Khi học môn Ngữ văn lớp 9, học sinh sẽ được ôn tập để củng cố kiến thức về các bài thơ trong chương trình học.
Mytour sẽ giới thiệu về bài Chuẩn bị cho bài kiểm tra về thơ. Mời bạn đọc xem chi tiết ở dưới.
Chuẩn bị cho bài kiểm tra về thơ
Câu 1. Sắp xếp đúng các dữ liệu của từng bài thơ vào bảng thống kê đã bị xáo trộn.
Tên bài thơ | Tác giả | Năm sáng tác | Thể thơ | Nội dung chính |
Con cò | Chế Lan Viên | 1948 | tự do | Ca ngợi tình mẹ, ý nghĩa của lời ru |
Mùa xuân nho nhỏ |
Thanh Hải | 1980 | năm chữ | Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước và ước nguyện dâng hiến |
Viếng lăng Bác | Viễn Phương | 1978 | tám chữ | Lòng thành kính, xúc động của nhà thơ khi vào viếng lăng Bác. |
Sang thu | Hữu Thỉnh | Sau 1975 | tự do | Những chuyển biến tinh tế của thiên nhiên lúc giao mùa. |
Nói với con | Y Phương | Sau 1975 | tự do | Lời tâm sự với con về nguồn gốc, tình yêu quê hương. |
Câu 2. Phân tích sự biến đổi của tâm trạng (cảm xúc) trong các bài thơ: Con cò (Chế Lan Viên), Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Viếng lăng Bác (Viễn Phương).
- Con cò: Dựa vào ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò. Bắt đầu từ hình ảnh con cò trong ca dao theo lời ru của mẹ, biểu tượng cho sự chăm sóc ân cần của mẹ dành cho con suốt đời và sự hiểu biết sâu sắc về tình mẫu tử và ý nghĩa của lời ru.
- Mùa xuân nho nhỏ: Bắt đầu từ cảm xúc trước mùa xuân của tự nhiên, qua mùa xuân của đất nước và cuối cùng là mong muốn được đóng góp cho cuộc sống.
- Viếng lăng Bác: theo thứ tự của các giai đoạn (trước khi vào thăm lăng, khi vào thăm lăng và khi ra về).
Câu 3. Phân tích ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò trong bài “Con cò” của Chế Lan Viên và mùa xuân trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.
- Hình ảnh con cò: biểu tượng cho sự vất vả của người mẹ, lòng yêu thương rộng lớn, sự quan tâm của mẹ.
- Hình ảnh mùa xuân: không chỉ là mùa xuân của tự nhiên mà còn là mùa xuân của đất nước, của cuộc sống với những khát khao cống hiến.
Câu 4. Phân tích từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự nhạy cảm của Hữu Thỉnh về sự biến chuyển của đất trời vào thời điểm giao mùa trong bài Sang thu.
- Dấu hiệu của mùa thu
- Những dấu hiệu đặc trưng của mùa thu được cảm nhận qua các giác quan: mùi (hương ổi), cảm giác (gió se lạnh), thị giác (sương mờ dày đặc).
- Sự bất ngờ, hồi hộp qua các từ “bỗng”, “hình như” khi “mùa thu đã đến”.
- Sắc màu của thiên nhiên khi vào thu
- Không gian của trời đất khi vào mùa thu được thể hiện qua những dấu hiệu và hình ảnh như “sông chảy êm đềm”, “đàn chim vội vã”: Sông dường như chảy chậm lại, đàn chim bắt đầu bay đi tránh lạnh.
- Phép nhân hóa “mây vắt nửa mình”: những đám mây mảnh mai xanh biếc giống như một dải lụa mỏng manh chia đôi, một nửa nghiêng về mùa hạ, một nửa ngả về mùa thu.
- Suy tư về cuộc sống khi mùa thu mới bắt đầu:
- Hình ảnh miêu tả thực về các hiện tượng tự nhiên như “mưa, nắng, sấm” : mùa hè thường có nắng nhiều, mưa nhiều, nhưng khi chuyển sang mùa thu thì tất cả dần dần trở nên êm đềm.
