1. Mâm ngũ quả là gì?
Truyền thống bày mâm ngũ quả thờ cúng trên bàn thờ tổ tiên là biểu tượng của lòng thành kính, thể hiện triết lý uống nước nhớ nguồn trong ngày Tết Nguyên đán. Mâm ngũ quả gồm 5 loại trái cây tươi ngon, mỗi loại mang ý nghĩa riêng. Đây là cách thể hiện mong ước an khang thịnh vượng, vạn sự như ý trong năm mới.
2. Tại sao mâm quả Tết có 5 loại trái cây?
Theo truyền thống lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, mâm ngũ quả được dâng lên bàn thờ ông bà, tổ tiên phải đa dạng với 5 loại quả khác nhau. Điều này biểu hiện ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ, tạo ra sự cân bằng bền vững cho gia đình.
Hơn nữa, theo quan niệm phổ biến, con số 5 trong mâm ngũ quả tượng trưng cho ngũ phúc (5 chữ mang ý tốt đẹp) bao gồm Phú (giàu có), Quý (địa vị sang trọng), Thọ (sống lâu), Khang (khỏe mạnh) và Ninh (bình an) hoặc Phúc - Lộc - Thọ - An - Khang, mang đến một năm may mắn, yên bình, tài vận dồi dào.
3. Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết ở 3 miền
Ngoài điểm chung về số lượng trái cây trên mâm, từng vùng miền còn có những đặc điểm khác biệt trong cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết. Cụ thể:
3.1. Bài trí mâm ngũ quả ở miền Bắc
Mâm ngũ quả của người miền Bắc được bài trí theo lý thuyết ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ), và nhất thiết phải có chuối và bưởi. Theo sở thích của mỗi gia đình, gia chủ có thể chọn lựa loại quả phù hợp, đảm bảo tạo nên bức tranh màu sắc hài hòa. Ví dụ:
Dưa hấu, chuối, xoài: Màu xanh (Hành Mộc) thể hiện sự ấm cúng, đầy đủ.
Ớt, thanh long, táo: Màu đỏ (Hành Hỏa) tượng trưng cho may mắn.
Cam, quýt, quất: Màu vàng (Hành Thổ) thể hiện sự an lành.
Lê, roi: Màu trắng (Hành Kim) đại diện cho sự đầy đủ vật chất.
Mận bắc, nho: Màu đen (Hành Thủy) tượng trưng cho ý nghĩa vượt qua mọi khó khăn nhẹ nhàng.
3.2. Bài trí mâm ngũ quả ở miền Trung
Mâm quả ở miền Trung có vẻ đơn giản hơn miền Bắc một chút vì người dân tin rằng “có gì cúng nấy, miễn là thành tâm dâng kính tổ tiên”. Do đó, trên mâm ngũ quả miền Trung thường xuất hiện chuối đặt ở phía dưới biểu thị sự vững chãi, tiếp theo là dưa hấu, na, bơ, táo đỏ, dứa, xoài, quýt, mận, thanh long, cam… xếp lên và xung quanh sao cho đẹp mắt, thể hiện sự sung túc.
3.3. Bài trí mâm ngũ quả ở miền Nam
Người miền Nam thường theo quan niệm “cầu sung vừa đủ xài” nên cách sắp xếp mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam bao gồm 5 loại quả tương ứng là mãng cầu, sung, dừa, đu đủ và xoài. Tất cả loại quả này đại diện cho mong ước mọi điều suôn sẻ, gia đình êm ấm và cuộc sống đủ đầy. Ngoài ra, trên mâm quả miền Nam còn có thể thấy thêm bưởi năm roi, vú sữa, dưa hấu hoặc sa-bô-chê…
4. Ý tưởng 10 mô hình trang trí mâm ngũ quả độc đáo dịp Tết mang lại vận may, tài lộc
Nếu bạn đang phân vân không biết chọn kiểu bày trí trái cây nào đẹp nhất, hãy tham khảo những gợi ý dưới đây:
Mô hình 1: Chọn quả dứa tươi ngon, kết hợp với biểu tượng nón lá, tượng trưng cho sự che chở của ông bà, tổ tiên để năm mới tràn đầy bình an và may mắn.
Mô hình mâm ngũ quả hình thuyền
Mô hình 2: Thêm một cách bài trí mâm ngũ quả đẹp và ý nghĩa là kết hợp với những họa tiết ý nghĩa trên quả dưa hấu, cùng với việc sắp xếp trái cây một cách vững chãi nhằm thu hút điềm lành, mong một năm yên bình.
Mô hình trang trí hoa quả độc đáo cho năm mới
Mô hình 3: Thiết kế mâm ngũ quả xum xuê, với chiều cao và chiều rộng cân đối, mang lại thông điệp một năm suôn sẻ, gia thế bình yên và mọi sự như ý.
