“Cuộc sống của chúng ta phụ thuộc vào những gì chúng ta nhận được. Nhưng ý nghĩa cuộc sống lại được tạo nên bởi những gì chúng ta cho đi.”
Winston Churchill
Bức tranh toàn cảnh của cuộc sống là gì? Đó là bức tranh mà khi nhìn vào, chiến binh chân chính luôn tự hỏi: “Tôi có thể làm gì để phục vụ con người này, tổ chức này, hoặc đất nước này?”.
Thực tế, nghĩa sát nhất của từ chiến binh (samurai) là “người phục vụ”. Người tầm thường luôn thắc mắc: “Tôi được lợi gì trong việc này?”. Người tầm thường sẽ sống một cuộc đời tầm thường; một doanh nhân xuất sắc sẽ tạo ra nhiều lợi nhuận và chiến thắng trên thương trường. Nhưng với những doanh nhân là chiến binh chân chính, ngoài sự thành công, họ còn chọn cách sống cống hiến cho cộng đồng, đồng nghiệp và khách hàng của họ.
Những chiến binh chân chính để lại một di sản tích cực cho những người có thể họ không bao giờ gặp mặt. Họ không chỉ trao tặng của cải vật chất mà còn trao chính bản thân mình như một “món quà sống”. Họ ý thức rằng mọi thứ họ có không chỉ phục vụ cho riêng họ mà còn mang lại lợi ích cho người khác, từ tiền bạc, thời gian, tài năng cho đến chính cuộc sống của họ. Dù ở đâu, họ luôn tìm cách để cống hiến.
Đôi khi họ nhận lại lợi ích từ việc cho đi, đôi khi không. Có lúc họ có nhiều để cho đi, cũng có lúc không có gì. Dù hoàn cảnh cá nhân thay đổi, họ vẫn sống với tôn chỉ cống hiến. Năm 1570, trong cuộc chiến thống nhất Nhật Bản, trận Anegawa diễn ra. Quân đội của hai vị tướng vĩ đại Ashakura Yoshikage và Tokugawa Ieyasu giao tranh, quân của Ashakura bị vây hãm. Để kéo dài thời gian cho Asakura rút lui và tái tổ chức, tướng Makara Jurozaemon thách đấu đối phương.
Một trong những tướng xuất sắc nhất của Tokugawa nhận thách đấu và bị Makara đánh bại. Lần lượt các tướng khác của Tokugawa đấu với Makara, cuối cùng Makara bị đánh bại và chém đầu. Con trai Makara luôn bên cạnh ông suốt các trận đấu, và cũng bị chém đầu sau khi quân Asakura đã rút hết. Makara hy sinh mạng sống để cứu quân đội, con trai ông cũng hy sinh để ủng hộ cha mình. Họ không chỉ giải cứu được đạo quân mà còn để lại di sản tinh thần to lớn, lưu danh hơn 400 năm sau.
Chiến binh chân chính sẵn sàng hy sinh mạng sống vì lý tưởng cao cả và nguyên tắc cá nhân. Người tầm thường coi mạng sống là trên hết, muốn sống sót bằng mọi giá. Điều này không có nghĩa chiến binh chân chính là những người tử vì đạo mù quáng, cho đi mà không giữ lại gì. Một số người dành tất cả thời gian cho con cái, công việc, cộng đồng, mà không quan tâm đến bản thân, dẫn đến kiệt quệ và hy sinh vô ích. Có người tặng tiền cho nhà thờ và lý tưởng, nhưng không đầu tư cho chính mình, không có khoản tiền lớn cho công việc. Người tử vì đạo sẵn sàng cho đi tất cả khi cần, nhưng lại bỏ bê bản thân dưới vỏ bọc cao thượng.
Cho Đi Chính Mình
So sánh người tử vì đạo và chiến binh chân chính về việc cho tặng, điểm khác biệt chủ yếu nằm ở nguyên tắc hành động. Chiến binh chân chính vẫn chú trọng đến bản thân mình trong khi phục vụ. Với họ, việc cho đi là điều tự nhiên và không gây áy náy hay tội lỗi khi nhận. Ngược lại, những người tử vì đạo thường cảm thấy nỗi lo âu khi họ nhận được điều gì đó vì lợi ích cá nhân, vì họ tin rằng điều đó xâm phạm vào tôn chỉ của họ. Tôn trọng bản thân giúp bạn có thể giúp đỡ người khác một cách tốt hơn. Điều này cũng là một phần của việc cho tặng và cống hiến. Tuy nhiên, nếu vì lợi ích cá nhân mà chiếm đoạt hoặc tước đoạt quyền lợi của người khác, thì hành động đó không được chấp nhận.
