con - Mẫu 1
(1) Phần giới thiệu
Giới thiệu về nhà thơ Y Phương và bài thơ Nói với con.
(2) Phần chính
a. Cha nói với con về tình cảm gốc rễ
- Cha nhắc nhở con về nguồn gốc của sự sống:
“Chân phải bước đến bên cha
Chân trái bước đến bên mẹ
Một bước để nghe tiếng cha
Hai bước để nghe tiếng cười”
- Con trưởng thành dưới ánh sáng yêu thương, sự chăm sóc và hy vọng từ cha mẹ.
- Các hình ảnh cụ thể thể hiện sự gắn kết giữa cha con: “chân phải - chân trái”; “tiếng cha - tiếng cười”; “một bước - hai bước”...
=> Tạo ra không khí ấm áp, an lành và hạnh phúc.
b. Cha dạy con biết ơn niềm vui của công việc và tình cảm đối với quê hương
- Con sẽ trưởng thành trong âm nhạc, nhịp sống và công việc chăm chỉ cùng với những người cùng quê: “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”.
- Hình ảnh của tự nhiên bao bọc, nuôi dưỡng tâm hồn và phong cách sống của con. Cha nhắc đến “ngày cưới” - ngày đẹp nhất trong cuộc đời - đó là điểm tựa của hạnh phúc.
=> Cha muốn truyền đạt cho con vẻ đẹp của quê hương giàu truyền thống và tình thương.
- Khi nói về quê hương, cha tự hào khi nói về sức sống mạnh mẽ, kiên cường và tinh tế của quê hương, mong muốn con tiếp tục và phát triển:
- Cụm từ “người đồng mình” được nhấn mạnh để khẳng định những phẩm chất tốt lành.
- Trái tim trung thành với nơi gieo mạ và gặt trái, một cuộc sống đầy niềm vui và sự lạc quan.
- Ước ao của cha dành cho con:
- Mong con trung thành với quê hương.
- Biết đối mặt với khó khăn, thử thách bằng ý chí, sức mạnh và lòng tin của mình.
- Cha muốn truyền đạt cho con phải tự hào về truyền thống tốt đẹp và lối sống nghĩa tình của quê hương và người đồng mình.
- Cha ao ước con sống cao quý, kiêng nể, chân thành dù giản dị, nhưng xứng đáng với người đồng mình.
- Con tự tin bước đi, vì sau lưng con vẫn có gia đình, quê hương, và trong lòng con luôn tồn tại những phẩm chất quý báu của “người đồng mình”.
(3) Tóm lại
Khẳng định một lần nữa giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Nói với con.
Bài viết Nói với con - Mẫu 2
Chi tiết về bài viết Nói với con
I. Tác giả
- Y Phương sinh vào năm 1948.
- Ban đầu tên gọi là Hứa Vĩnh Sước, là người thuộc dân tộc Tày.
- Ông sinh ra ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.
- Năm 1968, ông nhập ngũ và phục vụ trong quân đội cho đến năm 1981 trước khi chuyển sang làm việc tại Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Cao Bằng.
- Năm 1993, ông đảm nhận vị trí Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng, trở thành Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI.
- Năm 2007, Y Phương được vinh danh bằng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
- Thơ của ông sôi động, chân thực và tươi sáng với cách tư duy sâu sắc về hình ảnh của cuộc sống miền núi.
- Các tác phẩm nổi bật: Nói với con (1980), Người núi hoa (1982), Tiếng hát tháng giêng (1986), Lửa hồng một góc (1987), Lời chúc (1991), Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002)...
II. Tác phẩm
1. Sơ đồ
Bao gồm 2 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: Cha nói với con về nguồn gốc tình cảm.
- Phần 2. Phần còn lại: Cha chia sẻ với con về truyền thống cao quý của quê hương, mong muốn con tiếp tục thừa kế truyền thống đó.
2. Thể loại thơ
Bài thơ “Nói với con” được viết theo thể thơ tự do.
3. Ý nghĩa của tiêu đề
- Tiêu đề của bài thơ chỉ đơn giản là ba từ: “nói với con”, trước hết, độc giả nhận thấy hành động “nói” và đối tượng của hành động này là “con”. Tiêu đề cho thấy bài thơ giống như một cuộc trò chuyện chân thành từ người cha đến con.
- Y Phương truyền đi thông điệp, hi vọng thế hệ sau (con cái) có thể tiếp tục, phát triển và duy trì các giá trị tốt đẹp của quê hương, đất nước. Không chỉ thế, đó cũng là lời nhắc nhở con phải hiểu rõ nguồn gốc của mình, từ đó sống một cách đúng đắn, phù hợp và đẹp đẽ.
