Buzz
Soạn bài Sao băng
I. Chuẩn bị cho bài Soạn Sao băng:
* Đề xuất cách trả lời câu hỏi :
1. Tại sao văn bản này được coi là văn bản thông tin mô tả một hiện tượng tự nhiên?
- Bởi vì văn bản đã cung cấp thông tin dựa trên lý thuyết khoa học để giải đáp các câu hỏi, sự tò mò về một hiện tượng tự nhiên.
2. Hiện tượng tự nhiên được giới thiệu là hiện tượng gì?
- Sự kiện được giới thiệu là hiện tượng sao băng, còn được biết đến với các tên gọi như 'sao xa', 'sao di động'.
3. Cấu trúc của văn bản có bao nhiêu phần? Nội dung chính của từng phần là gì?
- Cấu trúc của văn bản bao gồm 3 phần:
+ Phần 1 (Từ đầu đến '... những hố lòng chảo sâu trên lục địa'): Giới thiệu và diễn giải về hiện tượng sao băng.
+ Phần 2 (Từ 'Tại sao lại có mưa sao băng?' đến '... những nơi thuận lợi để quan sát mưa sao băng'): Giải mã nguyên nhân và quá trình hình thành của sao băng, cũng như hiện tượng mưa sao băng.
+ Phần 3 (Từ 'Thấy sao băng rơi là điềm gì?' đến hết): Những điều thú vị khi chứng kiến sao băng rơi.
4. Văn bản triển khai thông tin theo cách nào?
- Văn bản triển khai thông tin bằng cách đặt ra các câu hỏi trong đề mục (Sao băng là gì?, Tại sao lại có mưa sao băng?, ...) và tuần tự trả lời những câu hỏi đó để giải thích về hiện tượng được đề cập.
5. Qua văn bản, bạn học thêm điều gì về hiện tượng đã được giới thiệu?
- Từ văn bản, bạn đã nhận thêm thông tin về nguyên nhân gây ra mưa sao băng, cách xác định chu kỳ của những đợt mưa sao băng, và một số điều liên quan đến quan điểm của con người về hiện tượng thiên nhiên thú vị này.
6. Đọc trước văn bản 'Sao băng' và tìm hiểu thêm về hiện tượng tự nhiên này từ các nguồn tin khác nhau.
- Một số thông tin bạn có thể tìm hiểu thêm về hiện tượng sao băng:
+ Rất ít thiên thạch có khả năng đụng xuống bề mặt Trái Đất. Hầu hết chúng bị thiêu rụi trên đường đi hoặc chỉ xâm nhập qua bầu khí quyển của hành tinh trước khi tiếp tục cuộc hành trình trong vũ trụ.
+ Số lượng thiên thạch tồn tại trên mặt đất để con người quan sát là rất ít. Đa phần chúng ẩn sâu dưới các lớp đất, chỉ để lại những hố sâu để đánh dấu vị trí, như hố nổi tiếng tại Wilkes Land (thuộc châu Nam Cực).
+ Theo ước tính, mỗi năm có khoảng 150 vụ thiên thạch đụng vào Trái Đất.
7. Bạn đã trải nghiệm hiện tượng sao băng chưa? Bạn nghĩ gì về hiện tượng này? Hãy sẵn sàng chia sẻ ý kiến khi đọc bài viết này.
- Chưa bao giờ em có cơ hội chứng kiến hiện tượng sao băng trực tiếp. Tuy nhiên, em đã tham gia quan sát và tìm hiểu sâu sắc qua phim ảnh, sách báo, và các chương trình khoa học. Điều làm em thú vị nhất về hiện tượng này là sự kết nối giữa sao băng rơi và niềm tin tâm linh của con người. Tuy nhiên, em vẫn nghĩ rằng sao băng chỉ là một khối thiên thạch nằm ngoài không gian, do đó nó không có quá nhiều liên quan đến sự may mắn hay việc thực hiện ước nguyện như nhiều người tin.
II. Soạn bài Sao băng - Đọc hiểu:
* Gợi ý trả lời câu hỏi :
1. Đoạn văn này truyền đạt thông điệp gì?
- Đoạn sa pô đã giới thiệu khái quát về hiện tượng sao băng và sử dụng loạt câu hỏi liên tiếp để kích thích sự tò mò của người đọc, tạo nên một cách tiếp cận hấp dẫn và thú vị.
2. Các đề mục in đậm nghiêng so với các đề mục trước đó có điểm đặc biệt ở đâu?
- Các đề mục in đậm nghiêng đặt ra những câu hỏi cụ thể, chi tiết hơn, đồng thời khám phá sâu vào vấn đề cần giải thích. Điều này giúp phân loại rõ từng phần kiến thức để người đọc dễ tiếp thu.
3. Tìm hiểu về nguyên nhân xuất hiện của mưa sao băng.
- Nguyên nhân quan trọng: Sao chổi (bao gồm băng, bụi và đá) di chuyển quanh Mặt Trời. Khi gần Mặt Trời, sao chổi tan ra, tạo thành những dải bụi trên quỹ đạo của chúng. Khi sao chổi tiến gần Trái Đất, các hạt khí của chúng bay vào khí quyển và tạo ra mưa sao băng nhỏ.
