Đề bài: Chứng minh rằng tình yêu quê hương đất nước là một khoảng rộng trong tâm hồn của thơ mới
Chứng minh rằng tình yêu quê hương là một khoảng rộng trong tâm hồn của thơ mới
I. Dàn ý Chứng minh rằng tình yêu quê hương đất nước là một khoảng rộng trong trái tim của Thơ mới (Chuẩn)
1. Mở bài:
- Giới thiệu về phong trào thơ mới
2. Thân bài:
a. Hoàn cảnh ra đời: - Xuất hiện trong thời kỳ Pháp thuộc, dưới chế độ thực dân nửa phong kiến. - Nhân dân chìm đắm trong nô lệ, đau thương và lầm than. - Bất lực trước hiện thực, các nhà thơ mới truyền đạt tâm huyết qua thơ, với các tác phẩm nổi bật như Nhớ rừng của Thế Lữ, Quê hương của Tế Hanh, Ông đồ của Vũ Đình Liên.
b. Các biểu hiện của tình yêu nước:
* Khen ngợi vẻ đẹp tự nhiên của đất nước:
- Hình ảnh của núi rừng vĩ đại trong Nhớ rừng: + Bức tranh tỏa sáng, tráng lệ, lộng lẫy. + Hình ảnh của chúa sơn lâm hùng vĩ, oai nghiêm.
- Hình ảnh quê hương miền biển trong Quê hương - Tế Hanh: + Mang vẻ đẹp êm đềm, thanh bình. + Hình ảnh thân quen, ấm áp, đong đầy nỗi nhớ về quê hương: 'hương biển mặn', ...
* Hồi ức về những khoảnh khắc vàng son của dân tộc:
- Hiện diện qua tác phẩm Ông đồ - Vũ Đình Liên - Nhớ về thời kỳ hoàng kim của dân tộc, thời kỳ thi cử phồn thịnh.
* Truyền đạt những cảm xúc sâu sắc:
- Hình ảnh con hổ ghi chép về rừng trong tác phẩm Nhớ rừng: biểu tượng cho những người dân Việt Nam dưới thời kỳ thực dân nửa phong kiến, chịu đựng, bị áp bức.
3. Tổng kết:
- Mỗi nhà thơ mới đều mang 'cái tôi' độc đáo nhưng đồng lòng yêu quê hương.
II. Mẫu văn bản Chứng minh rằng Tình yêu quê hương đất nước là một khoảng rộng trong trái tim của Thơ mới (Chuẩn)
Những năm đầu thập kỷ 1930, tại Việt Nam bùng nổ một làn sóng thơ mới, không gò ép vào cổ điển, mang đậm dấu ấn cá nhân và sáng tạo. Đó chính là phong trào thơ Mới. Trong dòng thơ này, những tên tuổi lớn như Tế Hanh, Thế Lữ, Huy Cận, Xuân Diệu, ... nổi bật lên. Mỗi nhà thơ đều đặc trưng cho một phong cách riêng, từ sự buồn bã và ảo ảnh của Huy Cận, sự say đắm của Xuân Diệu, đến sự 'thoát lên tiên' của Thế Lữ, ... Tuy nhiên, mỗi tác phẩm của họ đều chứa đựng một tấm lòng sâu sắc, một tình yêu quê hương khôn nguôi. Có người đã nhận xét rằng 'Tình yêu đối với quê hương là một khoảng không lớn trong trái tim của thơ Mới'.
Phong trào thơ Mới nở rộ vào thời điểm Pháp xâm lược, khiến cho Việt Nam trở thành nơi chế độ thực dân nửa phong kiến. Những nhà thơ của phong trào này ra đời và lớn lên dưới bóng tối của thực tế đau lòng: đất nước tan nát, nhân dân sống trong nô lệ, và đau thương lan tỏa khắp nơi. Trong sự bất lực và chán nản trước hiện thực, họ tìm đến những bản thơ, để trong đó gửi lời thương nhớ quê hương, đất nước. Qua những bài thơ như 'Quê hương' của Tế Hanh, 'Ông đồ' của Vũ Đình Liên, hay 'Nhớ rừng' của Thế Lữ, ta thấy rõ tấm lòng nặng trĩu với tình yêu quê hương.
