Buzz
“Không học công nghệ thì có thể làm trong ngành công nghệ không?”
Đây là câu hỏi mình tự đặt ra và cũng được nghe rất nhiều khi mới bắt đầu vào ngành. Không chỉ riêng ngôn ngữ lập trình mà các công nghệ sử dụng trong ngành nói chung là một rào cản lớn đối với nhiều bạn muốn dấn thân vào thế giới IT.
Nghề Quản lý Sản phẩm - Product Management trong ngành phát triển phần mềm là một nghề khá mới. Phần lớn các Product Manager (Giám đốc sản phẩm) xuất phát từ lập trình viên, kiểm thử viên, hay nhân viên thiết kế. Những yêu cầu ban đầu cho vị trí này thường phù hợp với những người tham gia trực tiếp vào quá trình phát triển sản phẩm phần mềm.
Sự phát triển của những phương pháp tổ chức đội nhóm linh hoạt và tinh gọn hơn dẫn đến nhu cầu “hiểu” và “cảm” người dùng cũng cao hơn. Những tố chất này khó có thể đáp ứng được hoàn toàn từ các lập trình viên, vì vậy cần có những Product Manager để dẫn dắt và định hướng sản phẩm, giải quyết tốt nhất các vấn đề từ người dùng và mang lại giá trị lớn nhất cho doanh nghiệp.
Mình đã bắt đầu sự nghiệp Product Manager như thế nào?
Khi mới bước chân vào ngành, mình làm ở vị trí Phát triển Kinh doanh tại Zalo Group. Nhiệm vụ chính là tìm kiếm các doanh nghiệp lớn trong nước, từ nhà nước đến tư nhân, để kết nối hệ thống và tạo tài khoản Zalo Official Account cho họ, giúp họ cung cấp dịch vụ trực tiếp qua Zalo và tiếp cận hàng chục triệu người dùng, đồng thời tiết kiệm chi phí SMS.
Sau một thời gian, mình chuyển sang vị trí Chủ sở hữu sản phẩm (Product Owner), chịu trách nhiệm hoàn toàn một sản phẩm mới của Zalo cho thị trường Myanmar.
Rời Zalo, mình gia nhập SEA Group, một công ty công nghệ lớn tại Đông Nam Á, nhưng làm việc cho một startup của SEA Group.
Công việc không chỉ đòi hỏi kỹ năng kỹ thuật mà còn cả kỹ năng mềm trong phát triển sản phẩm. Mình luôn phải hiểu rõ vấn đề của người dùng và khách hàng, không chỉ với sản phẩm mà còn trong công việc của họ, để truyền đạt hiệu quả nhất cho đội ngũ nhằm tạo ra giải pháp phù hợp. Kỹ năng phỏng vấn người dùng, tiếp nhận và xử lý thông tin cũng là những kỹ năng mình luôn trau dồi, ngay cả sau 6 năm trong nghề.
Những gì mình đã đúc kết được đến bây giờ
Có một câu tiếng Anh miêu tả nghề này: 'Jack of all trades, master of none', nghĩa là biết nhiều thứ nhưng không giỏi cái gì cả. Kỹ năng quan trọng nhất mà mình tích lũy được qua mấy năm chỉ có vài điểm chính sau:
Giao tiếp: Nghề này yêu cầu bạn phải có kỹ năng giao tiếp xuất sắc, rõ ràng và phù hợp với đối tượng bạn đang nói chuyện. Sales có ngôn ngữ của sales, dev có ngôn ngữ của dev, và bạn cần phải thành thục những ngôn ngữ này giống như giỏi tiếng Anh IELTS 9.0 vậy. Ngoài ra, bạn cũng cần chuẩn bị sẵn kỹ năng tiếng Anh tốt để có thể tiếp thu thêm kiến thức trong ngành, hầu hết tài liệu đều bằng tiếng Anh.
Marketing và Phân tích dữ liệu: Nghiên cứu thị trường, phân tích đối thủ, đọc số liệu, bạn phải rất yêu số và hiểu số. Có rất nhiều số liệu để bạn đọc hàng ngày khi làm công việc này.
Mắt nhìn sản phẩm: Khi sử dụng phần mềm trên máy tính hay điện thoại, hãy luôn tự hỏi chúng được tạo ra cho ai, mục đích và vấn đề chúng giải quyết là gì, và làm thế nào để nhà phát triển kiếm tiền từ chúng.
Luôn đặt câu hỏi tại sao với mọi sản phẩm: Tại sao cái này lại như vậy, tại sao cái kia lại được thiết kế như thế?
Tình yêu công nghệ: Bạn đang phát triển sản phẩm công nghệ mà. Hãy luôn đọc và học về công nghệ xung quanh, và nếu có thể, học thêm một ngôn ngữ lập trình để hiểu hơn về thế giới của các dev.
Tinh thần sẵn sàng làm mọi thứ: Nghề này không có một yêu cầu chuẩn nào. Bạn có thể phải làm cả sales, marketing, operation, thậm chí CSKH. Bất cứ việc gì cần, Product Owner/Manager cũng phải hỗ trợ.
Vậy bắt đầu trở thành “một người làm sản phẩm” như thế nào?
Nếu bạn không học CNTT hoặc làm lập trình viên, bạn vẫn có thể thử sức với những chương trình trainee, ví dụ như Product Management trainee của VNG, Momo hàng năm. Udemy, Linkedin Learning có những khóa học gần như từ A-Z cho bạn kiến thức đủ để bắt đầu làm vị trí Product.
Những cuốn sách như Inspired - Kiến Tạo Sản Phẩm Công Nghệ Chiếm Trọn Trái Tim Người Dùng của Marty Cagan, hay Don't Make Me Think của Steve Krug, Cracking the PM Interview của Gayle Laakmann McDowell & Jackie Bavaro nên là những tựa sách gối đầu giường khi bạn muốn dấn thân vào nghề Product.
Nhưng cũng đừng mơ mộng. Sản phẩm của bạn không thể trở thành Facebook tiếp theo, hay đánh bại Tiktok. Hãy làm hài lòng người dùng bằng những tính năng thực sự giá trị, giải quyết vấn đề họ gặp phải, và thành công sẽ đến sớm muộn.
Cảm ơn các bạn độc giả đã ủng hộ.
