Với việc chuẩn bị Soạn văn Bài thơ về đội xe không kính ở trang 131, 132 trong sách Ngữ văn lớp 9, học sinh có thể dễ dàng trả lời các câu hỏi và viết bài soạn văn 9 một cách tự tin.
Soạn văn Bài thơ về đội xe không kính (tác giả: Phạm Tiến Duật)
Cấu trúc chính:
- Phần 1 (2 khổ đầu): Sự sẵn sàng của những chiến sĩ lái xe trước khi ra trận
- Phần 2 (4 khổ tiếp): Tinh thần kiên định, lạc quan của lính lái xe Trường Sơn
- Phần 3 (phần còn lại): Sự quyết tâm chiến đấu vì đất nước miền Nam
Hướng dẫn cách soạn bài
Câu 1 (trang 133 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Đề bài thơ mang tính độc đáo và đặc biệt ở điểm nào?
- Nhan đề dài, sự độc đáo
- Nhan đề làm nổi bật hình ảnh của chiếc xe không có kính, sự phát hiện sáng tạo của tác giả
- Thể hiện sự khốc liệt của chiến tranh trên con đường Trường Sơn
- Từ “bài thơ” đầu tiên nhấn mạnh về tính thơ cao của hiện thực đó
→ Tiêu đề thể hiện sự sáng tạo của tác giả
Người lái xe trên con đường Trường Sơn thể hiện sự đạo đức và tư thế đứng đắn.
- Họ tỏ ra ung dung và lạc quan giữa những tình huống nguy nan, làm nổi bật phẩm chất can trường của mình.
+ Không quan tâm đến gìo gió làm đắng mắt
+ Chịu đựng dưới cơn mưa ngập lụt
+ Bụi đất khiến tóc trắng bạc như người già
- Hình ảnh sáng tạo, quen thuộc nhưng đầy mới lạ
- Tinh thần quyết tâm của binh lính vẫn hiện hữu, vẫn lạc quan với cuộc sống
+ Thả hồn với chiếc điếu thuốc
+ Cười toe toét nhìn nhau
- Tiếng “ừ” của cuộc sống, bản tính mạnh mẽ của người lính, cũng là lời thách thức với khó khăn
- Mối quan hệ đồng đội mật thiết như trong gia đình “Chia sẻ mọi điều cùng nhau chứng tỏ tình đồng đội đấy”
- Quyết tâm mạnh mẽ để giải phóng miền Nam
“Xe tiếp tục lăn bánh vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong lòng có niềm tin”
→ Hình ảnh các chiến sĩ lái xe Trường Sơn gan dạ, kiên cường, luôn tươi cười đối mặt với khó khăn của cuộc chiến vì miền Nam được vẽ nên trong bài thơ.
Câu 3 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Tone ngôn ngữ của bài thơ đóng góp quan trọng trong việc mô tả hình ảnh các chiến sĩ lái xe Trường Sơn
- Tone ngôn ngữ tự tin, lạc quan phản ánh chính xác tinh thần trẻ trung, can trường của những người lính
- Tone ngôn ngữ tạo cảm giác thân mật, gần gũi với dòng văn tự nhiên, lãng mạn
Câu 4 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Quan điểm về thế hệ trẻ thời chiến chống Mỹ:
- Ngưỡng mộ những người dũng cảm, luôn kiên định trong cuộc đấu tranh vì lý tưởng cao cả
- Yêu thích tính cởi mở, vui vẻ, lạc quan và dễ thân thiện của các chiến sĩ trong môi trường chiến tranh
Thực hành
Bài 1 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Thuộc lòng bài thơ
Bài 2 (trang 133 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Ấn tượng về người lái xe không kính trên đường ra trận đã được tác giả mô tả cụ thể, sinh động
- Chiếc xe không có kính trên đường ra mặt trận tạo ra những cảm xúc đặc biệt, rõ ràng qua dòng thơ thứ hai
- Những khó khăn, nguy hiểm mà người lái xe phải đối mặt:
+ Gió vào làm mắt đắng – Hiện thực, cảm giác thị giác được tái hiện chân thực
+ Đường thẳng vào trái tim
+ Nhìn thấy sao trên bầu trời và bất ngờ có chim bay qua
- Sự phóng đại và ẩn dụ: chạy thẳng vào trái tim, như là một luồng không khí xâm nhập vào buồng lái
⇒ Tạo ra cảm giác của những khó khăn, nguy hiểm mà người lính phải đối mặt được người đọc cảm nhận