Nội dung bài viết: Những ngày đầu của Việt Nam mới - Võ Nguyên Giáp. Câu 3. Phần trích đã làm rõ những khó khăn nguy nan của Việt Nam mới ra sao?
Chuẩn bị cho bài viết: Những ngày đầu của Việt Nam mới
Nội dung chính
Lời giải chi tiết:
Đoạn trích ghi lại những sự kiện lịch sử quan trọng của nước Việt Nam ở vào một thời điểm trọng đại, một giai đoạn đầy khó khăn và vinh quang của đất nước. |
Câu 2
Câu 1 (trang 210 trong SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Tìm hiểu cấu trúc của đoạn trích
Lời giải chi tiết:
Cấu trúc: 4 đoạn
- Đoạn 1: Từ đầu đến “đổ bộ vào miền Bắc': Từ tư thế đứng vững của dân tộc trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, tác giả nhớ lại những khoảnh khắc đen tối của đất nước Việt Nam mới.
- Đoạn 2: Tiếp tục đến 'ngày càng trầm trọng': Những khó khăn về mọi mặt của quốc gia, gần như không thể vượt qua.
- Đoạn 3: Tiếp theo là “ba trăm bảy mươi kg vàng': Các biện pháp tích cực của chính phủ mới, quyết tâm vượt qua mọi thách thức, thử thách của cả Đảng và toàn dân ta.
- Đoạn 4: Phần còn lại: Hình ảnh Bác Hồ trở thành biểu tượng của một chính thể mới, một Nhà nước mới. Nhà nước thuộc về dân, do dân, vì dân.
Câu 3
Câu 2 (trang 210 trong SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Tại điểm nhìn hiện tại, tác giả hồi tưởng về những ngày đầu của Việt Nam mới từ đâu? Những suy nghĩ cụ thể của tác giả?
Lời giải chi tiết:
- Điểm nhìn hiện tại là năm 1970, thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra cực kỳ căng thẳng, gay go.
- Suy nghĩ của tác giả: so với 25 năm trước, mặc dù vẫn gặp nhiều khó khăn nhưng lực lượng của chúng ta đã thay đổi:
+ Năm 1945: “là thời kỳ chiến thắng của chủ nghĩa đế quốc', “gần hai mươi vạn quân Tưởng từ nhiều nơi đổ về miền Bắc', trong khi năm nay (1970), “mỗi bước đi của kẻ thù... đều phải trả giá', mọi cố gắng của đế quốc Mỹ và bọn nguỵ quyền tay sai ở miền Nam đều vô ích'.
+ Năm 1945, Việt Nam chưa được ghi tên trên bản đồ thế giới, cả Đông Dương lúc đó được gọi là Indo-China (khu vực giữa Ấn Độ - Trung Quốc) dưới sự chi phối của Pháp. Trong khi bây giờ, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã trở thành một quốc gia độc lập.
Câu 4
Câu 3 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Trích đã đề cập đến những khó khăn nguy nan mà nước Việt Nam mới phải đối mặt như thế nào?
Lời giải chi tiết:
- Nước Việt Nam mới ra đời đã phải đối mặt với nhiều khó khăn, nguy nan đến từ mọi phía, như một bầy sói hung dữ, đòi hỏi phải đấu tranh mạnh mẽ, thông minh, tìm ra mọi cách để tồn tại'.
- Đảng phải hoạt động một cách bí mật, tất cả các thành viên của Đảng hoạt động dưới danh nghĩa là cán bộ của Việt Minh. Chính quyền cách mạng mới, “chưa được một quốc gia nào công nhận”
- Kinh tế gặp nhiều khó khăn: ruộng đất vẫn nằm trong tay của các địa chủ, bão lụt, hạn hán liên tiếp, thương mại với nước ngoài đình trệ, hàng hóa khan hiếm, ngân khoáng chỉ còn một triệu bạc rách.
- Đời sống dân dã rất khó khăn. Tình trạng thất nghiệp gia tăng, đói kém, dịch bệnh lại tái phát.
- Sự trở lại của thực dân Pháp ở miền Nam đã làm cho tình hình “trở nên trầm trọng hơn”.
Đây là những thách thức quá lớn đối với chính quyền cách mạng vẫn còn rất trẻ.
