
Đa số chúng ta đang tìm kiếm điều gì? Mỗi người trong chúng ta mong muốn điều gì? Đặc biệt trong thế giới xáo trộn này, mọi người đều đang cố gắng mưu cầu một loại bình an, hạnh phúc nào đó, một nơi để ẩn náu. Vì vậy, tìm ra những gì chúng ta đang tìm kiếm, khám phá những điều này rất quan trọng, phải không? Đa số chúng ta đều đang mưu cầu một loại hạnh phúc, bình an nào đó.
Trong một thế giới rối loạn, chiến tranh, bất hòa, xung đột, chúng ta mong muốn một nơi có thể cho ta chút bình an để trú ẩn. Tôi nghĩ đó là điều mà đa số chúng ta mong muốn. Vì vậy, chúng ta theo đuổi, dựa vào các lãnh đạo từ này sang lãnh đạo khác, từ các tổ chức tôn giáo này sang tổ chức tôn giáo khác, từ các bậc thầy này sang các bậc thầy khác.
Vậy thì, chúng ta có phải đang tìm kiếm hạnh phúc không, hay chúng ta đang tìm kiếm sự thỏa mãn từ những điều mà chúng ta hy vọng sẽ mang lại hạnh phúc cho mình? Thật ra có sự khác biệt giữa hạnh phúc và sự thỏa mãn. Bạn có thể tìm kiếm sự thỏa mãn, nhưng chắc chắn bạn không thể tìm kiếm hạnh phúc. Hạnh phúc là sản phẩm phụ của một cái gì đó khác.
Do đó, trước khi đặt tâm trí và trái tim vào điều gì đòi hỏi nhiều sự chú ý, tư duy và thận trọng, chúng ta cần tìm ra những gì chúng ta đang tìm kiếm, dù đó là hạnh phúc hay sự thỏa mãn. Tôi tin rằng đa số chúng ta đều đang mưu cầu sự thỏa mãn. Chúng ta muốn hài lòng, muốn cảm giác đầy đủ, trọn vẹn sau cuộc tìm kiếm của mình.
Cuối cùng, nếu ai đang tìm kiếm sự bình an, họ có thể dễ dàng tìm thấy nó. Họ có thể hiến dâng mình cho một mục tiêu, ý tưởng nào đó và nương náu trong đó. Nhưng điều này không phải là cách giải quyết vấn đề. Đơn giản chỉ cô lập bản thân trong một quan niệm đóng cửa không phải là giải pháp để thoát khỏi xung đột. Vì vậy, chúng ta cần tìm kiếm bên trong và bên ngoài điều mà mỗi người trong chúng ta mong muốn.
Nếu chúng ta thực sự nghiêm túc về vấn đề này, thì không cần phải đi đâu xa, tìm kiếm ai đó, hay đến với bất kỳ giáo phái nào. Khó khăn của chúng ta là tự thấu hiểu ý định của chúng ta. Liệu chúng ta có thể làm được không? Và liệu rõ ràng, tri thức đó có thể xuất hiện thông qua việc tìm kiếm, cố gắng tìm ra điều mà người khác nói, từ một bậc thầy cao cả đến một giảng viên đơn thuần ở gần nhà bạn?
Bạn đã từng cần hỏi ai đó để tìm ra chưa? Dù sao đó vẫn là điều chúng ta đang làm, phải không? Chúng ta đọc sách, tham gia các cuộc họp, thảo luận, tham gia vào nhiều tổ chức khác nhau – cố gắng tìm ra phương thuốc cho xung đột và đau khổ trong cuộc sống. Hoặc nếu không làm những điều đó, thì chúng ta nghĩ rằng đã tìm được. Tức là chúng ta cho rằng một tổ chức, một người thầy hoặc một cuốn sách cụ thể đã giúp chúng ta thỏa mãn. Chúng ta đã tìm thấy mọi thứ mình cần trong đó. Và chúng ta cứ kết thúc và tự đóng mình vào đó.

