Buzz
Chuẩn bị bài Nghĩa đồng minh và sâu sắc (tiếp theo) trên các trang 90, 91, 92, 93 ngắn gọn nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ ý được soạn theo sách Ngữ văn lớp 9 nhằm hỗ trợ học sinh soạn văn 9 một cách dễ dàng hơn.
Chuẩn bị nội dung Bài viết: Nghĩa đồng minh và sâu sắc (tiếp theo)
I. Điều kiện sử dụng sâu sắc
Câu hỏi 1 (trang 90 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):
- 'Chỉ được ăn ở nhà lần này thôi'. có ý nghĩa: Sau bữa này, tôi sẽ bán anh ta nên anh ta sẽ không được ăn ở nhà nữa.
- 'Tôi sẽ ăn ở nhà của ông Nghị ở thôn Đoài'. có ý nghĩa: Tôi đã bán anh ta cho nhà ông Nghị ở thôn Đoài.
* Chị Dậu không dám nói trực tiếp với con vì nếu nói trực tiếp sự thật thì cả chị lẫn con sẽ rất đau lòng, vì vậy chị dùng hàm ý để che giấu, giảm bớt nỗi đau đó, tránh điều làm tổn thương lòng người.
Câu 2 (trang 91 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):
Hàm ý trong câu thứ hai rõ ràng hơn. Chị Dậu phải nói rõ hơn vì cái Tí vẫn chưa hiểu hết ý nghĩa ẩn trong câu trước đó. Cái Tí đã hiểu ý nghĩa ẩn trong câu nói của mẹ được thể hiện qua thái độ 'giãy nảy', 'đặt khay khoai vào rổ và khóc' của cái Tí và câu nói 'U bán con thật à?...'
Luyện tập
Câu 1 (trang 91 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):
| Câu | Người nói – Người nghe | Hàm ý | Chi tiết chứng tỏ người nghe đã hiểu hàm ý
|
| a | anh thanh niên – ông họa sĩ và cô con gái | Mời bác và cô vào uống nước | Ông theo liền anh thanh niên vào trong... |
| b | anh Tấn – chị hàng đậu | Chúng tôi không thể cho những thứ này được | Chị hàng đậu nói giọng châm biếm : Thật là càng giàu có... |
| c | Thúy Kiều – Hoạn Thư | (1) : giễu cợt Hoạn Thư phải chịu xét xử của Kiều. (2) : người độc ác như Hoạn Thư sẽ bị báo oán | Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu... |
Câu 2 (trang 92 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):
- 'Cơm đã sôi, nhanh lên đi nào' !: Hàm ý là: hãy chắt giùm nước để cơm không bị nhão.
Em bé sử dụng hàm ý vì trước đó đã thử nói trực tiếp nhưng không hiệu quả; lần này không cần phải nhắc lại ý 'chắt giùm nước' mà thêm vào lời giục giã: 'nhanh lên đi nào!'.
- Sử dụng hàm ý trong trường hợp này không hiệu quả, vì người nghe không tiếp nhận, phản đối bằng cách 'vẫn ngồi im'.
Câu 3 (trang 92 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):
Câu chứa ý hàm ý 'phản đối' như: 'Tôi đang bận ôn thi', 'Tôi cần phải đi thăm người bệnh'...
Câu 4 (trang 92 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):
Qua việc so sánh của Lỗ Tấn, có thể nhận ra ý hàm ý: Hy vọng không ai chắc chắn, nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
Câu 5 (trang 93 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2):
- Các câu có ý mời mọc:
+ Chúng tôi chơi từ sáng sớm đến hoàng hôn. Chúng tôi chơi cùng với ánh bình minh vàng, chúng tôi chơi với ánh trăng bạc.
+ Chúng tôi hát từ khi bình minh vừa hé mở cho đến lúc hoàng hôn buông xuống. Chúng tôi phiêu lưu khắp nơi mà không biết đến nơi nào.
- Các câu có ý từ chối:
+ Mẹ đang đợi ở nhà.
+ Buổi chiều mẹ luôn muốn tôi ở nhà, làm sao tôi có thể rời xa mẹ được?
- Có thể viết thêm câu có ý mời mọc rõ ràng hơn:
+ Bạn có muốn tham gia cùng chúng tôi không?
+ Chơi cùng chúng tôi thật là tuyệt vời!
