Chắc chắn rằng, cuộc sống chỉ là một sự lựa chọn đơn giản, thật sự. Được sống tích cực hoặc để bản thân đắm chìm trong sự mệt mỏi
(Andy Dufresne, Shawshank Redemption)
Tôi đang trải qua một khoảng thời gian cực kỳ bận rộn. Thật khó khăn khi phải viết câu này, đặc biệt là những từ cuối cùng, “bận rộn”. Đã lâu lắm rồi, có thể hơn 3 năm, tôi không bao giờ nói hoặc viết về sự bận rộn một cách tiêu cực như trước đây: than vãn, trách móc người khác, và tự coi mình là trọng tâm. Tôi đã học cách chấp nhận cuộc sống với sự bận rộn, tôi đã xây dựng một hệ thống quản lý thời gian và công việc hiệu quả, tôi đã sắp xếp thời gian nghỉ ngơi một cách rõ ràng để cân bằng cuộc sống, tôi đặt ưu tiên vào những công việc thực sự có ý nghĩa và luôn giữ cái nhìn tích cực về sự bận rộn. Điều này khiến tôi trở thành một người được nhìn nhận tích cực nhưng đôi khi cũng gây ra áp lực khó khăn (không biết bao nhiêu người đã gọi tôi với những “danh hiệu” này). Nhưng gần đây, chỉ cách đây 2 tuần, tôi đã tự 'tước đi' những 'danh hiệu' đó khi nhận ra rằng, “dù bạn có biết đủ mọi phương pháp tốt nhất trên thế giới, đọc hết các sách tự giúp mình tốt nhất, bạn vẫn không thể luôn luôn tìm được sự cân bằng hoàn hảo như mình mong muốn”. Tôi đã kiên nhẫn chờ đợi, quan sát từ lâu, và hiện tại, sau 7 ngày làm việc liên tục hơn 12 tiếng mỗi ngày, tôi nhận ra rằng năm nay sẽ là một năm cực kỳ bận rộn đối với tôi — một nghiên cứu sinh năm cuối, một người nghiên cứu độc lập, một tác giả chuẩn bị cho cuốn sách đầu tay, và một blogger có tham vọng 'điên rồ' để duy trì blog này với 1 bài viết mỗi tuần.
Tuy nhiên, hành trình của tôi không cô đơn, vì tôi có những người để chia sẻ. Và hành trình của bạn cũng không cô đơn, vì bạn đã có tôi. Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ 5 điều hữu ích nhất đã và đang giúp tôi vượt qua một trong những giai đoạn bận rộn nhất trong cuộc đời mình. Hy vọng những điều này có thể truyền cảm hứng để bạn tự tin bước qua những thời điểm khó khăn, tiếp tục sống — sống tích cực và ý nghĩa cho hiện tại và tương lai của bạn.
1. Áp dụng Lý thuyết Bốn Lò Lửa
Cách đây không lâu, tôi đã dịch lại một bài viết trên blog về Lý thuyết Bốn Lò Lửa của tác giả James Clear. Lý thuyết này mô tả bốn mặt quan trọng trong cuộc sống như bốn lò lửa: Lò thứ nhất là gia đình, lò thứ hai là bạn bè, lò thứ ba là sức khỏe, lò thứ tư là công việc. Quan trọng là để thành công, bạn phải tắt một trong bốn lò. Và để thành công vượt trội, bạn cần tắt hai trong số bốn lò. Lý thuyết này nhấn mạnh rằng cuộc sống không bao giờ có điểm cân bằng hoàn hảo, chúng ta chỉ có thể điều chỉnh, thay đổi và ưu tiên khác nhau tùy theo hoàn cảnh và thời điểm.
Khi đọc bài viết này ban đầu, tôi cảm thấy lo lắng và sợ hãi. Tôi phải bỏ đi lò nào? Tôi không muốn từ bỏ bất kỳ lò nào cả! Nhưng khi suy nghĩ sâu hơn về ý tưởng này và khi tôi trở nên bận rộn hơn, tôi nhận ra đây thực sự là một chìa khóa quan trọng, không chỉ cho thành công mà còn cho sự tự do về cả thể chất và tinh thần. Từ khi nhận ra rằng mình không thể hoàn hảo ở mọi lĩnh vực như gia đình, bạn bè, sức khỏe và công việc, tôi đã học cách ưu tiên một cách mạnh mẽ hơn và từ chối nhiều hơn.
