Bài thơ 'Nam quốc sơn hà' được xem là Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của dân tộc ta vì nó tuyên bố mạnh mẽ về nền độc lập và chủ quyền của đất nước. Dưới đây là dàn ý và bài viết chứng minh rằng Sông núi nước Nam là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của dân tộc, được Mytour sưu tầm và tổng hợp để các bạn đọc tham khảo.
1. Phân tích cấu trúc bài thơ Sông núi nước Nam
1.1 Giới thiệu nội dung mở đầu:
- Giới thiệu về tác phẩm Sông núi nước Nam
- Trình bày tổng quan về bài thơ “Sông núi nước Nam” (hoàn cảnh sáng tác, giá trị nội dung và nghệ thuật,…)
1.2 Phần nội dung chính
Tuyên ngôn Độc lập là gì? Đây là một tài liệu lịch sử được soạn thảo nhằm công bố sự độc lập của một quốc gia. Tài liệu này thường được viết khi quốc gia đã lấy lại quyền kiểm soát lãnh thổ từ ngoại bang. Nó mang tính pháp lý cao trên trường quốc tế. Sông núi nước Nam được coi là Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của dân tộc. Trước đó, chưa có tác phẩm nào khẳng định chủ quyền mạnh mẽ như vậy.
a. Cảm nhận về câu đầu tiên: “Nam quốc sơn hà Nam đế cư”
- Nam đế: Vị vua của nước Nam - Tương đương với các hoàng đế phương Bắc, thể hiện lòng tự hào dân tộc.
- Tác giả khẳng định rằng người dân Nam phải sống trong nước Nam.
- Vị vua của nước Nam cũng phải ở trong nước Nam.
- Đã phân định rõ ràng về quyền và lãnh thổ.
b. Cảm nhận về câu thứ hai: “Tiệt nhiên định phận tại thiên thư”
Thiên thư: Sách trời – Số phận lãnh thổ của người Nam đã được ghi rõ trong sách trời, điều này trở thành chân lý không thể phủ nhận và không ai có thể thay đổi (với người Việt và người Trung Quốc, trời là biểu tượng của chân lý).
- Tác giả khẳng định rằng quyền lãnh thổ này đã được xác định bởi sách trời.
- Tác giả thể hiện chân lý của sự sống và lẽ phải.
- Việc xâm phạm từ các nước khác là một sai lầm nghiêm trọng.
⇒ Khẳng định niềm tin và ý chí về chủ quyền dân tộc, tinh thần tự lập, tự chủ và sức mạnh của dân tộc.
c. Cảm nhận về câu thứ ba: “Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm”
- Cấu trúc câu hỏi được sử dụng để khẳng định sự độc lập của dân tộc và niềm tin vào chiến thắng của nhân dân ta.
- Tác giả nhấn mạnh rằng những kẻ xâm lược vi phạm quy luật của trời và đạo lý làm người – “nghịch lỗ”.
- Thể hiện sự căm ghét sâu sắc của tác giả đối với kẻ thù.
d. Câu kết luận: “Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”
- Tác giả cảnh báo rằng việc làm trái quy luật trời sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
- Khẳng định lại chủ quyền của đất nước một cách mạnh mẽ.
=> Cảnh báo các kẻ xâm lược sẽ thất bại không chỉ vì đi ngược lại quy luật trời mà còn vì tinh thần quyết tâm bảo vệ chủ quyền của dân tộc ta.
– Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:
- Nội dung: khẳng định quyền chủ quyền của dân tộc và quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược.
- Nghệ thuật: sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, với giọng điệu hùng hồn và sắc bén.
3. Kết luận
- Nhận xét về bài thơ: Bài thơ thể hiện sự khẳng định mạnh mẽ, cảm xúc mãnh liệt, tinh thần kiên định và ý chí không thể bị lay chuyển hay khuất phục.
- Cảm xúc và ý chí được diễn đạt một cách tinh tế qua hình tượng và ngôn ngữ.
2. Bài viết chứng minh rằng Sông núi nước Nam là Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam
Bài thơ 'Nam quốc sơn hà' của Lý Thường Kiệt, được coi là Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc Việt Nam, không chỉ xác lập rõ ràng về lãnh thổ, chủ quyền và độc lập của đất nước mà còn thể hiện tinh thần tự tôn và sức mạnh dân tộc của vị tướng tài ba và nhân dân Việt Nam. Đây là một tuyên bố mạnh mẽ từ tác giả đối với những kẻ xâm lược, khẳng định lòng tự hào của một dân tộc anh hùng.
Trong cuộc chiến chống quân Tống, chủ tướng Lý Thường Kiệt đã đọc bài thơ 'Nam quốc sơn hà' tại đền thờ hai vị thần Trương Hống và Trương Hát, những vị thần bảo vệ sông Như Nguyệt. Khi bài thơ vang lên vào đêm khuya từ ngôi đền linh thiêng, âm thanh hùng tráng đã khiến quân Tống khiếp sợ và hoảng loạn, làm suy giảm tinh thần chiến đấu của chúng. Nhờ đó, quân dân Đại Việt đã đạt được một chiến thắng lẫy lừng và oai hùng.