Câu 5
Câu 4 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Đảng và Chính phủ được sự ủng hộ của toàn dân đã thực hiện các chính sách nào để vượt qua khó khăn?
Lời giải chi tiết:
Đảng và Chính phủ đã thực hiện những chính sách đúng đắn, thông suốt để vượt qua khó khăn:
- Củng cố và duy trì chính quyền cách mạng, giải tán chính quyền cũ (chính quyền của thực dân phong kiến),
- Xây dựng bộ máy chính quyền mới, từ chính quyền cơ sở là Hội đồng nhân dân, Ủy ban chấp hành đến Trung ương là quốc dân đại hội, toàn dân đóng góp ý kiến cho dự án chống Pháp.
- Thi hành một số chính sách mới: giảm thuế cho địa chủ xuống còn 25%, miễn nợ cho nông dân, tất cả mọi người đều được học chữ quốc ngữ và thi cử miễn phí, động viên tinh thần đóng góp trong nhân dân, tạo quỹ độc lập, kêu gọi cả xã hội hưởng ứng “tuần lễ vàng'. Sức mạnh nội bộ của nước Việt Nam mới đã được củng cố nhanh chóng.
Câu 6
Câu 5 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Trong phần trích đó, hình tượng nào là đặc biệt và ấn tượng nhất? Vì sao?
Lời giải chi tiết:
- Hình ảnh của Bác Hồ, người đứng đầu cơ cấu lãnh đạo của Đảng và Chính phủ, người dẫn đường cho con thuyền cách mạng vượt qua sóng gió lớn. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã làm cho chúng ta thấy một nét đẹp rực rỡ và cao quý của Bác, đó là lòng thành thật toàn tâm toàn ý vì dân, vì nước “ở trong Người, mọi vấn đề, mọi việc của Đảng, của nước, của dân đều gây ra những rung động sâu xa trong lòng'. Để chính quyền mới có thể tồn tại và phát triển, Bác đề xuất xây dựng “mối quan hệ giữa những người làm việc trong bộ máy chính quyền mới với nhân dân'. Bác đặt ra ba mục tiêu quan trọng “đánh đuổi giặc đói, giặc ngu dốt, đánh đuổi giặc ngoại xâm', muốn làm như vậy phải dựa vào sức mạnh và tinh thần của nhân dân.
- Chính quyền mới phải làm tất cả mọi việc “để tìm kiếm hạnh phúc cho nhân dân'. Bác viết: “Nước độc lập mà nhân dân không được hưởng hạnh phúc thì độc lập không có ý nghĩa gì'. Tác giả đã tổng kết rất sâu sắc: “Hạnh phúc cho nhân dân đó là mục tiêu của việc giành lấy quyền lực và duy trì quyền lực ấy. Đó là lý tưởng của Người, là trái tim của Người'. Bác đề xuất một lập trường kiên quyết chống lại những biểu hiện tiêu cực, khuyết điểm của những người làm việc trong các cơ quan. Bác viết bài tự phê bình để đăng trên các báo, vạch ra “những tội ác tham ô, nhũng lạm dụng' và nói một cách trung thực: “những thành công này là nhờ vào sự nỗ lực của nhân dân. Những thiếu sót nêu trên là một lỗi lầm của chúng tôi'. Vì những lẽ đó có thể nói như tác giả hồi kí: “Người dân đã nhìn thấy ở Bác Hồ, hình tượng tượng trưng cao quý nhất của dân, của quốc gia, của cách mạng...'.
Câu 7
Câu 6 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Nghệ thuật viết hồi ký của tác giả có điểm gì đặc biệt?
Lời giải chi tiết:
- Trình bày mọi sự kiện từ góc độ của một người đại diện cho cơ cấu lãnh đạo của Đảng và Chính phủ, do đó các sự kiện thường được mô tả theo cách toàn diện, tổng thể, mô tả những chi tiết lớn, gây ấn tượng sâu sắc với nhiều người, điều này cũng thể hiện cảm nghĩ chung của những người lãnh đạo của Đảng và Chính phủ.
- Cách trình bày như vậy đã khiến cho tác phẩm này không chỉ là một cuốn hồi ký về một cuộc đời mà gần như là một cuốn sử thi của một dân tộc. Cách viết hồi ký đã có một hình thức mới, một quy mô mới.