- Dòng chảy cảm xúc của bài thơ, những cảm xúc và suy nghĩ đi từ những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày, từ gia đình đến quê hương và đất nước. Đó cũng chính là triết lý sống mà chúng ta cần ghi nhớ và thực hiện trong cuộc sống này.
=> Tiêu đề của bài thơ đã tóm tắt được ý nghĩa chung của toàn bộ bài thơ.
III. Đọc - hiểu văn bản
1. Cha nói với con về gốc rễ tình cảm
Cha nhắc nhở con về nguồn gốc của sự sống:
“Chân phải bước về phía cha
Chân trái bước về phía mẹ
Một bước chạm vào âm thanh
Hai bước đến với niềm vui”
- Con được nuôi dưỡng và mong chờ lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ.
- Các hình ảnh cụ thể kích thích sự kết nối của tình cảm cha con: “chân phải - chân trái”; “âm thanh - niềm vui”; “một bước - hai bước”...
=> Tạo ra một không khí ấm áp, gần gũi và hạnh phúc.
2. Cha dạy con biết niềm vui của công việc và tình yêu của quê hương
- Con sẽ trưởng thành trong âm nhạc, nhịp sống và công việc của những người cùng quê với cuộc sống tràn đầy niềm vui: “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”.
- Hình ảnh của thiên nhiên bảo vệ, nuôi dưỡng tâm hồn và lối sống của con. Cha nhắc đến “ngày cưới” - ngày đầu tiên đẹp nhất trong cuộc sống - đó là nguồn gốc của hạnh phúc.
=> Cha muốn truyền đạt cho con vẻ đẹp của vùng quê giàu truyền thống và lòng yêu thương.
- Khi nói về quê hương, cha tự hào khi nói về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ và cao đẹp của quê hương với mong muốn con tiếp tục và phát triển.
- Cụm từ “người đồng mình” được đặt nhiều lần để khẳng định phẩm chất của họ, những người có lời nói giản dị, mộc mạc, gợi lên sự yêu thương và gần gũi.
- Phẩm chất của những người đồng mình dần hiện ra qua lời tâm sự của cha.
- Đó là tấm lòng trung thành với nơi gieo mạ, cắt rốn, một cuộc sống tràn đầy niềm vui và sự lạc quan.
- Thể hiện bằng việc sử dụng các cụm từ, tục ngữ và so sánh cụ thể trong nhiều loại câu ngắn và dài khác nhau, lời tâm sự của cha đã khẳng định rằng người dân miền núi, dù gặp nhiều khó khăn và gian khổ, vẫn luôn kiên cường, sống mạnh mẽ, và yêu thương quê hương của họ.
- Ước muốn của cha dành cho con:
- Mong con trung thành với quê hương.
- Biết đối mặt với khó khăn, thách thức bằng ý chí, nghị lực và niềm tin của mình.
- Cha muốn con hiểu rõ và tự hào về truyền thống tốt đẹp và lối sống nghĩa tình của quê hương và những người đồng mình.
- Cha mong muốn con sống cao quý, tự trọng, chân thật dù giản dị, mộc mạc, để xứng đáng với những người đồng mình.
- Con tự tin bước đi, vì sau lưng con luôn có gia đình, quê hương, và trong trái tim con chứa đựng những phẩm chất quý báu của “người đồng mình”.
Soạn văn Nói với con ngắn gọn
I. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Nhờ lời dạy của cha với con, nhà thơ đã gợi lại nguồn cội của sức sống mạnh mẽ, bền bỉ từ quê hương của mỗi người. Bố cục của bài thơ đã diễn đạt ý tưởng đó như thế nào?
- Bài thơ “Nói với con” phát triển từ tình cảm sâu sắc về con cái, hy vọng rằng thế hệ kế tiếp sẽ tiếp tục và phát huy truyền thống của tổ tiên, dân tộc, và quê hương. Lối diễn đạt của người cha đem lại cho bài thơ một âm điệu thiết tha, trìu mến, ấm áp và đầy tin cậy.
- Bố cục của bài thơ:
- Phần 1. Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: Cha nói với con về tình cảm cội nguồn.
- Phần 2. Phần còn lại: Cha nói với con về truyền thống cao đẹp của quê hương, mong muốn con tiếp tục truyền thống đó.
=> Hai phần này cung cấp đầy đủ nội dung của bài thơ, từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình cảm với quê hương, từ những kí ức gần gũi, quý báu nâng cao đến lẽ sống.