Nếu bạn cho đi hết số tiền mà bạn có, bạn sẽ phải sống trong cảnh túng thiếu và không có tiền dự phòng để tự giúp bản thân hoặc hỗ trợ người khác trong những thời điểm khó khăn. Nếu bạn không dành thời gian để chăm sóc bản thân, bạn sẽ không có đủ năng lượng để hy sinh hoặc cống hiến nữa. Điều này không phải là lòng ích kỷ; bạn có thể tin rằng: “Tôi cũng xứng đáng nhận được, giống như bất kỳ ai khác”. Chiến binh chân chính không ngừng cống hiến và hy sinh, ngay cả khi người nhận là chính họ. Họ đánh giá cao giá trị và niềm hạnh phúc mà cuộc sống mang lại.
Sáu Lợi Ích của Việc Cho Tặng
Vì sao lại cho đi? Lựa chọn lối sống của chiến binh chân chính đồng nghĩa với việc phải cống hiến, dù điều đó dễ dàng hay khó khăn, dù bạn muốn hay không, và bất kể việc đó có mang lại lợi ích cho bạn cá nhân hay không. Điều này không phải lúc nào cũng đơn giản. Vì vậy, chúng ta hãy xây dựng một mô hình để giải thích lý do tại sao bạn nên cho đi. Dưới đây là sáu lợi ích cơ bản:
1. Bạn cảm thấy lòng thanh thản
2. Khi bạn cho đi, bạn sẽ được nhận lại
3. Tình thân thất được tôn trọng
4. Quyền lực của bạn tăng lên
5. Sự hi sinh không lời nói làm tăng thêm sức mạnh bội phần
6. Tinh thần cao trào
Lợi ích thứ nhất của việc cho đi là mang lại cảm giác tích cực. Tôi học được một “kỹ thuật” từ một người nổi tiếng, người tôi coi là một chiến binh nhân từ thực thụ, Bob Harrison. Đó là bên cạnh tiền dùng hàng ngày, hãy luôn giữ thêm một ít tiền trong ví. Khi nghe thấy lời kêu gọi, bạn hãy ngay lập tức tặng khoản tiền đó cho người cần. Niềm vui của cuộc sống thể hiện ngay trong hành động cho đi ấy.
Lợi ích thứ hai của việc cho đi nằm trong những điều bạn nhận lại. Đó là một quy luật, không phải là quy luật xã hội mà giống như luật vật lý, luật hấp dẫn. Không thể cho đi mà không nhận lại được gì. Người nông dân hiểu điều này; họ gieo hạt giống vào đất và kỳ vọng vụ mùa bội thu. Các doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu của khách hàng và có lợi nhuận nhờ những khách hàng trung thành. Hãng Nordstrom về dịch vụ của mình: nhân viên không ngần ngại dẫn bạn đi khắp cửa hàng, giúp bạn tìm đúng sản phẩm mà bạn cần và đối xử với bạn như khách hàng quan trọng. Tương tự, Starbucks cũng xây dựng uy tín nhờ dịch vụ đặc biệt. Nhân viên của hệ thống cửa hàng cà phê này nhớ tên của khách hàng quen và biết thức uống mà họ yêu thích.
Một số người vẫn chưa hiểu rõ ý nghĩa của việc cho đi. Họ mong người nhận sẽ đền đáp sự hi sinh hay cống hiến của họ. Nhưng không phải lúc nào cũng như vậy. Sự đền đáp có thể đến từ người khác, hoặc thậm chí từ nơi khác. Những người tầm thường khi cảm thấy công ty lợi dụng họ, họ thường lơ là công việc và tự nhủ: “Tôi không nhận được đủ tiền để làm việc khó nhọc như thế này!”. Chiến binh chân chính không bao giờ hành động như vậy mà vẫn tiếp tục cống hiến hơn nữa cho công ty, vì họ hiểu rằng sự cống hiến đó sẽ tạo ra nhiều cơ hội mới và dẫn họ đến những tổ chức tốt hơn, nơi có công việc thú vị và mức lương hấp dẫn hơn.
