1. Giải đáp: Chuỗi hồ lớn ở cao nguyên Đông Phi được hình thành do nguyên nhân nào?
A. Sự nâng lên và hạ xuống của địa hình.
B. Các khúc uốn của sông và sự thay đổi địa hình.
C. Các hiện tượng động đất, thiên tai và ảnh hưởng đến con người.
D. Các hiện tượng đứt gãy và tách giãn địa chất.
Đáp án đúng là: D. Các hiện tượng đứt gãy và tách giãn địa chất.
Giải thích: Hồ Lớn châu Phi, còn gọi là Đại Hồ châu Phi, là hệ thống các hồ lớn nối tiếp nhau, hình thành do sự tách giãn của các hồ trong vùng đứt gãy, đặc biệt là khu vực Đông Phi. Đây là phần quan trọng của hệ thống hồ trong thung lũng đứt gãy.
2. Bài tập ứng dụng liên quan
Câu 1. Dãy núi trẻ nào đã hình thành do mảng Na-xca va chạm dưới mảng Nam Mĩ?
A. Dãy Cooc-đi-e.
B. Dãy Côn Lôn.
C. Dãy Hindu Kush.
D. Dãy An-đet.
Đáp án: D. Dãy An-đet.
Giải thích:
- Dãy An-đet nằm ở khu vực tiếp giáp giữa mảng Na-xca và mảng Nam Mĩ.
- Khi mảng Na-xca đẩy dưới mảng Nam Mĩ, sự nén ép tại điểm tiếp xúc đã khiến vật chất bị đẩy lên, tạo thành dãy An-đet và kèm theo hiện tượng động đất, núi lửa... (Dãy An-đet nằm trong vành đai núi lửa Thái Bình Dương).
Câu 2. Vỏ Trái Đất và lớp trên của Manti được cấu tạo từ các loại đá khác nhau, còn gọi là
A. Sinh quyển.
B. Khí quyển.
C. Thủy quyển.
D. Thạch quyển.
Đáp án: D. Thạch quyển.
Giải thích: Vỏ Trái Đất và lớp trên của Manti được cấu thành từ các loại đá khác nhau, tạo nên lớp vỏ cứng bao quanh Trái Đất, gọi chung là thạch quyển.
Câu 3. Khi hai mảng kiến tạo tách rời nhau, hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra?
A. Hình thành các dãy núi cao, núi lửa và siêu bão.
B. Xảy ra động đất, núi lửa và lũ lụt thường xuyên.
C. Nhiều siêu bão và magma phun trào mạnh.
D. Mắc ma phun trào, tạo thành các dãy núi dưới mặt nước.
Đáp án: D. Mắc ma phun trào, tạo thành các dãy núi dưới mặt nước.
Giải thích: Khi hai mảng tách rời nhau, hiện tượng mắc ma phun trào sẽ xảy ra, hình thành các dãy núi dưới nước.
Câu 4. Mảng Ấn Độ-Ôxtrâylia va chạm với mảng Âu-Á tạo nên dãy núi nào sau đây?
A. Dãy Cooc-đi-e.
B. Dãy Hi-ma-lay-a.
C. Dãy An-đet.
D. Dãy At-lat.
Đáp án: B. Dãy Hi-ma-lay-a.
Giải thích:
- Dãy Hi-ma-lay-a nằm tại khu vực va chạm giữa mảng Ấn Độ-Ôxtrâylia và mảng Âu-Á.
- Khi các mảng kiến tạo va chạm, vật chất tại điểm tiếp xúc bị nén ép và nâng lên, tạo nên dãy Hi-ma-lay-a, đồng thời dẫn đến các hiện tượng như động đất và núi lửa.
Câu 5. Dãy núi trẻ An-đet ở Nam Mĩ được hình thành bởi sự va chạm của hai mảng kiến tạo nào sau đây?
A. Mảng Nam Mĩ và mảng Na-xca.
B. Mảng Nam Mĩ và mảng Phi-lip-pin.
C. Mảng Nam Mĩ và mảng Bắc Mĩ.
D. Mảng Nam Mĩ và mảng Âu-Á.
Đáp án: A. Mảng Nam Mĩ và mảng Na-xca.
Giải thích: Dãy núi trẻ An-đet ở Nam Mĩ được tạo thành bởi sự va chạm giữa mảng Nam Mĩ và mảng Na-xca.
Câu 6. Dãy núi trẻ Rôc-ki ở Bắc Mĩ hình thành do sự tác động của hai mảng kiến tạo nào?
A. Mảng Bắc Mĩ và mảng Na-xca.
B. Mảng Bắc Mĩ và mảng Âu-Á.
C. Mảng Bắc Mĩ và mảng Phi.
D. Mảng Bắc Mĩ và mảng Nam Mĩ.
Đáp án: D. Mảng Bắc Mĩ và mảng Nam Mĩ.
Giải thích: Dãy núi trẻ Rôc-ki ở Bắc Mĩ hình thành từ sự va chạm giữa mảng Bắc Mĩ và mảng Nam Mĩ.
Câu 7. Đặc điểm nào sau đây không đúng về tầng đá trầm tích?
A. Là tầng ở vị trí trên cùng trong lớp vỏ Trái Đất.
B. Được hình thành từ các vật liệu vụn nhỏ bị nén chặt lại.
C. Có sự biến đổi lớn về độ dày, từ rất mỏng đến khoảng 15km.
D. Phân bố thành một lớp liên tục từ bắc xuống nam.
Đáp án: D. Phân bố thành một lớp liên tục từ bắc xuống nam.