Vì năm nay quyết định cho sự nghiệp của tôi, tôi đặt công việc lên hàng đầu. Nhưng để làm việc hiệu quả, tôi cần có sức khỏe, vì vậy tôi đã chọn đặt sức khỏe (cả thể chất và tinh thần) lên hàng thứ hai. Điều này có nghĩa là tôi phải tạm thời hy sinh gia đình và bạn bè. Dù điều này có vẻ buồn chán, nhưng nếu bạn có tâm thế tích cực, việc tắt các lò lửa này sẽ không là điều quá khó khăn. Từ đầu năm, tôi đã thông báo với mọi người rằng đây là một năm quan trọng đối với tôi. Tôi xin lỗi nếu không thể phản hồi tin nhắn ngay lập tức, không thể tham gia các hoạt động, và không thể gặp gỡ bạn bè thường xuyên. Tôi sẽ quay lại trong năm tới. Nhưng ít nhất trong năm nay, tôi mong mọi người thông cảm. Mọi người có thể thấy rằng trong một vài tuần hoặc thậm chí một tháng, tôi không liên lạc với gia đình, tin nhắn cũng ít đi rất nhiều. Chồng tôi đã phải đảm nhận nhiều công việc hơn trong nhà. Tôi chỉ có ít thời gian đi ăn trưa hoặc uống cà phê với bạn bè. Và ngay hôm qua, tôi quyết định hủy chuyến đi Boston dự lễ Tạ ơn. Có chút cảm giác tội lỗi? Có. Nhưng tôi tin rằng bạn bè và gia đình sẽ hiểu và thông cảm cho tôi. Họ biết lý do tôi không liên lạc, lý do tôi phải vắng mặt, và tình cảm tôi dành cho họ.
Nếu bạn có thể từ bỏ một hoặc hai lò lửa với tâm thế tích cực, tích cực với chính mình và người khác, việc hy sinh sẽ không quá khó khăn. Nếu bạn chấp nhận buông bỏ, bạn sẽ tìm được cách giải thoát bản thân khỏi những ràng buộc, những điều làm mất tập trung và tập trung vào những việc quan trọng nhất trong thời điểm hiện tại.
2. Làm việc theo nhóm
Làm việc theo nhóm là một cách tuyệt vời để duy trì động lực trong công việc, đặc biệt là trong những dự án khó khăn, kéo dài và dễ làm mất lòng hứng. Nếu bạn như tôi, đã hy sinh thời gian của gia đình và bạn bè, thì nhóm làm việc sẽ trở thành một môi trường thân thiện, như gia đình và bạn bè thứ hai của bạn. Họ hiểu bạn nhất trong thời điểm này (vì họ cũng đang trải qua những khó khăn tương tự) và có thể cung cấp sự hỗ trợ, động viên để bạn hoàn thành công việc một cách nhanh chóng. Họ có thể là người bạn chia sẻ, tâm sự khi bạn không có điều kiện tìm đến những người thân thiết. Họ là người mà bạn có thể tin tưởng trong những thời điểm khó khăn.
Mặc dù tôi thường làm việc độc lập, nhưng khi bận rộn hơn, tôi càng ưu tiên làm việc theo nhóm hơn. Trong năm học này, tôi đã tham gia hai nhóm làm việc chính.
Nhóm thứ hai của tôi có 20 người, hầu như không ai quen biết nhau. Điểm chung duy nhất của chúng tôi là tham gia chương trình “Writing Group” (Nhóm Viết) của trường. Với một khoản phí nhỏ, chúng tôi được sử dụng một phòng học cố định từ 12h đến 5h chiều mỗi ngày trong tuần cùng với bữa trưa và đồ uống. Tất cả 20 người đến và ra đúng giờ (phải ký vào/ra rất nghiêm ngặt, ai chậm hoặc lỡ giờ sẽ bị phạt nặng). Chúng tôi hầu như không trò chuyện với nhau, tập trung hoàn toàn vào việc viết – và chỉ viết mà thôi. Bạn hãy tưởng tượng ngồi 5 tiếng liền trong một phòng với 20 người đang viết, gõ máy, suy nghĩ…, liệu bạn có thể dễ dàng ngồi chơi, xem phim, lười biếng không? Nhóm này thực sự giúp tăng cường khả năng tập trung và hiệu suất làm việc của tôi lên một tầm cao mới.