Tình yêu quê hương đất nước của những nhà thơ Mới được thể hiện đầu tiên qua việc họ tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên của non sông. Đó là hình ảnh của rừng sâu và núi thẳm, với những cây cổ thụ, toàn bộ hòa mình trong bức tranh tác phẩm 'Nhớ rừng' của Thế Lữ:
'Bên bờ suối, những đêm vàng nồng,
Ta chìm đắm giữa hương trăng tràn.
Dưới bốn phương, ngày mưa chuyển sắc,
Ta nhấm nháp vẻ mới của giang sơn.
Cây xanh bên lềnh láng nắng sớm,
Chim hòa mình trong hồn ta bừng tỉnh.
Máu rừng chảy ngút ngàn hương thơm,
Ta đợi chết dưới tia nắng cuồng nhiệt'
Bức tranh tứ bình lung linh với gam màu sặc sỡ, toả sáng qua từng câu thơ. Nhưng tất cả chỉ là bối cảnh khiến cho hình ảnh chúa sơn lâm vững chãi, tỏa sáng giữa núi rừng. Tiếng ca chim hòa mình trong không khí tươi vui, tiếng mưa rơi rất to, tất cả tạo nên một vẻ đẹp lãng mạn đầy huyền bí. Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ mang một vẻ đẹp hùng vĩ nhưng không kém phần quyến rũ của núi rừng.
Trong tác phẩm Quê hương của nhà thơ Tế Hanh, cảnh thiên nhiên non sông đất nước lại lóe sáng qua hình ảnh một làng chài ven biển:
'Làng tôi, nơi mọi người sống bằng nghề chài lưới:
Nước biển ôm trọn, chia lìa mảnh đất sông.
Trời trong, gió nhẹ, sớm mai rực rỡ,
Dân chài mạnh mẽ đưa thuyền đánh bắt cá:
Thuyền nhẹ nhàng bềnh bồng như con tuấn mã
Mũi chèo mạnh mẽ vượt qua sóng lớn.
Cánh buồm trắng, lớn như tấm hồn làng chài
Trải ra, thu nhận gió biển làm mình bay...'
Hình ảnh một làng chài yên bình, ấm áp hiện lên qua từng câu thơ. Làng chài ấy nằm giữa biển cả, được bao quanh bởi dòng nước xanh biếc. Những ngư dân chài quen với sóng biển sẽ 'bơi thuyền' vào mỗi sớm 'trời trong, gió nhẹ'. Giữa mênh mông sóng nước, chiếc buồm trắng như tinh tế 'rướn' lên, 'thâu' lấy hơi gió mạnh mẽ.
Khi chiếc thuyền quay trở về, cả làng hồi hộp, sung sướng đón nhận những mẻ lưới tràn đầy trong sự hạnh phúc rực rỡ. Khung cảnh ấy sao tràn ngập bình yên, sao dễ chịu đến thế?
'Hôm sau, sự náo nhiệt trên bến đỗ
Toàn bộ làng hồi hộp đón thuyền quay về.
'Dưới ơn trời, biển yên bình, cá tràn đầy ghe',
Những con cá tươi ngon, thân bạc trắng.'
Tế Hanh đã diễn đạt về quê hương bằng những hình ảnh vô cùng chân thực, gần gũi. Bức tranh về quê hương ven biển của ông, với những người lao động, mang đến một vẻ đẹp hùng tráng, đầy hứng khởi và say đắm. Không chỉ thế, Tế Hanh còn chứa đựng trong trái tim mình niềm nhớ mãnh liệt, hương biển mặn, những con cá bạc bẽo, từng chiếc buồm vôi nhẹ nhàng, ...