Câu 2. Trong giai đoạn lớn lên, con đã được bao bọc bởi tình thương của cha mẹ và sự ân cần của quê hương. Hãy phân tích các câu thơ diễn đạt ý này.
Con lớn lên trong tình thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương:
- Bốn câu thơ đầu: “Chân phải bước tới cha/Chân trái bước tới mẹ/Một bước chạm tiếng nói/Hai bước tới tiếng cười’”
=> Con được nuôi dưỡng trong tình yêu thương, sự chăm sóc và mong chờ của cha mẹ.
- Bảy câu thơ tiếp theo: “Con yêu thương những người đồng mình!/Mùa vụ cho hoa nở/Vách nhà ngân nga tiếng hát/Rừng rậm mát/Con đường dẫn đến trái tim”
=> Con trưởng thành qua công việc, trong bầu không khí dịu dàng của tự nhiên và tình yêu thương của quê hương.
Câu 3. Người cha chia sẻ với con về những phẩm chất cao quý của những người cùng quê hương, nhấn mạnh rằng con cần phải sống như thế nào trên con đường của mình?
- “Người đồng mình” sống mạnh mẽ và kiên cường trên quê hương dù gặp khó khăn, người cha mong con cũng có lòng yêu quê hương, biết vượt qua thử thách bằng ý chí:
“Con yêu quê hương yêu lắm ơi
Chịu khó, kiên cường
Quyết tâm vươn xa
Dù có nghèo đói cha vẫn mong
Sống trên đất gồ ghề cũng không ngần ngại
Sống trong cơ nghiệp cũng không nao lòng
Sống như dòng sông
Trèo lên thác chạy qua đá
Không sợ gian khổ”
- “Người đồng mình” đơn giản nhưng đầy lòng kiên trì và lòng yêu thương quê hương, người cha hy vọng con sẽ tự hào và duy trì truyền thống của quê hương để thành công trong cuộc sống:
“Người đồng mình chân thật mộc mạc
Chẳng ai bất kỳ ai nhỏ nhẹ như thế
Người đồng mình tự làm đứng cao quê hương
Và quê hương thì tồn tại nhờ vào truyền thống”
Câu 4. Em cảm nhận tình cảm sâu lắng của người cha đối với con trong bài thơ. Điều quan trọng mà người cha muốn truyền đạt cho con là lòng tự hào với sức mạnh và truyền thống của quê hương.
- Người cha chia sẻ, dặn dò con với tình yêu thương và niềm tin, thể hiện sự quan tâm và lòng lo lắng cho con một cách chân thành.
- Người cha mong muốn truyền cho con niềm tự hào với sức sống mạnh mẽ và truyền thống cao quý của quê hương khi con bước vào cuộc sống.
Câu 5. Nhìn nhận về cách diễn đạt cảm xúc và tư duy thông qua hình ảnh của nhà thơ. (Gợi ý: Những người sống ở vùng núi thường sử dụng hình ảnh cụ thể, mộc mạc nhưng mang tính biểu tượng cao, ví dụ như bốn dòng thơ đầu bài hoặc các câu: “Đan lờ cài nan hoa - Vách nhà ken câu hát”, “Người đồng mình tự làm đứng cao quê hương”...)
Cách miêu tả cảm xúc và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ: ngôn từ và hình ảnh mộc mạc, sâu lắng, mang tính biểu tượng cao, giàu chất thơ, đặc sắc và phản ánh bản sắc dân tộc.
II. Thực hành
Hóa thân thành người con trong bài thơ, viết một bài nói ngắn về cảm xúc và suy nghĩ của mình khi nghe người cha nói với con.
Gợi ý:
- Tình thương con cái đầy ấm áp và thiêng liêng.
- Trân trọng những giá trị truyền thống, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc. Thấu hiểu sâu hơn về tinh thần và phẩm chất của dân tộc miền núi, tăng thêm lòng yêu thương và gắn bó với truyền thống, với tổ quốc và ý chí phấn đấu trong cuộc sống.
- Dù gặp khó khăn và thiếu thốn, nhưng không được vì lí do đó mà mất đi đạo đức, văn hóa. Ngày nay, có vẻ như con cháu dân tộc không còn quá đắn đo với truyền thống, họ đang từ bỏ nó một cách dễ dàng. Tôi ủng hộ việc hòa nhập nhưng không phải là việc tan biến. Văn hóa là một tài sản vô giá.
Soạn bài Nói với con - Mẫu 3
I. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Mượn lời nói với con, nhà thơ gợi lên nguồn cội của mỗi con người, vẻ mạnh mẽ, kiên cường của quê hương mình. Bố cục của bài thơ đã thể hiện ý tưởng ấy ra sao?
