Soạn bài Cái kính
I. Tiếp cận bài Cái kính - Phương tiện:
* Một số điểm lưu ý khi đọc hiểu:
1. Đặc điểm của văn bản:
- 'Cái kính' là một truyện cười đương đại.
- Nói về chàng trai muốn trở nên trí thức, nên đã điều trị mắt và phải thay đổi nhiều loại kính khác nhau.
- Đặc điểm nổi bật của truyện cười thể hiện trong văn bản ở một số khía cạnh:
+ Nội dung: Đơn giản, chỉ tập trung vào việc nhân vật 'tôi' tìm kiếm chiếc kính phù hợp.
+ Nhân vật: Số lượng không nhiều.
+ Kỹ thuật hài hước: Chi tiết về việc nhân vật 'tôi' muốn đeo kính để trông giống một người trí thức.
+ Kết cục đặc sắc: Sau khi thay đổi nhiều bác sĩ và đeo nhiều loại kính, 'tôi' hốt hoảng nhận ra rằng chỉ nhìn rõ khi đeo chiếc kính thiếu tròng.
2. Một số thông tin về tác giả A-dít Nê-xin:
- Ngày sinh 20/12/1915, qua đời ngày 6/7/1995.
- Là một nhà văn hài hước nổi tiếng của Thổ Nhĩ Kỳ với hơn 100 tác phẩm.
- Là biên tập viên của nhiều tạp chí châm biếm chống lại xã hội, ông chỉ trích mạnh mẽ sự đàn áp của chính trị và bất công của nền kinh tế đối với người dân.
- Là chiến sĩ của tự do ngôn luận, đặc biệt là quyền phê phán đạo Hồi một cách không khoan nhượng.
- Cuộc đời ông là sự đấu tranh chống lại sự ngu dốt và cả cuồng tín trong chính trị.
3. Một số quan điểm về mục đích, đặc điểm, vai trò và tác dụng của truyện cười (dân gian và hiện đại):
- Mục tiêu: Gây cười cho độc giả.
- Đặc tính:
+ Ngắn gọn, câu chuyện đơn giản, ít nhân vật.
+ Nhân vật và ngôn ngữ thường chứa đựng sự mâu thuẫn, không cân xứng.
+ Sử dụng nghệ thuật phóng đại làm chủ đạo trong thủ pháp trào phúng.
+ Tập trung vào các tình huống mâu thuẫn giữa thực và ảo, nội dung và hình thức, bên trong và bên ngoài.
+ Kết thúc truyện thường mang đến sự bất ngờ.
- Vai trò, tác dụng: Dùng để mang lại niềm vui hoặc châm biếm, phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội.
4. Mô tả một tình huống hài hước từ cuộc sống của em:
Em nhớ câu chuyện 'Đừng nói dối' mà em đã nghe:
Một thầy giáo thích ngủ trưa, nhưng lại quy định học sinh không được ngủ, đe doạ phạt nếu bắt gặp. Một học sinh tò mò hỏi:
- Thưa thầy, con phải học tất cả, cả tính nết của thầy nữa ạ. Nếu thầy thích ngủ trưa, vậy sao con không được?
Thầy trả lời hài hước:
- Ta chẳng phải ngủ ngày đâu, đấy là ta đang thăm hỏa trên Thiên Đàng để trò chuyện với ông Chu Công và Khổng Tử đấy chứ!
Một buổi sáng, thầy nằm chiêm bao, các em học trò cũng nằm ngủ theo. Khi thức dậy, thầy liền lay động trò, mắng mỏ:
- Sao mày dám bỏ học để nằm ngủ như thế này?
Trò tỏ ra ngây ngô:
- Ừ thầy ạ, con chẳng ngủ đâu ạ! Con nằm chiêm bao để có dịp gặp mặt ông Chu Công và ông Khổng Tử đấy ạ!
Thầy giận dữ đáp:
- Mày gặp hai ông ấy, thế nào mà họ nói với mày?
Trò bình luận:
- Hai ông ấy nói, sao lâu nay không thấy thầy đến thăm, con trình bày mới hôm qua thầy đã đến thăm ông. Hai ông nghe xong, giận dữ bảo con rằng: 'Mày về bảo thằng thầy mày đừng có nói dối'.
II. Soạn bài Cái kính - Hiểu và thấu hiểu:
* Gợi ý trả lời câu hỏi phần đọc hiểu:
1. Tại sao nhân vật 'tôi' muốn đeo kính?
- Nhân vật 'tôi' muốn đeo kính để tỏ ra là người trí thức, khiến người khác phải nói rằng 'bác học đấy!'.
2. Lần đầu kiểm tra, bác sĩ cho rằng mắt nhân vật 'tôi' bị vấn đề gì và hậu quả của việc đeo kính như thế nào?
- Lần đầu kiểm tra, bác sĩ tuyên bố mắt nhân vật 'tôi' cần đeo kính vì cận thị 1,75 đi-ốp.
- Hậu quả của việc đeo kính: 'Mỗi khi đeo vào, khuôn mặt tôi biến thành bức tranh trừu tượng, khiến tôi cảm thấy mệt mỏi và buồn nôn, đôi khi thậm chí là nôn thốc màu xanh và vàng.'
3. Sự khác biệt giữa kính mới và kính trước như thế nào?
- Kính mới giúp nhân vật 'tôi' không còn cảm giác chóng mặt và buồn nôn, nhưng đồng thời, mỗi khi đeo, mắt anh ta trở nên đỏ hoe và chảy nước mắt không ngừng.
4. Hậu quả của chiếc kính thứ ba là gì?
- Chiếc kính thứ ba biến nhân vật 'tôi' nhìn mọi thứ thành nhỏ bé, với khả năng bắt người quen trở nên khó khăn và thậm chí khi ăn uống, đĩa thức ăn cũng như chạy xa khỏi tầm tay.
5. Nhược điểm của chiếc kính thứ tư là gì?
- Chiếc kính thứ tư khiến mọi thứ nhìn vào đều trở nên kép lệch và biến nhân vật 'tôi' nhìn mọi thứ thành hình hai.
6. Cuối cùng, các bác sĩ có đặt ra được chẩn đoán đúng về tình trạng mắt của nhân vật 'tôi' không?
- Các bác sĩ cuối cùng không thể đưa ra được chẩn đoán chính xác về tình trạng mắt của nhân vật 'tôi', mỗi người lại có một ý kiến khác nhau, từ cận thị đến viễn thị, tạo nên sự nhầm lẫn và hỗn loạn.
7. Điều gì đã xảy ra với nhân vật 'tôi'?
- Do đeo chiếc kính, nhân vật 'tôi' đã ngã lăn xuống dưới cầu và kính của anh ta bị văng đi, tạo nên một tình huống bất ngờ.
8. Kết thúc truyện mang đến điều gì bất ngờ?
- Sự bất ngờ ở phần kết của truyện: Chiếc kính mà nhân vật 'tôi' tin là giúp anh ta nhìn rõ lại chính là chiếc bị vỡ và mất mát.
III. Soạn bài Cái kính - Sau khi đọc :
* Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 trang 95 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Một người quyết định trải nghiệm sự hiểu biết sâu rộng hơn về thế giới bằng cách thăm bác sĩ mắt và thay đổi kiểu kính. Đầu tiên, bác sĩ nói rằng anh ta cận thị, nhưng khi đeo kính, anh ta cảm thấy buồn nôn ngay lập tức. Nhân vật chính phải tìm bác sĩ khác và lần này, chiếc kính khiến cho anh ta luôn rơi nước mắt. Điều này lặp đi lặp lại, mỗi lần mang đến vấn đề mới. Có lúc anh ta nhìn thấy mọi thứ xa xôi, lúc khác mọi thứ trở nên kép, thậm chí có lúc anh ta không phân biệt được giữa sáng và tối,... Cho đến khi một tai nạn xảy ra, chiếc kính bị văng ra xa và khi đeo lại, anh ta nhận ra thế giới trở nên rõ ràng hơn. Tuy nhiên, khi về nhà, anh ta phát hiện chiếc kính đã vỡ và mất mắt từ lâu.
- Trong tác phẩm 'Cái kính', câu chuyện xoay quanh nhân vật muốn khám phá thế giới thông qua việc đổi kính, đều được lấy từ tập sách hài hước 'Những người thích đùa' của Nê-xin. Tựa đề của tập sách phản ánh mối liên kết chặt chẽ với nội dung, khi nhân vật chính dường như trở thành đối tượng chế nhạo của các bác sĩ.
Câu 2 trang 95 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Hậu quả của việc nhân vật thay đổi kính liên tục là gì:
- Lần thứ nhất: Khi đeo kính, khuôn mặt của 'tôi' bỗng trở nên tối tăm và cảm giác buồn nôn không thể chịu đựng.
- Lần thứ hai: Mỗi khi đeo kính, mắt của 'tôi' luôn ướt đẫm, đỏ hoe như đang khóc vì một lý do nào đó.
- Lần thứ ba: Mọi thứ đều bị lùi xa, làm cho việc nắm bắt đồ vật trở nên khó khăn, đặc biệt là việc ăn uống trở nên gần như không thể.
- Lần thứ tư: Mọi thứ trở nên kép lạ, khiến cho việc nhìn nhận môi trường xung quanh trở nên khó khăn.
- Lần thứ năm: Khả năng phân biệt sáng tối mất đi, mọi thứ xung quanh trở nên tối tăm như hũ nút.
- Lần thứ sáu: Cảm giác những vật ở xa trở nên gần gũi hơn, tạo ra một sự chuyển động đầy kỳ diệu.
Câu 3 trang 95 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Trong truyện, các bác sĩ chuyên môn về mắt đều được miêu tả là những người có học thức, là giáo sư nhãn khoa và tốt nghiệp ở Mỹ. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là họ lại luôn chẩn đoán sai, hành nghề mà không có lòng tận tụy.
- Nhân vật 'tôi' đam mê thời trang, quyết định đeo kính để tạo ấn tượng tri thức. Tuy nhiên, cũng là người dễ dàng bị ảnh hưởng, luôn lắng nghe mọi lời chỉ trích.
- Trong truyện, thực tế là mắt của nhân vật 'tôi' hoàn toàn khỏe mạnh, không có vấn đề gì. Tuy nhiên, việc đi khám mắt lại khiến mọi bác sĩ đều cho rằng anh ta có vấn đề. Trong khi đó, các bác sĩ tự nhận mình giỏi nhưng lại không thể chẩn đoán đúng tình trạng mắt của bệnh nhân.
Câu 4 trang 95 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Một số đặc điểm của truyện cười 'Cái kính' được thể hiện như thế nào trong văn bản:
- Cốt truyện đơn giản, xoay quanh việc nhân vật 'tôi' đi khám mắt và thay đổi kính.
- Nhân vật:
+ Số lượng hạn chế.
+ Xuất hiện mâu thuẫn giữa hành động và phẩm chất: nhân vật 'tôi' thường xuyên tỏ ra không có vấn đề gì, nhưng lại thích đeo kính để tạo ấn tượng tri thức; các bác sĩ, mặc dù được đánh giá cao với bằng cấp nước ngoài và trình độ, nhưng lại thường xuyên chẩn đoán sai cho bệnh nhân.
- Cuộc trò chuyện hài hước: các bác sĩ lẫn nhau nhận xét tiêu cực, nhưng đáng chú ý là chính họ cũng không thể chẩn đoán đúng bệnh.
- Kết cục bất ngờ: điều khiến nhân vật 'tôi' trở nên rõ ràng là một chiếc kính, nhưng đồng thời mắt kính lại vỡ, rơi xuống mà không rõ lý do.
Câu 5 trang 95 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
- Trong quan điểm của em, truyện 'Cái kính' đã mỉa mai và chỉ trích thái độ học đòi, sĩ diện của nhân vật 'tôi' cũng như sự không chịu trách nhiệm của các bác sĩ.
- Trong xã hội ngày nay, chúng ta vẫn bắt gặp nhiều tình huống tương tự như vậy. Do lòng tự trọng và sĩ diện, con người thường thực hiện những hành động thiếu trách nhiệm, gây hậu quả đáng kể cho bản thân và xã hội. Việc châm biếm và chỉ trích những thói quen xấu này là quan trọng, giúp mọi người nhận ra nhược điểm và hướng tới sự phát triển tích cực.
Câu 6 trang 95 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:
Theo quan điểm của em, nhân vật 'tôi' trong truyện 'Cái kính' mắc phải tình trạng tưởng tượng. Ban đầu, anh ta đeo kính chỉ để làm nổi bật vẻ trí thức. Tuy nhiên, sau cuộc trò chuyện với bạn, 'tôi' nhận ra mắt mình mờ đi và quyết định thay đổi kính. Từ phòng khám này đến bệnh viện khác, từ bác sĩ này đến giáo sư kia, mọi người vẫn chẩn đoán sai tình trạng mắt của anh ta. Tất cả những tưởng tượng này làm cho cuộc sống của 'tôi' trở nên đau đớn. Thực tế, mắt anh ta hoàn toàn bình thường, được chứng minh khi chiếc kính rơi mất tròng sau một tai nạn. Lúc này, nhân vật 'tôi' hạnh phúc vì có thể nhìn rõ mọi thứ.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Các truyện cười hiện đại thường đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến tâm lý và tinh thần của con người, mang lại những bài học và thông điệp có ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống. Để tìm hiểu thêm về thể loại truyện cười, bạn có thể đọc những bài soạn khác trên Mytour như Soạn bài Thi nói khoác và Soạn bài Đổi tên cho xã.