'Bây giờ, xa cách, lòng tôi vẫn nhớ mãi
Màu nước xanh, những con cá bạc, và chiếc buồm vôi,
Con thuyền thoáng rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi cảm nhận thấu cái mùi biển mặn nồng nàn!'
Phải yêu quê hương, nhớ quê hương đến đâu mới đủ để ghi nhớ từng chi tiết như vậy?
Yêu quê hương không chỉ là tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên và đất nước, mà còn là sự hoài niệm về một thời xưa, một quá khứ huy hoàng của dân tộc. Ý nghĩa này được thể hiện một cách tuyệt vời qua bài thơ Ông đồ của nhà thơ Vũ Đình Liên:
'Hoa đào nở mỗi độ xuân về
Lại thấy ông đồ bước già
Bày mực Tàu, giấy đỏ dẫn đầu
Phố phường đông đúc người qua lại
Bao nhiêu người thuê nặn tay viết
Tấm tắc khen tài cao quý:'
'Hoa tay thảo đẹp quá mức,
Như phượng múa, rồng bay'
Vẻ đẹp của quê hương không chỉ hiển hiện trong cảnh đẹp tự nhiên mà còn trong những con người tạo nên nét đẹp của miền non sông. Hình ảnh ông đồ già, mang theo bút vẽ nét mỹ thuật 'như rồng múa, phượng bay', là một kí ức khó quên trong lòng mọi con người Việt Nam. Hình ảnh này thường xuất hiện mỗi khi xuân về, khiến mọi người nô nức đi xin chữ, cầu may đầu năm. Nhưng với thời gian và sự ảnh hưởng của văn hoá phương Tây, thú vui 'xin chữ' ngày Tết đã phai mờ, bị lãng quên trong nỗi buồn thương:
'Nhưng năm nay, vắng vẻ đâu?
Người thuê viết đã đi đâu?
Giấy đỏ buồn, mực chưa khô
Tâm hồn ông đồ u buồn...
Ông đồ vẫn ngồi đó,
Người qua đường không để ý,
Lá vàng rơi trên giấy trắng,
Ngoài trời mưa bụi mịt mù'
Vũ Đình Liên nhớ nhung quá khứ, tiếc nuối về một thời đẹp đã qua! Đó là bởi ông yêu quê hương, ông trân trọng những di sản, tôn vinh những giá trị truyền thống của đất nước Việt Nam qua hàng nghìn năm. Yêu quê hương là sự ghi nhớ, hoài niệm về những điều tuyệt vời nhất của đất nước, những điều đã phai mờ theo thời gian.
Các nhà thơ thuộc phong trào thơ Mới, chúng mê đắm quê hương, đau lòng trước cảnh nước mất nhà tan, nhưng bất lực trước số phận. Do đó, họ đã chuyển giao những tâm tư sâu thẳm của mình qua những câu thơ. Trong tác phẩm Nhớ rừng, nhà thơ Thế Lữ sử dụng hình ảnh con hổ bị nhốt trong vườn bách thú để miêu tả quá khứ mình khi còn mải mê sống giữa rừng xanh:
'- Lòng than ôi! Thời oanh liệt đã mất rồi đâu?'
Trong lời than này, chúng ta nghe thấy tiếng thở dài đau đớn của một người con Việt tiếc nuối thời kỳ hoàng kim của dân tộc, những ngày oanh liệt khi cha ông ba lần đánh bại quân Mông - Nguyên xâm lược. Hình ảnh con hổ trong vườn bách thú có thể được hiểu như biểu tượng cho tình hình của nhân dân ta trong giai đoạn thực dân nửa phong kiến.
Mỗi nhà thơ trong phong trào thơ mới mang một 'cái tôi' độc đáo. Tuy nhiên, điều chung ở họ là tình yêu nước sâu sắc, hiển hiện qua từng vần thơ, từng dòng lời thầm kín. Tình yêu nước của các nhà thơ mới có thể chưa hùng biện, chưa mạnh mẽ như trong thơ ca Cách mạng, nhưng vẫn là 'một khoảng rộng trong trái tim của thơ mới' không thể phai mờ!