Lợi ích thứ ba của việc cho đi là bạn sẽ nhận được lòng trung thành. Ví dụ, nếu bạn tạo điều kiện cho nhân viên cấp dưới được phát triển, được chăm sóc, và được hướng dẫn, họ sẽ rất trung thành với bạn. Khi bạn giúp đỡ ai đó, họ tự nhiên cảm thấy mình nợ bạn, và điều đó thường được thể hiện qua lòng trung thành.
Lợi ích thứ tư mà bạn có thể nhận được là quyền lực. Đặc biệt là nếu bạn cống hiến một cách thầm lặng, bạn sẽ thật sự có quyền lực. Mọi người sẽ rất biết ơn khi họ nhận ra bạn chính là người đã làm điều đó. Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa đặc biệt này, hãy đọc cuốn sách 'Sự Ám Ảnh Lạ Thường' của Lloyd C. Douglas, hoặc xem bộ phim cùng tên với sự tham gia của Rock Hudson.
Lợi ích thứ năm của việc cho đi là khả năng nhận biết sức mạnh và ảnh hưởng của bản thân mà không cần phải giải thích. Quyền lực không phải là vấn đề số lượng mà chúng ta tích lũy, mà là mức độ cống hiến và tác động tích cực chúng ta đem lại. Cống hiến thực sự là tự phục vụ. Thế giới không phải lúc nào cũng là nơi tranh giành, mà còn là nơi xây dựng và tạo ra cơ hội.
Lợi ích thứ sáu là lợi ích tinh thần. Những người luôn theo đuổi niềm tin tâm linh là những người biết cách cho đi. Hành động của họ bày tỏ sự tôn trọng với giá trị tinh thần và phản đối sự sụp đổ trước tiền bạc. Việc đóng góp một phần thu nhập cho nguyên tắc là khẳng định sức mạnh tinh thần.
Nếu bạn cho đi vào nơi nơi tinh thần của bạn được tôn trọng, đó chính là nơi quan trọng nhất. Những người 'bình thường' thường sống trong nỗi sợ mất mát. Họ coi mình như một cái kho và luôn lo sợ việc mất điều gì đó. Dù bạn không theo tín ngưỡng này, việc cống hiến vẫn mang lại sự thịnh vượng, và những người chân chính luôn nhận được lợi ích từ việc cho đi.
Sự khác biệt giữa 'bình thường' và những người tận tụy là ở chỗ: 'Bình thường' không biết cách cho đi một cách rộng lớn. Họ chỉ cống hiến khi có lợi ích cá nhân. Còn những người tận tụy sẵn lòng hi sinh lợi ích cá nhân cho mục tiêu cao cả hơn. Họ tin rằng việc cống hiến là tốt đẹp, và điều đó càng có ý nghĩa khi không mong nhận được đền đáp ngay lập tức.
Không có gì sai khi cho đi và kỳ vọng nhận lại, vì đó là quy luật của sự cống hiến. Nhưng điều quan trọng hơn là cống hiến mà không bị điều gì chi phối. Đây như một tình yêu không vụ lợi. Bạn phải suy nghĩ về việc cống hiến ở một cấp độ mới, và những người luôn mang lại lợi nhuận cao nhất được ưu tiên phục vụ tốt nhất.
Chiến binh chân chính không cho đi để nhận lại, nhưng vì họ tin rằng phục vụ là điều đúng đắn và tự nguyện. Điều này làm nên phẩm đức của họ và giúp họ trở nên đáng kính, xứng đáng với cuộc sống mà họ được ban tặng. Họ hiểu mối quan hệ giữa con người và cam kết tạo ra sự khác biệt cho người khác.
Không nên cho đi những thứ mà bạn muốn, mà người khác không cần, giống như con thỏ ngốc nghếch chạy theo cà rốt khi không cần.
Khi người bình thường suy nghĩ về việc cho đi, họ thường tự tạo ra bức màn để che giấu những thứ họ không muốn từ bỏ và chỉ đưa ra những thứ mà họ muốn. Tuy nhiên, điều quan trọng là cho đi những gì người khác cần, không phải những gì bạn muốn tặng.
Đôi khi, việc không nghe người khác và tự cho rằng mình biết họ cần gì có thể dẫn đến sự ngạo mạn. Đơn giản nhất, hãy hỏi họ để biết họ muốn gì. Điều này giúp tránh những hiểu lầm không cần thiết.
Thường ta cho đi những gì ta nghĩ người khác cần, mà không hỏi họ thực sự muốn gì. Điều này có thể dẫn đến việc cho đi những thứ mà họ không cần.
Thỉnh thoảng, chúng ta dành quá nhiều thời gian cho công việc và sở thích cá nhân, nhưng đôi khi không chú ý đến gia đình. Những nỗ lực của chúng ta có thể mang lại lợi ích cho bản thân nhưng không nhất thiết là cho gia đình, vì đó không phải là những gì gia đình cần. Khi nào bạn lần cuối hỏi người yêu, vợ/chồng, bạn trai/gái bạn muốn làm gì cho họ? Một lần, tôi và cháu họ của tôi đi du lịch Đà Lạt, tôi đã chuẩn bị kế hoạch toàn bộ cho chuyến đi tuyệt vời đó. Nhưng sau đó, tôi quyết định hỏi thằng bé 12 tuổi xem nó muốn trải nghiệm chuyến du lịch như thế nào.
Cháu họ tôi nói rằng nó muốn xem những bộ phim hành động mà mẹ nó - em tôi không cho xem. Tôi quyết định dành một ngày để xem phim cùng nó. Chúng tôi đã xem những bộ phim hành động mãn nhãn, thưởng thức đặc sản Đà Lạt và không rời khỏi phòng cho đến khi xem hết sáu bộ phim đó. Đó vẫn là một trong những kỷ niệm không thể quên của nó về tình cảm của chúng tôi.
Đôi khi, mọi người yêu cầu bạn làm những điều mà bạn không thích hoặc cảm thấy không thoải mái. Một ông chủ tổ chức cuộc hội thảo, nhưng yêu cầu mọi người tham gia lấp những ổ gà trên đường dẫn tới nông trại của ông ta. Những người tham gia hội thảo phải trả tiền để tham gia, và họ không hài lòng với yêu cầu này. Họ cho rằng cần phải trải nhựa con đường chứ không phải đắp đất như vậy, nhưng ý kiến của họ không được chấp nhận.
Những người tham gia hội thảo sau này nhận ra rằng phục vụ là đáp ứng yêu cầu, không nhất thiết làm những gì bạn thích. Điều này giúp họ hiểu rõ hơn và có lợi trong tương lai. Đừng quá nghi ngờ, hãy hỏi ý kiến người khác và hành động nếu nó có ý nghĩa và không gây hại cho bạn.
Đôi khi, người ta không biết họ muốn gì. Có người không muốn nói ra, còn người khác nghi ngờ động cơ của bạn. Chiến binh chân chính biết cách lắng nghe và tạo điều kiện cho mọi người thoải mái chia sẻ. Đừng ngần ngại hỏi ý kiến của người khác để hiểu rõ hơn về những gì họ cần.
Tại sao mọi người không thích cho điều tặng?
Dưới đây là năm lý do cơ bản giải thích việc mọi người không thích cho tặng:
1. Họ cảm thấy thiếu tự tin về khả năng của mình để cho đi.
2. Họ tập trung quá nhiều vào bản thân mình.
3. Họ nghĩ rằng những người khác không xứng đáng nhận món quà từ họ.
Tâm lý và tư duy này làm ngăn cản chúng ta trở thành người cống hiến và có ý nghĩa trong lâu dài.
Khi cái tôi lấn át tinh thần cống hiến, người ta sống một cuộc sống của kẻ tầm thường.
Không bao giờ có sự cống hiến thừa.
Các nhân vật như Bill Gates, Jimmy Carter, Oprah Winfrey, và Bono là những ví dụ về sự cống hiến vĩ đại.
Cho đi những thứ bạn có ít cũng quan trọng như cho đi những thứ bạn có nhiều.
Nếu bạn có lòng tốt, hãy chia sẻ nó với mọi người. Đôi khi, việc cho đi là món quà tuyệt vời nhất bạn có thể tặng. Hãy để cho người khác cơ hội được chia sẻ niềm vui và nỗi buồn của họ.