Đề bài: Chứng minh ý kiến: Không chỉ nặng trĩu một nỗi đau, Bánh trôi nước là cái nhìn sâu sắc của Xuân Hương về cuộc sống của phụ nữ trong xã hội xưa cũ
I. Tổ chức nội dung chi tiết
II. Bài văn mẫu
Không chỉ đeo bát một nỗi đau, Bánh trôi nước là cái nhìn sâu sắc của Xuân Hương về cuộc sống của phụ nữ trong xã hội xưa.
I. Tổ chức ý Chứng minh quan điểm: Không chỉ mang nặng một nỗi niềm, Bánh trôi nước còn lắng đọng...
1. Giới thiệu
Khám phá bài thơ 'Bánh trôi nước' và nhận định: Không chỉ gánh chịu nỗi buồn, 'Bánh trôi nước' là cái nhìn của Xuân Hương về 'phận đàn bà' trong xã hội xưa cũ
2. Phần chính
- Trong bài thơ 'Bánh trôi nước', không chỉ là những nỗi buồn cá nhân của Hồ Xuân Hương, mà sâu xa hơn, nó còn là cái nhìn về 'phận đàn bà' trong xã hội xưa của tác giả:
+ Những người phụ nữ xưa được miêu tả với vẻ đẹp hình thể và tâm hồn đầy đủ qua các từ ngữ như 'Trắng', 'tròn', 'tấm lòng son'...(Còn tiếp)
>>Xem chi tiết Ý Chứng minh quan điểm: Không chỉ mang nặng một nỗi niềm, Bánh trôi nước còn lắng đọng... tại đây.
II. Mẫu văn Chứng minh quan điểm: Không chỉ gánh chịu nỗi đau, Bánh trôi nước là cái nhìn...
Hình tượng phụ nữ trong xã hội cổ đại là nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều nhà văn. Ngoài việc tôn vinh vẻ đẹp, họ thường khám phá bi kịch của thân phận đầy đau thương. 'Bánh trôi nước' của Hồ Xuân Hương cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Có ý kiến cho rằng: 'Không chỉ là nỗi niềm, bài thơ còn là cái nhìn sâu sắc của Xuân Hương về phụ nữ trong xã hội xưa'.
Điều này là đúng đắn. Nếu coi đây chỉ là bài thơ về một món ăn truyền thống, đó là quan điểm quá hạn chế. Hồ Xuân Hương, một tài nữ vĩ đại của văn học Việt Nam, tác phẩm của bà luôn phản ánh phong cách 'bà chúa thơ Nôm' (Xuân Diệu). Bà tinh tế mô tả những đồ vật nhỏ như quả mít, quả cau, miếng trầu hôi,... để thể hiện thân phận yếu đuối, số phận khó khăn của phụ nữ trong xã hội truyền thống. Trong 'Bánh trôi nước', bà viết:
'Thân em trắng tròn xinh xinh
Bảy nổi ba chìm dưới nước non
Rắn nát, tay kẻ nặn nàng
Mà em vẫn giữ tấm lòng son'.
Hồ Xuân Hương miêu tả một món ăn dân dụ bằng ngôn ngữ tinh tế, dễ hiểu. 'Trắng', 'tròn' không chỉ là mô tả bánh trôi, mà còn là biểu tượng của vẻ đẹp của phụ nữ. Bài thơ mở đầu bằng hai từ 'Thân em' quen thuộc, làm nhấn mạnh tình yêu thân mật và thân thuộc. Câu đầu đã tạo ra một liên kết giữa người đọc và bài thơ:
'Thân em tựa như lụa mềm
Bay bổng giữa chợ, ai sẽ nắm giữ';
'Thân em giống như hạt mưa
Rơi xuống cánh đồng, ruộng đất mở lòng'
Nghe
'Thân em như trái bần trôi,
Gió đưa sóng cuốn, nơi nào em sẽ đến'?