Qua tất cả những hỗn loạn này, chúng ta không phải đang tìm kiếm điều gì đó vĩnh cửu, tồn tại, mà chúng ta gọi là sự thật, Thiên Chúa, chân lý, hay gì đó khác – tên gọi không quan trọng, bởi ngôn từ không phải là vấn đề lớn. Vì vậy, đừng để mình bị mắc kẹt vào ngôn từ. Hãy để điều đó thuộc về những người chuyên nghiệp.
Bạn có đang tìm kiếm điều gì vĩnh cửu không? Với hầu hết chúng ta, đó là điều chúng ta dựa vào, một thứ mang đến sự bảo đảm, hy vọng, và một sự nhiệt tình lâu dài, bởi vì bản thân chúng ta thường bấp bênh, chúng ta không hiểu rõ bản thân mình. Mặc dù có nhiều kiến thức, nhiều sách vở, nhưng chúng ta không biết chính mình, không có trải nghiệm trực tiếp.
Và cái mà chúng ta coi là vĩnh cửu là gì? Điều mà chúng ta đang tìm kiếm, cái mà chúng ta hy vọng sẽ mang lại sự vĩnh cửu cho chúng ta là gì? Chúng ta không phải đang tìm kiếm hạnh phúc bền vững, sự thỏa mãn lâu dài, và sự chắc chắn bền vững sao? Chúng ta muốn cái gì đó tồn tại mãi mãi để thỏa mãn chính bản thân mình. Nếu chúng ta bỏ qua lời nói và từ ngữ, và thực sự nhìn vào nó, thì đây là những gì chúng ta mong muốn. Chúng ta muốn niềm vui lâu dài, sự thỏa mãn bền vững – được gọi là chân lý, Thượng Đế, hoặc bất cứ cái tên nào khác.
Đúng vậy, chúng ta muốn hạnh phúc. Có lẽ phải thẳng thắn như vậy có thể thô lỗ, nhưng đó là điều chúng ta thực sự muốn – kiến thức mang lại niềm vui, kinh nghiệm mang lại sự hài lòng không bị phai tàn vào ngày mai. Chúng ta đã trải qua nhiều trải nghiệm thỏa mãn khác nhau và chúng đều đã phai tàn. Do đó, bây giờ chúng ta hy vọng tìm thấy một sự thỏa mãn bền vững trong thực tại, trong Thượng Đế. Điều đó chắc chắn là điều mà chúng ta đang tìm kiếm – bất kể là người thông thái hay người khờ dại, nhà triết học hay người thực tế đang theo đuổi điều gì đó. Và liệu có sự thỏa mãn bền vững không? Có thứ gì tồn tại vĩnh cửu không?
Bây giờ, nếu bạn đang tìm kiếm sự thỏa mãn lâu dài, đặt cho nó tên là Thượng Đế, chân lý, hoặc bất kỳ cái tên nào mà bạn thích – vì danh xưng không quan trọng – thì chắc chắn bạn phải hiểu thứ bạn đang tìm kiếm, phải không? Khi bạn nói “Tôi đang tìm kiếm hạnh phúc bền vững” – Thượng Đế, chân lý, hoặc bất cứ tên gì bạn muốn – bạn phải hiểu rằng bạn đang tìm cái gì, tức là bạn hiểu người đang tìm kiếm. Vì có thể không có gì là an toàn vĩnh viễn, hạnh phúc bền vững. Chân lý có thể là một điều hoàn toàn khác biệt. Và tôi nghĩ rằng điều đó là khác biệt hoàn toàn so với cái bạn có thể nhìn thấy, nhận thức và trình bày một cách rõ ràng, chính xác.
Do đó, trước khi chúng ta tìm kiếm cái gì đó vĩnh cửu, chắc chắn rằng rất cần hiểu người tìm kiếm, phải không? Người tìm kiếm có khác với thứ họ đang tìm kiếm không? Khi bạn nói “Tôi đang tìm kiếm hạnh phúc”, liệu người tìm kiếm có khác với đối tượng của cuộc tìm kiếm không? Suy nghĩ của người tìm kiếm có khác với suy nghĩ không? Chúng không phải là một hiện tượng chung, thay vào đó là những quá trình riêng biệt, phải không? Do đó, việc quan trọng là phải hiểu người tìm kiếm trước khi cố gắng khám phá điều họ đang tìm kiếm, đúng không?