- Bố cục đã minh chứng ý tưởng:
- Phần 1. Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: Người cha nói với con về tình cảm gốc rễ.
- Phần 2. Phần còn lại: Người cha nói với con về truyền thống tươi đẹp của quê hương, ước mong con tiếp tục truyền thống ấy.
=> Bố cục đã phản ánh đầy đủ nội dung bài thơ, từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình cảm quê hương; từ những kỷ niệm thân thương, đầy nghĩa thiết nâng lên đời sống.
Câu 2. Con lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, trong sự bảo vệ của quê hương. Hãy tìm và phân tích những dòng thơ nói lên điều đó.
- Bốn dòng thơ đầu: Con lớn lên trong tình yêu thương, sự chăm sóc và niềm hy vọng từ cha mẹ.
- Bảy câu thơ tiếp: Con trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên đẹp đẽ, trữ tình của quê hương.
Câu 3. Người cha nói với con về những phẩm chất cao quý của người “đồng mình”, từ đó nhắc nhở con trên đường đời cần phải như thế nào?
- Sống vất vả nhưng mạnh mẽ, giàu chất chứa, gắn bó chặt chẽ với quê hương dù khó khăn, gian khổ. Từ đó, người cha mong con phải trân trọng quê hương, biết hy sinh và vượt qua khó khăn thử thách bằng ý chí:
“Người đồng mình thương lắm con ơi
Vượt qua nỗi buồn
Ở xa nuôi chí lớn
Dẫu cho khó khăn thế nào, cha vẫn muốn
Sống trên đất đá không than trách gập ghềnh
Sống trong thung lũng không than phiền nghèo đói
Sống tự do như dòng sông, như suối
Vượt qua thác nước, vượt qua rừng núi
Không sợ khó khăn, gian khổ”
- Dù giản dị, mộc mạc nhưng ai cũng tràn đầy năng lượng, niềm tin (ít ai yếu đuối) và sự lao động cần cù trên quê hương, có tập tục tốt lành. Từ đó, người cha mong con sẽ tự hào, giữ gìn truyền thống của quê hương và phấn đấu trong cuộc sống:
“Người đồng mình thô sơ da thịt
Ít ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự khai hoa đá cao quê hương
Quê hương thì làm nên phong tục”
Câu 4. Em cảm nhận như thế nào về tình cảm của cha dành cho con trong bài thơ? Điều quan trọng nhất mà cha muốn truyền đạt cho con qua những lời này là gì?
- Tình cảm của cha dành cho con trong bài thơ: yêu thương và đáng tin cậy.
- Điều quan trọng nhất mà cha muốn truyền đạt cho con: lòng tự hào với sức mạnh sống và truyền thống tốt đẹp của quê hương, niềm tin vào bản thân khi bước vào cuộc sống.
Câu 5. Nhận xét về cách diễn đạt tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ. (Gợi ý: Người miền núi thường có cách diễn đạt giàu hình ảnh, cụ thể, mộc mạc mà có tính khái quát, giàu chất thơ. Chẳng hạn bốn dòng thơ đầu bài hay các câu: “Đan lờ cài nan hoa - Vách nhà ken câu hát”, “Người đồng mình tự khai hoa đá cao quê hương”...)
Từ ngữ, hình ảnh mộc mạc, gợi lên một cách sâu sắc, trừu tượng mà vẫn đầy tính dân tộc, độc đáo và giàu chất thơ.
II. Thực hành
Đóng vai nhân vật là người con trong bài thơ, tôi viết một bài nói ngắn về cảm xúc và suy nghĩ của mình khi nghe lời người cha dặn dò.
Gợi ý:
Khi tôi lắng nghe lời cha, tôi cảm nhận được tình cảm thiêng liêng đầy ý nghĩa. Cha đã truyền cho tôi lòng yêu mến những giá trị truyền thống tốt đẹp của quê hương, dân tộc là sự cần cù, sức sống mạnh mẽ. Tôi hiểu thêm về vẻ đẹp tinh thần của dân tộc miền núi, thêm yêu quý, gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống. Từ đó, khi nghe lời cha, tôi nhận ra rằng chúng ta cần phải bảo tồn và gìn giữ truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Hòa nhập để phát triển, nhưng không hòa tan để mất đi. Lời dạy của cha rất ý nghĩa và sâu sắc.
Soạn bài Nói với con - Mẫu 4
I. Tác giả
- Y Phương, sinh năm 1948, tên gốc là Hứa Vĩnh Sước, thuộc dân tộc Tày.