4. Ý chính của phần này là gì?
- Phần này giải thích về tần suất và chu kỳ xuất hiện của mưa sao băng.
5. Trong những trường hợp nào sao băng khó quan sát được?
- Khi bị ảnh hưởng bởi mây, thời tiết, độ ô nhiễm không khí,...
+ Bầu trời che phủ nhiều mây.
+ Không khí bị ô nhiễm nặng.
+ Ánh sáng xung quanh quá sáng.
6. Tác giả có tin vào việc sao băng mang theo điềm xấu hoặc điềm lành không?
- Tác giả không tin vào những điềm xấu hay lành khi thấy sao băng, vì tác giả coi đó là những quan điểm 'khá tâm linh', không dựa trên cơ sở khoa học.
7. Tại sao mọi người lại ước khi thấy sao băng?
- Bởi vì mọi người tin rằng những điều ước khi thấy sao băng sẽ trở thành hiện thực. Đây là một niềm tin dân gian truyền thống từ nhiều thế hệ trước đó, thậm chí xuất hiện trong các câu chuyện cổ tích của An-đéc-xen và Grim.
III. Soạn bài Sao băng - Sau khi đọc
* Gợi ý trả lời câu hỏi :
Câu 1 trang 64 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Thông tin chính mà văn bản 'Sao băng' cung cấp bao gồm:
+ Giải thích về hiện tượng sao băng.
+ Xuất phát và quá trình hình thành của hiện tượng sao băng, mưa sao băng.
+ Chu kỳ xuất hiện của sao băng.
+ Phương pháp quan sát cơn mưa sao băng.
+ Quan điểm về sao băng rơi trong tâm tưởng con người.
- Để nhanh chóng hiểu các thông tin đó, em dựa vào việc xác định các đề mục (những câu hỏi in đậm nghiêng) mà văn bản đưa ra.
Câu 2 trang 64 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Người viết đã phát triển ý tưởng và thông tin trong văn bản theo mô hình nguyên nhân - kết quả bằng cách đặt ra một loạt câu hỏi ở đề mục và giải quyết từng vấn đề một một cách cụ thể, chi tiết.
- Sơ đồ tư duy tóm tắt những thông tin quan trọng trong văn bản:
Câu 3 trang 64 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Sự khác biệt giữa sao băng và mưa sao băng:
+ Sao băng: Là những vệt sáng thoáng qua trên bầu trời, là hình dạng nhìn thấy của các thiên thạch khi chúng đi qua khí quyển Trái Đất, không phải là một ngôi sao đang rơi khỏi bầu trời.
+ Mưa sao băng: Hình thành từ bụi khí của sao chổi khi đi qua Trái Đất.
- Theo bài viết, sao băng và mưa sao băng xuất hiện do các thiên thạch, mảnh vỡ của các sao chổi cũ, và mảnh kim loại từ các hành tinh khi va chạm với nhau,... đi qua khí quyển Trái Đất với vận tốc vô cùng cao.
Câu 4 trang 64 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Theo em, sao băng là một hiện tượng tự nhiên xảy ra khi các mảnh thiên thạch va vào khí quyển Trái Đất với tốc độ vô cùng nhanh. Hiện tượng này hoàn toàn thuộc lĩnh vực khoa học, không liên quan đến vấn đề tâm linh như mọi người thường nói. Tuy nhiên, việc ước nguyện khi sao băng rơi cũng là một quan niệm dân gian thú vị, làm phong phú đời sống tâm hồn con người.
Câu 5 trang 64 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Nếu có dịp thấy sao băng, em muốn gửi đi những ước nguyện cho cuộc sống hạnh phúc của mọi người. Các em nhỏ được no ấm, được học hành vui vẻ. Các ông bà già có một cuộc sống yên bình, ấm cúng. Em mong rằng mọi người sẽ thoát khỏi những khó khăn, và xã hội sẽ không còn những câu chuyện bi thương nữa.
Câu 6 trang 64 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Văn bản 'Sao băng' được coi là văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên vì:
+ Nội dung văn bản chủ yếu tập trung vào trình bày và giải thích các thắc mắc xoay quanh hiện tượng sao băng, sử dụng cơ sở kiến thức khoa học.
+ Văn bản phát triển thông tin theo mô hình nguyên nhân - kết quả, giúp người đọc dễ theo dõi và hiểu rõ hơn về hiện tượng sao băng.
+ Sử dụng đa dạng phương tiện, bao gồm cả ngôn ngữ văn bản và hình ảnh minh họa, để truyền đạt thông tin một cách sinh động và đa chiều.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Để xác định liệu một văn bản có phải là văn bản thông tin hay không, cần tiến hành quan sát và nghiên cứu một cách tỉ mỉ, đảm bảo cả về nội dung lẫn hình thức. Điều này giúp đánh giá chất lượng thông tin mà văn bản mang lại. Để tìm hiểu thêm về thể loại này, em có thể tham khảo các bài soạn khác trên Mytour như: Khám phá bí mật nước biển dâng; Hiểu rõ về lũ lụt: nguyên nhân và hậu quả.
