Nhiều chuyên gia về nghiên cứu đô thị đã chỉ ra lí do tại sao dự án siêu đô thị The Line không nên là mô hình cho các thành phố trong tương lai, khi dự án này đầy những hạn chế.
Vào tháng 10/2022, Ả Rập Saudi chính thức tiến hành quá trình xây dựng dự án đầy tham vọng mang tên The Line - một thành phố thẳng xuyên sa mạc, thuộc siêu dự án NEOM, trị giá 500 tỷ USD.
Nằm ở tỉnh Tabuk phía tây bắc của vương quốc Trung Đông, điểm nổi bật nhất của The Line là thiết kế của thành phố được xây dựng từ con số không trong sa mạc, trải dài thẳng từ Biển Đỏ về phía đông. Rộng 200 m và dài tới 170km, The Line bao gồm hai dãy nhà chọc trời khổng lồ, chạy song song liền mạch, với không gian sống ở giữa.
Theo kế hoạch, đây sẽ là thành phố đầu tiên trên thế giới sử dụng năng lượng tái tạo, bao gồm năng lượng gió, năng lượng mặt trời và năng lượng thủy điện. Thành phố giữa sa mạc sẽ hoạt động dưới sự hỗ trợ điều hành của trí tuệ nhân tạo và được thiết kế để sống hài hòa với thiên nhiên. Thành phố cũng có đầy đủ tiện ích như công viên công cộng, khu vực dành cho người đi bộ, trường học và nơi làm việc. Do không có đường giao thông cá nhân, người dân sẽ sử dụng các phương tiện công cộng để di chuyển.
Mặc dù một số người coi đây là một thành phố 'trong mơ', nhiều chuyên gia đô thị đã đặt dấu hỏi về tính khả thi của kế hoạch xây dựng The Line. Gần đây, các nhà nghiên cứu từ tổ chức Complexity Science Hub đã chỉ ra lí do tại sao The Line không nên là mô hình cho các thành phố trong tương lai, khi dự án này chứa đầy những hạn chế.
Sáu mươi phút để đi du lịch
The Line dự kiến sẽ là nơi sinh sống của 9 triệu người - nhiều hơn bất kỳ thành phố nào khác ở Ả Rập Saudi. Điều này đồng nghĩa với mật độ dân số là 265.000 người trên mỗi kilômét vuông - cao gấp mười lần so với Manhattan và gấp bốn lần so với các quận nội thành của Manila, hiện được xem là đô thị có mật độ dân cư cao nhất trên Trái đất. Tuy nhiên, điều này đặt ra nhiều câu hỏi về cách Arab Saudi có thể thu hút một số lượng lớn người đến sinh sống ở đây.
Tính di động của The Line, đặc biệt là thiết kế theo dạng hình thẳng đặc trưng của thành phố này, là điểm được nhiều chuyên gia quan tâm.
“Hình dạng thẳng là hình dạng kém hiệu quả nhất có thể của một thành phố. Có một lý do vì sao nhân loại có 50.000 thành phố, và tất cả đều có hình dạng tròn,' chuyên gia Prieto-Curiel nhấn mạnh.
Nếu chúng ta chọn ngẫu nhiên hai người trong The Line, họ cách nhau trung bình 57 km. Ở thành phố Johannesburg (Nam Phi), nơi có diện tích lớn gấp 50 lần, hai người ngẫu nhiên chỉ cách nhau 33 km. Giả sử khoảng cách đi bộ là một km, chỉ có 1,2% dân số của thành phố có thể đi bộ cùng nhau. Điều này gây trở ngại cho khả năng tự di chuyển, khiến mọi người phụ thuộc vào giao thông công cộng.
Giao thông công cộng của The Line chủ yếu là hệ thống đường sắt cao tốc. Tuy nhiên, hệ thống này có thể sẽ không hoạt động hiệu quả.
“Để mọi người có thể đi bộ đến một ga, cần ít nhất 86 ga. Do đó, các tàu sẽ phải dừng nhiều lần tại các ga và sẽ không thể đạt được tốc độ di chuyển cao giữa các ga,” nhà nghiên cứu Dániel Kondor của Complexity Science Hub giải thích.
Phối cảnh bên trong thành phố The Line, với các tiện ích, khu vui chơi, công viên, văn phòng được đặt giữa hai dãy nhà chọc trời. Ảnh: Internet
Theo các nhà nghiên cứu, một chuyến đi dự kiến sẽ mất trung bình 60 phút. Thời gian này có thể dài hơn đối với ít nhất 47% dân số của The Line. Ngay cả khi bổ sung các tuyến đường cao tốc, thời gian di chuyển vẫn khó cải thiện do hạn chế về thời gian chuyển tiếp. Do đó, người dân ở The Line vẫn mất nhiều thời gian hơn để di chuyển so với dân số của các thành phố lớn khác, chẳng hạn như Seoul (Hàn Quốc), nơi 25 triệu người di chuyển trong vòng chưa đầy 50 phút.
Nghiên cứu cho thấy rằng mọi người muốn dành ít thời gian nhất có thể cho việc di chuyển, vì vậy giao thông hiệu quả đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của các thành phố. Tuy nhiên, ở The Line, việc mất thời gian di chuyển trong thành phố là điều người dân phải 'chịu đựng', khi hầu hết các địa điểm làm việc, mua sắm, tiện ích đều tập trung tại đây (giữa sa mạc).
Các nhà nghiên cứu cũng phân tích về lợi ích của việc thay đổi thiết kế từ 'The Line' (Đường thẳng) sang 'The Circle' (Vòng tròn). Với bán kính 3,3 km, khoảng cách giữa hai người sẽ chỉ là 2,9 km và 24% dân số có thể đi bộ cùng nhau. Hầu hết các phương tiện di chuyển có thể hoạt động (đi bộ, đi xe đạp hoặc tương tự), giúp hệ thống đường sắt cao tốc trở nên không cần thiết. Ngoài ra, The Circle sẽ có mức độ kết nối cao hơn với mật độ dân số thấp hơn, loại bỏ nhu cầu xây dựng tòa nhà cao chọc trời.
Tham khảo trên Phyx.org