Nếu bạn đang có một dự án lớn, dài hạn cần làm, hãy tự tạo ra một nhóm làm việc cho mình. Mọi người trong nhóm có thể không cùng nhau nhắm mục tiêu, nhưng chắc chắn phải có lòng quyết tâm làm việc. Nếu không có nhóm, bạn có thể tự tạo không gian nhóm bằng cách đến thư viện, quán cà phê sách, hoặc thuê phòng làm việc chung… để ngồi làm việc trong một môi trường đầy động lực và quyết tâm.
Đối với những dự án kéo dài, không có hạn chót ngay từ đầu hoặc bạn có thể tự quyết định và thay đổi hạn chót (ví dụ: nộp hồ sơ du học, khởi nghiệp, thiết kế tự do...), việc tập trung vào hoàn thành công việc trở nên khó khăn. Bạn có thể tìm ra lí do để trì hoãn và kéo dài hạn chót của mình. Vì vậy, để tạo ra cảm giác 'không có lựa chọn', bạn cần đặt ra hạn chót chắc chắn và áp lực cần thiết để đạt được mục tiêu của mình.
Đối với tôi, một trong những dự án quan trọng nhất trong năm là đề tài tốt nghiệp và tôi nhận ra cần áp lực để hoàn thành đúng hạn. Phần lớn sinh viên tập trung vào việc thu thập dữ liệu, nghiên cứu kỹ lưỡng, và chỉ khi tìm được kết quả cuối cùng mới bắt đầu chuẩn bị cho buổi thuyết trình. Nhưng từ khi gửi đề xuất thuyết trình đến khi được chấp nhận, và thuyết trình trên hội thảo, có thể mất hàng tháng (trung bình 4-6 tháng). Vì vậy, tôi đã viết 3 đề xuất cho 3 hội thảo khác nhau ngay sau khi thu thập dữ liệu và thực hiện các thử nghiệm ban đầu. Tôi cũng minh bạch về tiến độ và chỉ báo cáo với kết quả ban đầu. Rất may, 3 đề xuất này đều được chấp nhận vào mùa hè vừa qua, tạo ra 3 hạn chót và áp lực để hoàn thành đề tài tốt nghiệp.
Như tôi đã viết, phương pháp này không phù hợp với tất cả mọi người. Quá nhiều áp lực và cam kết không tốt nếu bạn không thể chịu đựng được. Nhưng bạn có thể thử nghiệm bằng cách đặt những hạn chót và áp lực nhỏ trong những dự án hiện tại, rồi dần dần tăng cường áp lực và hạn chót để đạt được hiệu quả lớn hơn.
4. Nghỉ ngơi đúng lúc – Đừng quá khắt khe với bản thân
Lời khuyên này có vẻ trái ngược với những gì tôi đã nói trước đó. Nhưng cuộc sống thường chứa đựng những điều trái ngược và khó lường.
Để tạo áp lực đủ mức và duy trì tâm trạng tích cực, cần nghỉ ngơi đúng lúc và không quá khắt khe với bản thân. Nhìn nhận cơ hội từ những thất bại để tự chỉnh sửa thời gian, công việc, và cuộc sống.
Trong những ngày bận rộn, tôi vẫn cố gắng có những khoảnh khắc nghỉ ngơi, tận hưởng du lịch và viết blog như là 'phần thưởng' cho bản thân khi hoàn thành công việc đúng hạn.
Hãy tìm niềm vui nhỏ từ việc du lịch, viết, âm nhạc, vẽ tranh, thể thao, mua sắm, nấu ăn... để sẵn lòng làm việc hiệu quả và sáng tạo hơn sau những thời gian nghỉ ngơi.
5. Luôn nhớ lại mục đích ban đầu của mình
Quay trở lại mục tiêu ban đầu giúp tái khơi nguồn nhiệt huyết và ý nghĩa cho công việc, thúc đẩy hướng dẫn đến thành công thay vì chỉ tìm kiếm thành công tức thời.
Nếu bạn không thể nhìn thấy mục tiêu trong công việc của mình và không còn cảm thấy hứng khởi, đó có thể là dấu hiệu để bạn tự đặt câu hỏi liệu bạn có tiếp tục hay không.
Tôi không thích từ “bận rộn”. Bận rộn chỉ có ý nghĩa khi ta sống có mục tiêu và ý nghĩa, không phải để lãng phí thời gian và không quan trọng.