Giải thích: Tầng đá trầm tích có những đặc điểm sau: nằm ở lớp vỏ Trái Đất trên cùng, hình thành từ các vật liệu vụn nhỏ bị nén chặt, phân bố không đồng đều trên bề mặt Trái Đất với độ dày thay đổi từ rất mỏng đến khoảng 15km. Do đó, nhận định về sự phân bố thành một lớp liên tục theo bắc-nam là không chính xác.
Câu 8. Tiêu chí nào sau đây được sử dụng để phân loại vỏ Trái Đất thành vỏ lục địa và vỏ đại dương?
A. Cấu tạo địa chất và độ dày.
B. Sự phân chia các tầng.
C. Tính chất vật liệu và độ dẻo.
D. Đặc điểm nhiệt độ của lớp đá.
Đáp án: A. Cấu tạo địa chất và độ dày.
Giải thích: Vỏ Trái Đất được phân thành vỏ lục địa và vỏ đại dương chủ yếu dựa trên sự khác biệt về cấu tạo địa chất và độ dày của chúng.
Câu 9. Mảng kiến tạo nào không phải là
A. Chìm sâu dưới lớp Manti nhưng nổi lên trên bề mặt.
B. Luôn đứng yên và không có sự di chuyển.
C. Những cấu trúc lớn nằm ở đáy đại dương.
D. Các phần của lục địa nổi lên trên mặt đất.
Đáp án: B. Mảng luôn đứng yên và không có sự di chuyển.
Giải thích: Các mảng kiến tạo thường nổi trên lớp vật chất quánh dẻo ở phần trên của lớp man-ti. Sự chuyển động của các dòng đối lưu trong lớp man-ti này làm cho các mảng không đứng yên mà liên tục di chuyển.
Câu 10. Động đất và núi lửa thường xảy ra ở đâu?
A. Ở vùng tiếp xúc giữa mảng Phi và các mảng nhỏ xung quanh.
B. Tại vùng tiếp giáp của mảng Âu - Á và mảng Nam Mĩ với các mảng xung quanh.
C. Mảng Ấn Độ - Ôxtrâylia và các mảng xung quanh.
D. Mảng Thái Bình Dương và các mảng lân cận.
Đáp án: D. Mảng Thái Bình Dương và các mảng xung quanh.
Giải thích: Động đất và hoạt động núi lửa chủ yếu xảy ra tại vùng tiếp xúc của mảng Thái Bình Dương với các mảng xung quanh. Vành đai lửa Thái Bình Dương là ví dụ tiêu biểu, nơi thường xuyên xảy ra động đất và phun trào núi lửa, bao quanh lòng chảo Thái Bình Dương với hình dáng giống như vành móng ngựa và kéo dài khoảng 40.000 km.
Câu 11. Theo thuyết kiến tạo mảng, thạch quyển bao gồm
A. một số mảng kiến tạo địa chất.
B. các loại đá đặc trưng.
C. đại dương, lục địa và hệ thống núi.
D. đất, nước và không khí trong môi trường.
Đáp án: A
Giải thích: Theo thuyết mảng kiến tạo, thạch quyển được chia thành nhiều mảng kiến tạo. Các mảng này bao gồm các phần cao hơn mực nước biển như lục địa và đảo, cũng như các khu vực thấp hơn bị nước bao phủ như đại dương.
Câu 12. Động đất và núi lửa thường xảy ra ở Nhật Bản do sự ảnh hưởng của các mảng kiến tạo nào sau đây?
A. Mảng Âu-Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Bắc Mĩ.
B. Mảng Âu-Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Phi-lip-pin.
C. Mảng Âu-Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Nam Mĩ.
D. Mảng Âu-Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Na-xca.
Đáp án: B
Giải thích: Nhật Bản là quốc gia thường xuyên chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của động đất và núi lửa do vị trí của nó nằm tại giao điểm của các mảng Âu-Á, Thái Bình Dương và Phi-lip-pin.
Câu 13. Những khu vực tiếp xúc của các mảng kiến tạo không bao giờ có
A. các dãy núi ngầm dưới đại dương.
B. Có sự xuất hiện nhiều hoạt động núi lửa và động đất.
C. Những vùng vỏ Trái Đất ổn định.
D. Xảy ra các hoạt động kiến tạo khác nhau.
Đáp án: C
Giải thích: Các mảng kiến tạo di chuyển rất chậm, chỉ vài cm mỗi năm. Khi chúng chuyển động, chúng có thể tách rời, va chạm vào nhau, dẫn đến sự hình thành các dãy núi ngầm, động đất, núi lửa, và các dãy núi trẻ.
Câu 14. Theo thứ tự từ dưới lên, các lớp đá trong vỏ Trái Đất là
A. lớp badan, lớp đá trầm tích, lớp granit.
B. lớp đá trầm tích, lớp granit, lớp badan.
C. lớp granit, lớp đá trầm tích, lớp badan.
D. lớp badan, lớp granit, lớp đá trầm tích.
Đáp án: D
Giải thích: Xét theo thứ tự từ dưới lên, các lớp đá trong vỏ Trái Đất gồm: tầng badan, tầng granit, và tầng đá trầm tích.
Câu 15. Sự hoạt động của các dòng đối lưu vật chất nóng chảy bên trong Trái Đất gây ra
A. khả năng dịch chuyển và trượt lên nhau của các mảng kiến tạo.
B. khả năng các mảng kiến tạo di chuyển trên bề mặt lục địa.
C. các mảng kiến tạo có thể di chuyển trên lớp Manti.
D. các mảng kiến tạo có thể di chuyển trên lớp nhân.
Đáp án: C .
Giải thích: Các mảng kiến tạo có khả năng di chuyển trên lớp Manti nhờ vào sự hoạt động của các dòng đối lưu vật chất nóng chảy bên trong Trái Đất.