- Quê quán tại huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.
- Năm 1968, ông nhập ngũ và phục vụ trong quân đội đến năm 1981, sau đó chuyển sang công tác ở Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Cao Bằng.
- Năm 1993, Y Phương giữ chức Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Cao Bằng, và là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI.
- Trong năm 2007, Y Phương đã nhận được Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
- Thơ của ông thể hiện sức mạnh, sự chân thực và sự trong sáng, với cách suy nghĩ giàu hình ảnh về con người miền núi.
- Một số tác phẩm nổi bật của ông bao gồm: Nói với con (1980), Người núi hoa (1982), Tiếng hát tháng giêng (1986), Lửa hồng một góc (1987), Lời chúc (1991), Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002)...
II. Các tác phẩm
1. Bố cục
- Phần 1. Từ phần đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: Người cha chia sẻ với con về tình cảm gốc rễ.
- Phần 2. Phần còn lại: Người cha chia sẻ với con về những giá trị truyền thống cao đẹp của quê hương, hy vọng con sẽ tiếp tục bảo tồn và phát huy những giá trị đó.
2. Dạng thơ
Dạng thơ tự do
3. Ý nghĩa của tiêu đề
Tiêu đề “Nói với con” ngắn gọn, đơn giản nhưng sâu sắc. Từ “nói” kết hợp với “con” tạo nên mối quan hệ đặc biệt. Bài thơ là cuộc trò chuyện, tâm sự của người cha với đứa con. Một tiêu đề tinh tế, chứa đựng thông điệp sâu sắc. Tác giả truyền đạt lời nhắn nhủ, hy vọng thế hệ sau (người con) sẽ giữ vững và phát triển những giá trị truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước. Không chỉ thế, đây cũng là lời nhắc nhở con cần nhận biết rõ cội nguồn của mình, từ đó sống đúng với lẽ phải, hướng đến điều tốt đẹp.
III. Đọc - hiểu văn bản
1. Người cha chia sẻ với con về tình cảm gốc rễ
- Người cha nhắc nhở con về nguồn gốc của mình:
“Bước chân này đến cha
Bước chân kia đến mẹ
Mỗi bước là âm thanh
Hai bước là tiếng cười”
- Con được nuôi dưỡng bằng tình yêu thương, sự chăm sóc và kỳ vọng của cha mẹ.
- Các tượng trưng rõ ràng tôn vinh mối quan hệ thân thiết giữa cha và con: “chân phải - chân trái”; “tiếng nói - tiếng cười”; “một bước - hai bước”...
=> Tạo nên không khí ấm áp, gần gũi và hạnh phúc.
2. Người cha dạy con biết ơn vui của lao động và tình yêu quê hương
- Con sẽ trưởng thành trong âm nhạc, nhịp sống và công việc vất vả của người cùng dòng: “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”.
- Hình ảnh của tự nhiên bao bọc, nuôi dưỡng con về tinh thần và phong cách sống: “Rừng phủ hoa/Con đường phục vụ trái tim” .
- Người cha nhắc đến “ngày lễ cưới” - ngày đầu tiên đẹp nhất trong cuộc đời - là điểm tựa của niềm hạnh phúc.
- Khi nói về quê hương, người cha tự hào kể về sức sống mạnh mẽ, kiên cường và cao đẹp của quê hương, mong con tiếp tục, phát triển:
- Thành ngữ “người đồng mình” lặp đi lặp lại, khẳng định phẩm chất của họ, những người có lời nói giản dị, mộc mạc gợi sự yêu thương, gần gũi.
- Phẩm chất của những người đồng mình được thể hiện qua tâm thế của người cha.
=> Bằng cách sử dụng các hình ảnh, ví dụ và so sánh cụ thể, lời tâm sự của người cha khẳng định tính kiên cường của người miền núi, dù gặp nhiều khó khăn, họ vẫn sống mạnh mẽ, trung thành với quê hương.
- Ước nguyện của cha dành cho con:
- Mong con trung thành với quê hương.
- Biết đương đầu với khó khăn, thử thách bằng ý chí, kiên nhẫn và lòng tin của mình.
- Cha muốn nhắn nhủ con phải tự hào về truyền thống tốt đẹp và lối sống đoàn kết của quê hương và người dân đồng bào.
- Cha ao ước thấy con sống cao quý, tự trọng, chân thành dù giản dị, khiêm nhường để xứng đáng với người dân đồng bào.
- Con hãy tự tin bước đi, bởi sau lưng con luôn có gia đình, quê hương, và trong lòng con sẵn có những phẩm chất quý báu của “người đồng mình”.