Vì vậy, chúng ta phải tiếp cận trọng tâm khi đặt ra câu hỏi thực sự nghiêm túc và sâu sắc liệu có ai đó có thể mang lại cho chúng ta bình an, hạnh phúc, sự thực tại, Thượng Đế, hoặc bất cứ điều gì chúng ta mong muốn không. Liệu cuộc tìm kiếm không ngừng này, niềm khát khao này có thể đem đến cho chúng ta cảm giác về thực tại phi thường, để cho chúng ta bản thể sáng tạo mà chỉ xuất hiện khi chúng ta thật sự hiểu rõ bản thân hay không? Có phải việc tự nhận thức mình xuất phát từ việc tìm kiếm, từ việc đi theo ai đó, từ việc thuộc về một tổ chức đặc biệt hay từ việc đọc sách,… hay không?
Đúng là vấn đề chính là khi tôi không hiểu rõ bản thân mình thì tôi không có cơ sở để tư duy, đúng không? Tôi có thể chạy trốn vào những ảo tưởng, tôi có thể trốn chạy khỏi sự ganh đua, xung đột và tranh chấp, tôi có thể thờ cúng người khác, tôi có thể tìm kiếm sự cứu rỗi từ người khác. Nhưng chỉ cần tôi không hiểu rõ bản thân, chỉ cần tôi không nhận thức được toàn bộ quá trình của chính mình, thì tôi không có cơ sở để tư duy, để có ảnh hưởng và để hành động.
Tuy nhiên, không nhiều người muốn hiểu rõ bản thân mình. Điều này chắc chắn là nền tảng duy nhất mà chúng ta có thể xây dựng. Tuy nhiên, trước khi có thể xây dựng, trước khi có thể thay đổi, trước khi có thể chỉ trích hay phá hủy, chúng ta phải hiểu rõ bản thân mình. Việc đi tìm kiếm ngoài kia, chuyển từ giảng sư này sang bậc thầy khác, thực hành yoga, điều hòa hơi thở, hành lễ, theo chân các bậc đạo sư và những thứ tương tự, đều là những việc vô ích, phải không? Nó không mang lại ý nghĩa gì, mặc dù những người mà chúng ta tôn sùng có thể nói rằng “Hãy hiểu rõ bản thân mình”, bởi vì chúng ta như thế nào, thì thế giới sẽ như thế. Nếu chúng ta tự ti, bần tiện, ganh đua, rỗng tuếch, tham lam, thì đó chính là thế giới mà chúng ta xây dựng và chính là xã hội mà chúng ta đang sống.
Theo tôi, trước khi chúng ta bắt đầu hành trình tìm kiếm sự thực tại, tìm kiếm Thượng Đế, trước khi có thể hành động, trước khi có thể tạo mối quan hệ với người khác, ở đây trong xã hội này, thì điều cần thiết nhất là chúng ta phải hiểu rõ bản thân mình trước tiên. Tôi cho rằng một người đứng đắn là người phải đặt hết tâm trí vào vấn đề này trước hết, chứ không phải quan tâm đến cách thức để đạt một mục tiêu cụ thể nào đó, bởi vì nếu bạn và tôi không hiểu rõ bản thân mình, thì làm sao bằng hành động của mình, chúng ta có thể thúc đẩy sự biến đổi trong xã hội, trong các mối quan hệ hay trong bất kỳ điều gì chúng ta làm? Và rõ ràng, hiểu rõ bản thân không có nghĩa là đối nghịch, hay tách biệt với các mối quan hệ. Tất nhiên, nó không có nghĩa là nhấn mạnh vào cá nhân, vào bản thân mình, để đối nghịch với đám đông, đối nghịch với người khác.

Vậy nếu không hiểu rõ bản thân mình, không hiểu cách suy nghĩ của riêng bạn và lý do tại sao bạn suy nghĩ như vậy, không biết về ngữ cảnh của sự ảnh hưởng, tác động đến bạn và lý do tại sao bạn tin vào nghệ thuật và tôn giáo, vào quốc gia của bạn, láng giềng của bạn và vào chính bản thân bạn, thì làm sao bạn có thể suy nghĩ một cách chính xác về bất kỳ vấn đề gì? Khi không hiểu rõ về ngữ cảnh của mình, không hiểu về cốt lõi của cách suy nghĩ và nó đến từ đâu, thì chắc chắn cuộc tìm kiếm của bạn là hoàn toàn vô ích, và hành động của bạn cũng không mang lại hiệu quả gì, phải không? Cho dù bạn là người Mỹ, người theo đạo Hindu, hay một tín ngưỡng nào khác, thì cũng không có ý nghĩa gì cả.
Trước khi có thể tìm ra ý nghĩa cuộc sống và lý do cho các cuộc chiến tranh, xung đột quốc gia, tranh chấp, hỗn loạn, chúng ta cần bắt đầu từ chính mình, đúng không? Nghe có vẻ dễ, nhưng thực tế điều đó vô cùng khó khăn. Để quan sát chính mình và nhận thấy cách tư duy của bản thân hoạt động, chúng ta phải cực kỳ tỉnh táo. Khi bắt đầu trở nên tỉnh táo hơn đối với sự phức tạp trong suy nghĩ, phản ứng và cảm nhận của mình, chúng ta sẽ nhận thức rõ hơn không chỉ về chính mình mà còn về những người xung quanh.
Hiểu chính mình là hiểu bản thân trong hành động và các mối quan hệ. Điều khó khăn là chúng ta quá thiếu kiên nhẫn. Chúng ta muốn thành công, muốn đạt mục tiêu, và do đó, không có thời gian lẫn lý do để cho mình cơ hội tìm hiểu, quan sát. Thay vào đó, chúng ta lao vào các hoạt động khác nhau – kiếm sống, nuôi con – hoặc đảm nhận các trách nhiệm trong nhiều tổ chức.
Chúng ta quá bận rộn với những con đường khác nhau đến mức không có thời gian để tự suy ngẫm, quan sát và tìm hiểu. Do đó, trách nhiệm cho phản ứng của chúng ta thuộc về chính ta chứ không phải người khác. Việc tìm kiếm các bậc thầy uy tín và hệ thống của họ trên khắp thế giới, đọc sách mới nhất về vấn đề này, vấn đề kia,… với tôi là hoàn toàn vô ích, bởi vì bạn có thể đi khắp nơi nhưng rồi cũng phải trở lại với chính mình. Và vì hầu hết chúng ta không hiểu rõ bản thân, nên rất khó để bắt đầu hiểu rõ quá trình suy nghĩ, cảm nhận và hành động của mình.
Càng hiểu rõ bản thân, bạn càng trở nên sáng tỏ. Việc tự hiểu mình không có điểm dừng – bạn sẽ không đạt được thành tựu nào, không đi tới kết luận nào cả. Đó là một dòng sông bất tận. Khi tìm hiểu nó, ngày càng thâm nhập vào nó, người ta sẽ tìm thấy sự bình an. Chỉ khi tâm trí yên tĩnh – thông qua việc tự hiểu mình chứ không phải tự kỷ luật – chỉ lúc đó, trong sự tĩnh lặng, thực tại mới bắt đầu hiện hữu. Chỉ khi đó mới có thể có niềm an lạc và hành động sáng tạo.
Và theo tôi, nếu không có sự hiểu biết này, không có trải nghiệm này, mà chỉ đơn thuần đọc sách, tham gia thảo luận, truyền đạo, thì thật là ấu trĩ – chỉ là một hoạt động không có nhiều ý nghĩa. Ngược lại, nếu người ta có thể hiểu rõ bản thân, và do đó tạo ra hạnh phúc sáng tạo, trải nghiệm điều gì đó ngoài phạm vi của tâm trí, thì sẽ có thể tạo nên sự biến đổi trong mối quan hệ trực tiếp xung quanh và do đó, trong thế giới chúng ta đang sống.
Mytour đăng tải | Nguồn ảnh: Sưu tầm