Kể từ thế kỷ X, quốc gia phong kiến Đại Việt đã được hình thành và phát triển dưới sự trị vì của các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê và Lý. Tuy nhiên, các thế lực phong kiến phương Bắc vẫn tiếp tục có tham vọng xâm lược và biến Đại Việt thành thuộc địa của chúng. Đến lúc này, dân tộc ta đã dũng cảm khẳng định lại chủ quyền của mình bằng bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên.
'Sông núi nước Nam, vua Nam cư trú'
'Quyền lãnh thổ đã được ghi rõ trong sách trời'
'Tại sao bọn giặc lại dám xâm phạm?'
'Chúng sẽ bị đánh bại thê thảm.'
Sông núi nước Nam thuộc về người Nam, đó là chân lý bất diệt! Để hiểu rõ ý nghĩa sâu xa và thiêng liêng của tuyên ngôn này, cần xem xét nguyên tác chữ Hán của bài thơ:
'Nam quốc sơn hà, vua Nam cai quản'
'Số phận đã được ghi rõ trong sách trời'
'Tại sao bọn giặc lại dám xâm phạm?'
'Chúng sẽ bị đánh bại thảm hại.'
Mở đầu bài thơ, Lý Thường Kiệt đã khẳng định một cách mạnh mẽ và rõ ràng về chủ quyền và ranh giới lãnh thổ của Đại Việt, điều này đã được định sẵn và là nơi cư trú của nhân dân Đại Việt. Tuyên bố này không chỉ từ tác giả, mà còn dựa trên luận chứng vững chắc, vì 'sách trời' đã quy định. Đây là một thực tế hiển nhiên mà không ai có thể phủ nhận.
'Sông núi nước Nam, vua Nam cai quản'
'Số phận đã được ghi rõ trong sách trời'
Sông núi nước Nam thuộc quyền sở hữu của người Nam, đồng thời là biểu tượng khẳng định quyền chủ quyền của người Nam. Đây là lần đầu tiên trong văn học, chủ quyền dân tộc được khẳng định mạnh mẽ như vậy, với lãnh thổ và người đứng đầu, tức 'vua Nam' quản lý quốc gia này.
Chủ quyền và lãnh thổ không phải do người Nam tự chọn, mà đã được định đoạt bởi 'sách trời', nơi mà mọi quy định của trời đều được coi trọng. 'Rành rành' chỉ sự rõ ràng, hiển nhiên mà ai cũng thấy được. 'Rành rành định phận ở sách trời' có nghĩa vùng lãnh thổ và chủ quyền của người Nam đã được ghi rõ trong sách trời, không thể bị phủ nhận. Trong hai câu thơ đầu, Lý Thường Kiệt không chỉ khẳng định mạnh mẽ về lãnh thổ và chủ quyền của Đại Việt mà còn đưa ra luận cứ thuyết phục và chân lý không thể bác bỏ, thể hiện niềm tự hào của tác giả về quyền làm chủ dân tộc.
Dựa trên sự khẳng định về chủ quyền dân tộc, Lý Thường Kiệt đã lớn tiếng cảnh báo kẻ thù về kết cục bi thảm mà chúng sẽ phải gánh chịu nếu tiếp tục xâm lăng lãnh thổ Đại Việt và gây đau khổ cho nhân dân.
'Tại sao bọn giặc dám xâm lấn'
'Chúng sẽ bị đánh bại thê thảm'
Sự thật hiển nhiên là 'Sông núi nước Nam' thuộc về người Nam, nhưng lũ giặc không coi trọng điều đó và cố tình xâm phạm. Hành động này không chỉ vi phạm luật trời mà còn xúc phạm đạo lý, đáng bị chỉ trích và trừng phạt. Trong bài thơ, Lý Thường Kiệt đã khẳng định cái kết đầy thảm hại cho bọn xâm lược: 'Chúng sẽ bị đánh bại thê thảm.' Với sức mạnh và lòng tự tôn của Đại Việt, kẻ xâm lăng chỉ có thể chịu kết quả không thể tránh khỏi.
Bài thơ này thể hiện niềm tự hào sâu sắc của người Việt Nam về chủ quyền thiêng liêng của dân tộc và sức mạnh vĩ đại của nhân dân trong cuộc chiến chống ngoại xâm. Có thể khẳng định rằng, 'Sông núi nước Nam' là tuyên bố mạnh mẽ và hùng hồn nhất về chủ quyền đất nước từ trước đến nay. Với ý nghĩa đó, 'Sông núi nước Nam' xứng đáng được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc. Bản tuyên ngôn này đã kết tinh toàn bộ tư tưởng, tình cảm, khát vọng và ý chí của dân tộc Đại Việt suốt hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, và sẽ mãi mãi sáng ngời trong lịch sử.
Bài viết trên đây từ Mytour chứng minh rằng 'Sông núi nước Nam' được xem như bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước Việt Nam. Hy vọng thông tin này sẽ hữu ích cho bạn đọc trong việc ôn tập môn Ngữ văn lớp 7. Chân thành cảm ơn sự theo dõi và ủng hộ của các bạn!