Cá voi sát thủ có thể đạt chiều dài cơ thể lên tới 9,45 mét, nhưng đôi mắt của chúng lại nhỏ đến mức chúng ta thậm chí có thể nghĩ rằng chúng không có mắt nếu không nhìn cận cảnh.
Nhiều người có thể tưởng rằng cá voi sát thủ không có mắt hoặc mắt của chúng chính là những đốm trắng trên đầu. Tuy nhiên, mắt của chúng lại vô cùng nhỏ và nằm dưới những đốm trắng phía trước. Điều này làm chúng trở nên khó nhận biết vì chúng hoàn toàn không tương xứng với kích thước to lớn của cơ thể và đầu.
Tại sao mắt của cá voi sát thủ lại nhỏ như vậy? Những đốm trắng lớn trên đầu của chúng có tác dụng gì?
Tại sao cá voi sát thủ lại có đôi mắt rất nhỏ?
Thực tế, không chỉ cá voi sát thủ mà hầu như tất cả các loài cá voi đều có mắt nhỏ, không cân xứng với đầu và cơ thể. Ví dụ, cá voi xanh, loài động vật lớn nhất trên hành tinh, cũng có đôi mắt nhỏ đến mức gần như không thể nhìn thấy được so với kích thước cơ thể của chúng.
Là loài cá voi có vú biển cổ xưa nhất, cá voi Pakicetus đã bắt đầu tiến hóa cách đây khoảng 50 triệu năm để sống nhiều thời gian dưới nước hơn. Khoảng 35 triệu năm trước, các loài cá voi biển có vú nguyên thủy đã phát triển đôi mắt có khả năng quan sát mạnh mẽ dưới nước.
Theo nghiên cứu về mắt của cá voi, các nhà khoa học đã phát hiện ra một loại protein gọi là 'rhodopsin', giúp mắt của cá voi có khả năng bắt ánh sáng tốt hơn khi dưới nước và giúp chúng có khả năng săn mồi dưới biển sâu. Tuy nhiên, mắt của các loài cá voi lại rất nhỏ, điều này liên quan đến môi trường sống và nhu cầu giao tiếp của chúng.
Đôi mắt của các loài cá voi rất nhỏ vì chúng sống dưới nước, nơi mà thị giác mạnh mẽ là rất quan trọng để sinh tồn. Tuy nhiên, thị giác mạnh mẽ với đôi mắt lớn dưới nước có thể gây ra nhiều vấn đề, nên các loài cá voi đã tiến hóa hệ thống định vị bằng tiếng vang để giúp chúng tìm kiếm mồi và giao tiếp.
Ngoài ra, phần lớn các loài cá voi sống theo bầy đàn, do đó, chúng cần một cơ quan giao tiếp để tìm kiếm mồi và giao tiếp với đồng loại. Hệ thống định vị bằng tiếng vang giúp các loài cá voi nhìn thấy xa hơn và xác định vật thể xung quanh mà không cần tới mắt.
Với một hệ thống định vị mạnh mẽ như vậy, mắt của cá voi đã không còn cần thiết nữa. Dù có tiếp tục tiến hóa, mắt của cá voi vẫn bị hạn chế trong môi trường nước, nên chúng không còn được phát triển đáng kể theo thời gian.
Bí ẩn đằng sau những đốm trắng trên mắt của cá voi sát thủ
Mặc dù có mắt nhỏ, nhưng cá voi sát thủ lại có những đốm trắng lớn liền kề với mắt, tạo ra một ấn tượng giống như mắt thật. Vậy đốm trắng này có ý nghĩa gì?
Một số nhà nghiên cứu cho rằng những đốm trắng trên mắt của cá voi thực sự là để bảo vệ mắt của chúng. Mặc dù mắt của cá voi sát thủ không quan trọng bằng hệ thống định vị bằng tiếng vang, nhưng vẫn có vai trò không thể thiếu.
Là loài ăn thịt, cá voi sát thủ săn và giết nhiều loài sinh vật biển khác nhau. Điều này có thể khiến mắt của chúng bị tổn thương. Tuy nhiên, giả thuyết này không hoàn toàn chính xác.
Thực tế, các loài cá voi sát thủ được phân loại thành nhiều loại khác nhau, mỗi loại có các đặc điểm riêng về hình dáng và môi trường sống.
Ngoài ra, cách chúng săn mồi cũng khác nhau, và theo các nhà khoa học, mắt của chúng thường không bị tổn thương trong quá trình săn mồi.
Loài này còn có chỉ số IQ cực kỳ cao và đủ sức vượt qua nhiều sinh vật khác trên hành tinh chúng ta. Tóm lại, cá voi sát thủ không phải là một sinh vật đơn giản.
Chức năng của đốm mắt to trên cá voi sát thủ là gì?
Vì đây là đặc điểm chung của tất cả các loài cá voi sát thủ, nó chắc chắn phải có một chức năng quan trọng đối với sự sống còn của chúng. Theo các nhà sinh vật học, những đốm mắt này có thể liên quan đến hoạt động săn mồi của chúng.
Tổng thể, cá voi sát thủ có lưng đen và bụng trắng, màu sắc này giúp chúng ngụy trang tốt trong môi trường nước. Khi bơi phía trên, bụng trắng của cá voi sát thủ hòa nhập với màu của mặt biển, giúp chúng ẩn mình tốt hơn và tăng khả năng săn mồi thành công.
Khi bơi ở độ sâu trung hoặc sâu hơn, cá voi sát thủ có lưng đen giống với môi trường nước sâu. Điều này giúp chúng tránh bị phát hiện từ sinh vật ở phía trên, nơi ánh sáng yếu ớt.
Nhìn vào bên của cá voi sát thủ, khi chúng tiếp cận con mồi cùng độ sâu, cơ thể chúng trở nên lốm đốm hơn trong tầm nhìn của con mồi. Điều này khiến con mồi khó đoán kích thước của cá voi sát thủ (hầu hết sinh vật biển chỉ nhìn thấy đen trắng).