- Hình ảnh biểu tượng: Sấm là biểu tượng cho những biến đổi bất thường, hàng cây đứng vững chỉ có những con người từng trải mới cảm nhận được sự vững vàng hơn.
Câu 5. Những điều ước nguyện chân thành và sâu sắc của nhà thơ Thanh Hải trong bài “Mùa xuân nho nhỏ”.
Được thể hiện qua các hình ảnh:
- Điệp ngữ “ta” kết hợp với các hình ảnh “chim hót, một nhành hoa, hòa ca”: mong muốn hòa nhập giữa cá nhân và cộng đồng.
- Hình ảnh ẩn dụ “mùa xuân nho nhỏ”: thể hiện mong ước được cống hiến và sống có ý nghĩa một cách sâu sắc.
- Điệp ngữ “dù” kết hợp với “tuổi hai mươi” - còn trẻ, “khi tóc bạc” - già dặn: mong muốn được cống hiến trọn đời.
- Khao khát sống với tình yêu quê hương, đất nước: mong muốn được hát câu Nam ai, Nam bình để chào đón mùa xuân, tôn vinh mảnh đất Huế mơ mộng.
Câu 6. Những hình ảnh ẩn dụ (mặt trời, vầng trăng, tràng hoa) trong bài thơ Viếng lăng Bác đã có tác dụng như thế nào trong việc biểu hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ và mọi người đối với Bác Hồ?
- Mặt trời: mặt trời tự nhiên mang ánh sáng và sự sống đến cho muôn loài, và Bác Hồ chính là mặt trời của nhân dân Việt Nam, đã mang ánh sáng độc lập đến cho đất nước.
- Vầng trăng: Bác là vầng trăng hiền hòa, che chở, bảo vệ người dân Việt Nam sống trong hạnh phúc an lành.
- Tràng hoa: lòng biết ơn và tôn kính sâu sắc của nhân dân dành cho Bác Hồ.
Câu 7. Thông qua cuộc trò chuyện với con, người cha trong bài thơ “Nói với con” của Y Phương đã thể hiện tình yêu thương và lòng trung thành đối với quê hương, dân tộc.
Bài thơ Nói với con đã tôn vinh tình thân mật trong gia đình, ca ngợi truyền thống lao động chăm chỉ và sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc.
Câu 8. Phân tích đặc điểm riêng trong cách biểu đạt cảm xúc và sáng tạo hình ảnh của các bài thơ: Con cò, Mùa xuân nho nhỏ, Nói với con.
- Con cò: lời ru ca dao, với hình ảnh con cò là biểu tượng của tình mẹ, lòng mẹ và sự chăm sóc ân cần.
- Mùa xuân nho nhỏ: Thể hiện hình ảnh mùa xuân trong tác phẩm, với sự ước nguyện của tác giả được dâng hiến một phần nhỏ của mình vào mùa xuân quê hương. Tác phẩm vận dụng các hình ảnh như “con chim”, “nhành hoa”, và “lộc giắt đầy trên lưng” của người lính, tạo nên một bức tranh màu sắc và sâu lắng về tình yêu quê hương và trách nhiệm dân tộc.
- Nói với con: Tập trung vào giọng điệu thủ thỉ và tâm tình của người cha, tác phẩm làm rõ sự quan trọng của tình cảm gia đình và tình yêu quê hương, đồng thời tôn vinh những giá trị sống. Thông qua các hình ảnh như “người đồng mình” và những biểu tượng đặc trưng của vùng núi, tác phẩm mở ra một không gian tinh thần sâu lắng và ấm áp.
Câu 9. Đánh giá về tình mẹ và sự che chở trong bài Con cò (Chế Lan Viên).
- Tình mẹ trong tác phẩm được mô tả như một biển lớn, không biên giới, mẹ dành hết tâm huyết và sức lực để nuôi dưỡng con bằng những lời ru êm đềm và yêu thương. Mẹ luôn bao bọc, che chở và ở bên con suốt cuộc đời.
- Tình mẹ vẫn mãi vững vàng, không bao giờ phai nhạt, luôn là nguồn động viên và ấm áp trong cuộc sống của con.