Mô hình trang trí trái cây đẹp mắt, được dành tặng ông bà, tổ tiên
Mô hình 4: Chọn lựa những loại quả tươi sáng, tạo nên một mâm quả lôi cuốn, biểu tượng cho một năm đầy tài lộc.
Mô hình mâm quả phản ánh đặc trưng vùng miền Nam.
Mô hình 5: Điểm nhấn cho phần trống trên mâm ngũ quả bằng những loại trái cây sặc sỡ như ớt tươi, quýt, cam, lê… đồng thời thể hiện mong ước cho một năm tròn đầy, mọi sự hanh thông.
Mô hình chưng quả lý tưởng cho ngày Tết Nguyên đán.
Mô hình 6: Mâm ngũ quả tràn đầy hạnh phúc, đầy đủ thì năm mới của gia đình sẽ được phúc lợi, do đó, bạn có thể bày biện mọi loại quả mà bạn muốn (hoặc quả đặc sản) trên bàn thờ ông bà, tổ tiên.
Chọn lựa trái cây phụ thuộc vào sở thích của mỗi gia đình.
Mô hình 7: Gia chủ có thể xem xét kết hợp với một số loại hoa, lá tươi đẹp để trang trí không gian bàn thờ gia tiên thêm ấm cúng.
Bạn cũng có thể thêm trang trí bằng bánh ngọt, hoa khác bên cạnh mâm ngũ quả để tạo nên bàn thờ tráng lệ hơn.
Mô hình 8: Tre, trúc là biểu tượng của sức mạnh kiên cường, không chịu khuất phục trước khó khăn. Hãy thoải mái trang trí thêm loại cây này gần mâm quả ngày Tết, để tăng cường lòng mạnh mẽ, thuận lợi vượt qua thách thức.
Mâm dâng ông bà tổ tiên với đầy đủ màu sắc, tạo nên không khí sung túc và tràn đầy niềm vui.
Mô hình 9: Sắp xếp mâm ngũ quả ngày Tết một cách đẹp mắt bằng cách sử dụng các loại quả mang theo lời chúc như An khang thịnh vượng, Vạn sự như ý, Năm mới bình an... trên mâm ngũ quả là cách trang trí bàn thờ ấn tượng.
Chọn quả khắc câu chúc ý nghĩa là xu hướng mới trong việc bài trí mâm trái cây.
Mô hình 10: Bàn mâm không cần quá lớn hay phô trương, chỉ cần trang trí vừa phải, tạo hòa quyện màu sắc và đừng quên kết hợp cùng trà, bánh, hoa, rượu...
Gợi ý mô hình trang trí hoa quả cho năm mới
5. Lưu ý quan trọng về cách bày biện mâm ngũ quả ngày Tết
Dưới đây là những mẹo nhỏ hữu ích khi sắp xếp bàn mâm trái cây ngày Tết Nguyên đán mà bạn không nên bỏ qua:
Bàn mâm ngũ quả là biểu tượng của lòng thành kính từ gia chủ đối với tổ tiên, vì vậy tránh chọn hoa quả giả để trang trí bàn thờ thêm phần trang nghiêm.
Hãy lựa chọn những quả còn xanh, có thể lưu giữ được từ 3 - 5 ngày Tết mà không sợ chín héo.
Giảm việc rửa sạch hoa quả trước khi bày trí, vì điều này có thể làm cho trái cây nhanh chín và nhanh héo.
Tránh chọn những loại hoa quả có gai hoặc mùi nồng để trang trí lên mâm ngũ quả, vì điều này có thể ám chỉ cuộc sống đầy thách thức và khó khăn.
Sắp xếp các loại quả theo quy tắc quả to, nặng ở dưới cùng và phía sau để hỗ trợ những quả nhỏ, đồng thời tạo ra bức tranh màu sắc hài hòa và đẹp mắt.
Dưới đây là những chia sẻ về cách chuẩn bị mâm ngũ quả ngày tết 3 miền để bạn và gia đình tham khảo. Hy vọng bài viết này mang lại cho bạn những thông tin hữu ích, giúp bạn chọn lựa loại quả và bày biện mâm ngũ quả một cách đơn giản.
Ngoài ra, đừng quên mua thêm các sản phẩm hiện đại để làm mới không gian nhà cửa như thiết bị nhà bếp, dụng cụ vệ sinh, máy xay sinh tố, và nhiều sản phẩm khác. Tại Siêu Thị Nội Thất - Mytour, bạn sẽ được trải nghiệm không gian mua sắm chất lượng với nhiều ưu đãi hấp dẫn, đặc biệt là trong dịp Lễ, Tết cuối năm.