Truyền thống Lễ Cúng Đầy Tháng tại Việt Nam là một nét đẹp văn hóa kéo dài qua nhiều thế hệ, đồng thời là dịp quan trọng khẳng định và giới thiệu thành viên mới trong gia đình. Lễ cúng đầy tháng là dịp tôn vinh 12 Bà Mụ, người đã nặn và chăm sóc trẻ từ khi còn trong bụng mẹ cho đến khi chào đời.
Hãy cùng tìm hiểu về nghi lễ Cúng Đầy Tháng cho bé và cách chuẩn bị đồ lễ cùng thực hiện nghi lễ.
Lý do Tại Sao Cần Lễ Cúng Đầy Tháng?
Theo tâm linh truyền thống, 12 Bà Mụ đầu thai và tạo nên đặc điểm riêng biệt cho từng em bé. Mỗi bà Mụ mang trách nhiệm nặn ra một phần như mắt, tóc, tay, chân... Vì vậy, lễ cúng đầy tháng không chỉ là cảm ơn 12 Bà Mụ mà còn là cơ hội chia sẻ niềm vui với gia đình và người thân.

Lễ Cúng Đầy Tháng: Nghĩa Cử Tôn Kính và Gắn Kết Gia Đình
Khi tổ chức Lễ Đầy Tháng, từng vùng miền có những phong tục và cách cúng riêng biệt.
Cách Tính Ngày Cúng Đầy Tháng Cho Con
Theo lịch âm, ngày cúng đầy tháng được tính dựa vào giới tính của bé. Đối với bé gái, ngày cúng lùi lại 2 ngày so với ngày sinh (âm lịch), còn với bé trai lùi lại 1 ngày.
Ví dụ: Bé sinh ngày 25/2, bé gái cúng vào ngày 23/3, bé trai cúng vào ngày 24/3.
Giờ Cúng
Thời điểm lễ cúng có thể là buổi sáng sớm hoặc chiều tối, tùy thuộc vào sự lựa chọn của mỗi gia đình.
Chuẩn Bị Lễ Vật Cúng Đầy Tháng
Ngoài việc sắp xếp tiệc để chào đón thành viên mới, gia đình cũng cần chuẩn bị mâm lễ cúng để tri ân 12 Bà Mụ. Dưới đây là gợi ý cho những lễ vật cần thiết để tổ chức Lễ Cúng Đầy Tháng cho trẻ.

+ 12 chén chè nhỏ (tùy theo vùng miền: chè đậu nước dừa, chè hoa cau, chè đậu xanh);
+ 12 đĩa xôi nhỏ (tùy theo vùng miền: xôi gấc, xôi vò, xôi đậu xanh cà);
+ 12 chén cháo nhỏ;
+ Bánh cho trẻ con xếp thành 12 đĩa;
+ 2kg thịt quay;
+ Bánh hỏi chia thành 12 đĩa;
+ 12 ly rượu nhỏ hoặc thay thế bằng 12 quả trứng vịt;
+ 12 ly nước nhỏ
Lễ Vật Cúng Kính Đức Ông và 3 Đức Thầy
+ 1 con gà luộc tréo cánh;
+ 1 tô cháo lớn;
+ 1 tô chè lớn;
+ 3 đĩa xôi lớn;
+ 1 miếng thịt quay;
+ 1 đĩa hoa quả (5 loại quả bất kỳ);
+ Trầu cau, rượu và đồ hàng mã (giấy tiền).
– Cùng với những lễ vật này, hãy thêm một bình hoa, trà, hương thơm, ánh đèn, nước, gạo, muối, muỗng và đôi đũa hoa không thể thiếu.
Cách Sắp Bàn Cúng
– Bài trí đồ cúng thành hai bàn: một bàn nhỏ ở phía trên để chứa đồ cúng cho Đức Ông và một bàn lớn ở phía dưới để cúng 12 Bà Mụ. Đảm bảo rằng khoảng cách giữa bàn trên và bàn dưới là khoảng 10 cm.
– Nguyên tắc sắp mâm cúng: Bài trí theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả”, với bình hoa ở phía đông và lễ vật ở phía tây. Đảm bảo mâm cúng được bài trí đẹp mắt và cân đối với tất cả lễ vật đã nêu trước đó.
Nghi Lễ Cúng Đầy Tháng
Cách Cúng và Khấn
Khi đã sắp xếp đầy đủ lễ vật trên bàn cúng, người trưởng thành trong gia đình, có thể là ông, bà, bố, mẹ sẽ đại diện thực hiện nghi lễ thắp nhang và khấn.
Bài khấn đơn giản: “Ngày hôm nay, mùng (ngày)… tháng… (năm), bé (tên bé… ) đã tròn 1 tháng tuổi, gia đình chúng tôi bày mâm lễ vật này, cúng thỉnh thập nhị bà mụ và tam đức ông trước để chứng minh và giúp đỡ cho bé (tên… ) phát triển khỏe mạnh, hiền lành, ngoan ngoãn. Mong rằng gia đình sẽ luôn tràn đầy niềm vui và hạnh phúc”.

Nghi Thức Khai Hoa
Sau nghi thức cúng là nghi thức khai hoa, hay còn được biết đến là “bắt miếng”. Người cúng sẽ rót trà, thắp hương và xin phép bắt miếng. Bé được bồng lên, cầm cành hoa quơ qua miệng, và đọc những lời chúc tốt lành:
“Mở miệng ra cho có bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…”
Bé gái còn được vẽ chân mày bằng cuống trầu, nếu là bé gái. Hình thức này giống như “làm phép” để mong muốn con gái lớn lên sẽ đẹp và dịu dàng như hoa.
Kết thúc nghi thức cúng, tất cả mọi người cùng gửi đến bé những điều tốt đẹp nhất.
Sau khi hoàn tất mọi nghi lễ, tất cả thành viên tham gia vào bữa tiệc gia đình và chia sẻ những lời chúc tốt đẹp đến các bé.
(Tổng hợp)