Có phải tác giả đã có ý đồ khi khai mạc bài thơ như vậy? Phận đàn bà trong xã hội cổ đại luôn bị làm nhụt chí và thiếu sự tôn trọng. Dù có vẻ đẹp và phẩm chất, họ vẫn phải đối mặt với những gánh nặng của cuộc sống:
'Bảy nổi ba chìm giữa dòng nước non'
Mỗi chiếc bánh trôi lặn sâu trong nước, khi mới bị thả xuống, chúng như chìm sâu vào đáy nồi, nhưng khi đã chín, chúng lại nổi lên trên mặt nước. Hình ảnh này nhắc nhở đến sự biến động, lê bước của cuộc sống người phụ nữ. Số phận của họ giống như những chiếc bèo 'ngược xuôi theo chiều nước trôi' (Ca dao). Họ phải đối mặt với những thách thức, vụng trộm, nhưng số phận không khoan dung với họ:
Họ uốn theo số phận, nhưng số phận không bao giờ nhẹ nhàng với họ:
'Rắn nát dù tay người nặn như thế nào'
Viên bánh trôi rắn hay nát, cứng hay mềm phụ thuộc vào bàn tay người làm bánh. Phụ nữ có thể gặp niềm vui hay khổ đau, tuỳ thuộc vào vận mệnh và hoàn cảnh mà họ phải đối mặt. Số phận đã định trước vẻ đẹp hay xấu, gia đình giàu có hay nghèo đói, người chồng tốt hay kẻ độc ác. Bàn tay tạo hóa đã định sẵn một kịch bản cho cuộc sống. Sống trong xã hội đầy bất công, phụ nữ trở thành những con người tầm thường, bị coi thường. Họ không có quyền quyết định về cuộc sống của mình mà luôn phải phụ thuộc vào nam giới. Trong thế giới đầy chông gai ấy, người phụ nữ không có lời nói, chỉ có thể thốt lên những lời trách phận, than thở. Như nàng Kiều trong 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du đã thổ lộ:
'Phận như vôi chảy không nơi
Nước chảy hoa trôi lỡ làng'
Xã hội yêu cầu phụ nữ tuân theo đạo Tam tòng (Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử) và Tứ đức (Công - Dung - Ngôn - Hạnh), nhưng lại không đưa cho họ quyền tự quyết về số phận. Sống cuộc đời như là gửi gắm, phải phụ thuộc vào người khác. Phụ nữ không có tự do, không được tìm kiếm hạnh phúc cho chính bản thân. Cuộc sống của họ giống như 'chim bị nhốt trong lồng', 'cá cắn câu' mà không biết khi nào mới có thể thoát ra và đổi đời.
Dù bị xã hội đàn áp, bào chế nhưng người phụ nữ vẫn giữ vững tấm lòng son sắt, chung thủy:
'Mà em vẫn giữ tấm lòng son'
Nếu bánh trôi nước là hương vị ngọt ngào của nhân bánh, thì 'tấm lòng son' là vẻ đẹp tinh tế trong tâm hồn người phụ nữ. 'Tấm lòng son' là biểu tượng cho lòng hiếu thảo với cha mẹ, lòng chung thủy với người chồng và sự ân cần, tận tụy đối với con cái. 'Tấm lòng son' cũng là nét đẹp ẩn sau vẻ ngoại hình của người phụ nữ. Trong xã hội xưa, phụ nữ có thể giữ quyền lực duy nhất là giữ cho tấm lòng son sắt, bảo toàn những phẩm chất tốt đẹp. Dù cuộc sống đẩy họ về đâu, họ vẫn giữ được nhân cách và phẩm giá cao quý. Họ là những con người kiên cường, vượt qua những cay đắng và khổ đau vẫn giữ được 'tấm lòng son'.
Hồ Xuân Hương không chỉ thể hiện nỗi niềm cá nhân mà còn mở lời về 'phận đàn bà' trong xã hội xưa. Bà hiểu rõ nỗi đau đó vì chính bà đã trải qua cuộc sống chồng chất, lựa chọn làm đĩ hai lần:
'Người đắp chăn bông, kẻ lạnh lùng
Chém cha cái kiếp lấy chồng chung'
(Chồng chung)
Cái nhìn sắc bén của bà về số phận của phụ nữ xã hội phong kiến. Bà táo bạo đòi hỏi bình đẳng, hạnh phúc cho phái nữ. Phụ nữ đã chịu đựng nhiều đau khổ, lao động vất vả, họ đáng được giải phóng. 'Bà chúa thơ Nôm' cũng thể hiện lòng đồng cảm, sự thương xót với số phận của phụ nữ qua những dòng thơ đầy cảm xúc của Nguyễn Du:
'Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung'