Chuỗi giá trị ngành thủy sản

Tổng quát về Chuỗi giá trị ngành Thủy sản

Chuỗi giá trị của ngành thủy sản tại Việt Nam được hình thành từ các 'mắt xích' quan trọng trong chuỗi, bao gồm: (1) người khai thác và nuôi trồng thủy sản, (2) đội ngũ các đại lý thu mua, (3) các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản, và (4) các doanh nghiệp thương mại xuất khẩu. Các đại lý thu mua thường cung cấp các yếu tố đầu vào như tín dụng, giống nuôi, thức ăn và hóa chất cho người nuôi.

Đặc tính đặc biệt của chuỗi giá trị thủy sản là sản phẩm chủ yếu là sinh vật, do đó hoạt động của chuỗi phải tuân theo quy luật sinh học và tự nhiên, có tính biến động và rủi ro cao. Sản phẩm thủy sản dễ bị hư hỏng và thay đổi chất lượng khi di chuyển qua các mắt xích khác nhau trong chuỗi, do đó mỗi loại sản phẩm đều yêu cầu một chuỗi giá trị riêng biệt. Giá trị của chuỗi phụ thuộc nhiều vào yếu tố an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường.

Để tối ưu hóa giá trị gia tăng cho chuỗi giá trị thủy sản, cần hiểu và giải quyết được các đặc thù của chuỗi này, đồng thời thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ và đồng bộ hóa giữa các 'mắt xích'. Trên hướng đi hội nhập sâu của nền kinh tế như hiện nay, việc xây dựng và phát triển chuỗi giá trị thủy sản là cực kỳ cần thiết, giúp ngành thủy sản cải tiến mô hình kinh doanh và phát triển bền vững, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Báo cáo triển vọng ngành thủy sản năm 2022 của Mytour cho thấy, giá trị của ngành thủy sản phản ánh kỳ vọng tích cực về kết quả kinh doanh của các nhà xuất khẩu trong năm 2022. Mặc dù định giá chưa cao, nhưng ngành thủy sản vẫn hấp dẫn nhà đầu tư với nhiều tiềm năng phát triển, đặc biệt là tỉ suất sinh lời ROE đang phục hồi sau sự suy giảm nghiêm trọng vào năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch.

Xuất khẩu thủy sản năm 2022 đang chứng kiến dấu hiệu phục hồi đáng kể nhờ vào việc kiểm soát dịch bệnh hiệu quả tại các thị trường tiêu thụ, và nhu cầu tiêu thụ duy trì ở mức cao so với năm 2021. Đồng thời, các chính sách 'bình thường mới' đã thúc đẩy các nhà xuất khẩu thích ứng tốt hơn với biến động của dịch bệnh và duy trì chuỗi cung ứng thủy sản. Thuế suất ưu đãi từ các hiệp định như EVFTA, UKVFTA và CPTPP đã tạo ra lợi thế cạnh tranh lớn với các nước cung ứng khác. Dự báo những hạn chế về logistic sẽ giảm dần trong nửa cuối năm 2022.

Theo thông tin từ VASEP, giá trung bình của cá tra phi lê đông lạnh xuất khẩu vào thị trường Mỹ trong 9 tháng đầu năm nay đạt 4,26 USD/kg, tăng 53% so với mức giá trung bình 2,77 USD/kg cùng kỳ năm 2021, cho thấy nhu cầu tiêu thụ tại các thị trường lớn như EU, Mỹ đã phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt trong các dịp nghỉ lễ cuối năm dự kiến sẽ có sự tăng cao.

Các doanh nghiệp lớn trong ngành xuất khẩu thủy sản như VHC, NAV, MPC... sẽ là những người hưởng lợi nhiều nhất từ xu hướng tích cực này.

(Danh sách các doanh nghiệp sản xuất cá tra lớn nhất năm 2022 - Nguồn VASEP)

Sản lượng và giá trị xuất khẩu của ngành cá tra Việt Nam đều đang có sự tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2021. Trong 10 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cá tra đã đạt hơn 2,2 tỷ USD, đứng trong top các mặt hàng xuất khẩu cao nhất của ngành nông nghiệp và dự kiến cả năm 2022 sẽ đạt trên 2,5 tỷ USD, tăng 58% so với năm 2021. Các doanh nghiệp trong ngành đều ghi nhận mức tăng trưởng từ 25% đến 90% về lượng và từ 40% đến 85% về giá trị xuất khẩu.

Đối với thị trường tôm, giá tôm nguyên liệu cỡ lớn trong tháng 11/2022 có sự nhích nhẹ sau khi giảm vào cuối tháng trước, do các nhà máy chế biến mua hàng chậm trong bối cảnh nguồn cung thấp. Giá trị xuất khẩu tôm trong tháng 11/2022 dự kiến đạt 321 triệu USD. Lũy kế 11 tháng năm 2022, giá trị xuất khẩu tôm dự kiến đạt 3.840 triệu USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm 2021. Đây là tháng thứ ba từ đầu năm nay, xuất khẩu tôm ghi nhận giảm so với cùng kỳ năm trước. Trước đó, tháng 6 và 7, xuất khẩu tôm giảm lần lượt 1% và 13%.

(Xuất khẩu tôm của Việt Nam năm 2022 - Nguồn VASEP)

Theo Chiến lược phát triển thủy sản tầm nhìn từ 2030 đến 2045 mà Thủ tướng Chính phủ đã ký phê duyệt:

• Đến năm 2030, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất thủy sản đạt 3,0 - 4,0%/năm.
• Tổng sản lượng thủy sản sản xuất trong nước đạt 9,8 triệu tấn (trong đó sản lượng nuôi trồng thủy sản 7,0 triệu tấn, sản lượng khai thác thủy sản 2,8 triệu tấn).
• Giá trị kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt từ 14 đến 16 tỷ USD.
• Trở thành trung tâm chế biến thủy sản hàng đầu thế giới và duy trì vị thế quan trọng trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp và kinh tế biển.

Cơ hội và thách thức của ngành thủy sản Việt Nam

• Chính phủ Việt Nam, ngành thủy sản và các doanh nghiệp trong ngành ngày càng quan tâm đến an toàn thực phẩm, trách nhiệm môi trường xã hội. Các nhà máy chế biến thủy sản đều áp dụng các tiêu chuẩn như HACCP và có nhiều vùng nuôi thủy sản, nhà máy chế biến đạt các chứng nhận bền vững như ASC, GLOBAL GAP, MSC, VietGAP...
• Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, các cơ quan chức năng ngày càng tập trung phát triển ngành thủy sản với các kế hoạch lớn, theo Quyết định số 1445/QĐ-TTg ngày 16/8/2013, phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển ngành thủy sản đến 2020, tầm nhìn tới 2030.
• Việt Nam có khả năng cung cấp lượng lớn thủy sản an toàn và chất lượng ổn định nhờ nguồn cung dồi dào từ 28 tỉnh ven biển, ngoài ra còn sự phát triển mạnh mẽ của ngành chế biến với hơn 600 doanh nghiệp xuất khẩu.
• Tất cả các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản đều là tư nhân, có khả năng chủ động đầu tư cho ngành này.
• Công nghệ chế biến ngày càng phát triển, tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng và có giá trị gia tăng cao.
• Đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng quốc tế nhờ vào nguồn cung ổn định và mô hình liên kết chuỗi cung ứng tốt trong ngành.
• Ngành có nguồn lao động tay nghề cao và ổn định.
• Việt Nam đã ký 16 Hiệp định Thương mại tự do (FTA), trong đó 13 FTA đã có hiệu lực, mang lại lợi thế về thuế xuất khẩu và cơ hội nâng cao chất lượng sản phẩm. Hiệp định EVFTA có hiệu lực từ tháng 8/2020 và UKVFTA cũng sẽ thúc đẩy xuất khẩu sang EU và Anh.
• Hoạt động xuất khẩu tôm của các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các nước sản xuất tôm lớn như Ecuador, Indonesia và Ấn Độ, những quốc gia này đẩy mạnh sản lượng và giảm giá bán, dẫn đến gia tăng thị phần.

Ngoài ra, còn rất nhiều yếu tố khác giúp thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ của ngành thủy sản. Ví dụ, trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và Ukraina, Việt Nam có thể chiếm một phần thị phần của Nga trong các thị trường nhập khẩu cá thịt trắng như Mỹ, EU,... và các chính sách hỗ trợ giúp CTCP Vĩnh Hoàn hưởng thuế 0% tại thị trường Mỹ.

Các mã cổ phiếu đầu ngành đáng quan tâm

Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn (VHC)

Thế mạnh của VHC là quy trình sản xuất và chế biến khép kín, xuất khẩu chính ngạch qua các thị trường Mỹ và Châu Âu, Trung Quốc. Đặc biệt, thị trường chính của VHC là Mỹ. Ngoài ra, VHC còn cung cấp các sản phẩm đi kèm ngoài cá phi lê như cá tẩm bột, mỡ cá, bột cá và thức ăn chăn nuôi.

Lợi nhuận của VHC tăng cao nhờ vào sự tăng trưởng mạnh mẽ của nhu cầu cá tra.

• CTCP Vĩnh Hoàn (VHC) công bố Kết quả kinh doanh quý 3/2022 với doanh thu đạt 3,3 nghìn tỷ đồng (+46% so với cùng kỳ năm trước) và LNST sau lợi ích CĐTS đạt 450 tỷ đồng (+76% so với cùng kỳ năm trước). Kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm 2022 (9T/2022) cũng cho thấy VHC đạt doanh thu 10,8 nghìn tỷ đồng (+69% so với cùng kỳ năm trước) và LNST sau lợi ích CĐTS đạt 1,8 nghìn tỷ đồng (+176% so với cùng kỳ năm trước).
• Trong 9 tháng đầu năm 2022, doanh thu theo cơ sở tương đương của VHC (bao gồm hoạt động kinh doanh cá tra cốt lõi và các sản phẩm liên quan như cá phi lê đông lạnh, cá tẩm bột, mỡ cá, bột cá và thức ăn chăn nuôi) tăng 76% so với cùng kỳ năm trước.

CTCP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (MPC)

MPC có thế mạnh trong việc nuôi, chế biến và xuất khẩu tôm theo mô hình công nghệ cao, chủ yếu xuất khẩu sang thị trường EU. Tuy nhiên, thị trường xuất khẩu tôm của MPC đang gặp khó khăn do giảm giá và sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các nước khác như Ecuador, Indonesia và Ấn Độ. Khủng hoảng nhiên liệu và sự bất ổn kinh tế, chính trị cũng ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu tôm của MPC.

Tuy vậy, vẫn có những ưu điểm khác có thể khai thác như hưởng lợi từ Hiệp định EVFTA. EU là thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 20,5% trong tổng giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam. Theo EVFTA, thuế nhập khẩu hầu hết các loại tôm (tươi, đông lạnh, ướp lạnh) vào EU sẽ giảm từ mức thuế cơ bản 12-20% xuống 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực, thuế nhập khẩu tôm chế biến sẽ về 0% sau 7 năm từ khi Hiệp định có hiệu lực. MPC đặt kế hoạch tăng cường xuất khẩu vào thị trường này để hưởng lợi từ thuế và nâng cao thị phần tại thị trường này. Ngoài ra, việc xây dựng vùng nuôi tôm 10.000ha áp dụng công nghệ cao và nâng công suất chế biến của các nhà máy sẽ giúp tăng sản lượng lên gấp 15 lần sau 6 năm. Trước đó, MPC đã thành công với mô hình nuôi tôm công nghệ cao tại Minh Phú Kiên Giang (600 ha) và Minh Phú Lộc An (300 ha) và hợp tác với CSIRO (Úc) để hiện đại hóa công nghệ nuôi tôm.

CTCP Nam Việt (ANV)

Doanh thu quý 1/2022 của ANV tăng lên hơn 1.219 tỷ đồng, đạt hơn 72% so với cùng kỳ năm 2021. Doanh thu từ bán sản phẩm đạt 1.069 tỷ đồng, tăng 57,5%, lãi ròng hơn 206 tỷ đồng, tăng hơn 3,2 lần so với cùng kỳ. Báo cáo tài chính quý 1/2022 cho thấy giá thủy sản xuất khẩu sang các thị trường tăng mạnh. Giá cá tra xuất khẩu tăng 40 – 70% so với cùng kỳ. Trong tháng 3, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt hơn 1 tỷ USD, tăng gần 46% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu cá tra tăng 88%, đạt khoảng 654 triệu USD, chiếm 26% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của cả nước. Đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam cho biết, tăng trưởng mạnh mẽ của xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong tháng 3 và quý 1 là do nhu cầu từ các thị trường và giá cả thủy sản sang các thị trường tăng cao.

Công ty Cổ phần Nam Việt (ANV) đã công bố báo cáo thường niên năm 2021 và kế hoạch kinh doanh năm 2022. Doanh nghiệp đặt mục tiêu tiếp tục áp dụng công nghệ để chọn giống cá tra chất lượng cao và đầu tư vào sản xuất Collagen và Gelatin. Dự án này là liên doanh giữa Navico và Amicogen, Hàn Quốc, có diện tích hơn 9.600 m2, công suất 780 tấn/năm, dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng vào tháng 7/2022. Ngoài ra, ANV cũng lên kế hoạch xây dựng tòa nhà Nam Việt Tower gồm 20 tầng làm trụ sở mới, thành lập Công ty TNHH MTV Chế biến Thức ăn Thủy sản Nam Việt và đầu tư vào sản xuất phân bón hữu cơ từ phân cá với công suất 70.000 tấn/năm. Navico cũng đầu tư vào điện năng lượng mặt trời 650 MW theo Quy hoạch điện VIII. ANV cũng bắt đầu xuất khẩu các sản phẩm sang Mỹ từ tháng 8/2022 và triển khai các dự án bất động sản mới trong năm nay. Navico đặt mục tiêu tổng doanh thu 4.900 tỷ đồng, tăng 40% so với năm 2021.

Để đầu tư vào cổ phiếu ngành thủy sản, nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ về ngành và vị thế của công ty trong chuỗi giá trị thủy sản để hiểu rõ về mức độ phụ thuộc vào các yếu tố đầu vào và đầu ra của công ty. Điều này giúp tối ưu hóa hiệu quả đầu tư và giảm thiểu rủi ro khi tham gia vào một ngành đặc thù. Bài viết chia sẻ các giá trị cơ bản trong chuỗi giá trị ngành thủy sản và phân tích sơ bộ một số mã đầu ngành tiềm năng. Để hiểu rõ hơn về từng mã cổ phiếu thủy sản, nhà đầu tư cần tham khảo các báo cáo phân tích ngành và doanh nghiệp từ đội ngũ Phân tích Mytour.

Hãy mở tài khoản chứng khoán Mytour ngay hôm nay để có cơ hội tìm hiểu các phân tích cơ bản về doanh nghiệp từ đội ngũ Research Mytour hàng đầu trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Mytour cung cấp các gói dịch vụ phù hợp với từng đối tượng khách hàng, cam kết tính nhanh chóng, thuận lợi và bảo mật thông tin.

Chúng tôi cung cấp tin tức liên tục về thị trường cũng như các báo cáo phân tích chi tiết về các doanh nghiệp.

Nhận các báo cáo phân tích sâu sắc và toàn diện từ phòng nghiên cứu phân tích, giúp hỗ trợ nhà đầu tư đưa ra các quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả.