Bữa ăn ngày Tết của các gia đình Việt thường được biết đến với sự đa dạng và phong phú của thực đơn
1. Bữa ăn ngày Tết
Trong bữa ăn hàng ngày, hầu hết mỗi gia đình Việt đều có 1 món canh, 1 - 2 món rau và 1 - 2 món mặn và các loại nước chấm, gia vị kèm theo. Hàm lượng dinh dưỡng trong các món ăn đủ cung cấp năng lượng cho mỗi người học tập, làm việc. Đối với gia đình có trẻ nhỏ hoặc người có bệnh lý mạn tính thì chế độ ăn uống cũng được chăm sóc để đảm bảo sự phát triển thể chất cho trẻ cũng như duy trì sức khỏe tốt cho người bệnh.
Tết là ngày lễ đặc biệt trong năm nên thực đơn trong những ngày này so với ngày thường cũng có nhiều sự thay đổi. Đây là dịp để sử dụng nhiều loại thực phẩm có độ đạm, đường, mỡ như các loại thịt, đồ nướng, bánh kẹp, nước ngọt,... Bên cạnh đó, việc mời khách vào ngày Tết không thể thiếu chén rượu, ly bia. Với quan niệm ngày Tết phải có nhiều thực phẩm, đồ uống trong gia đình thì cả năm mới sung túc nên mọi gia đình đều cố gắng mua sắm đầy đủ.
Người Việt tin rằng món ăn trong ngày Tết càng phong phú thì cả năm càng ấm áp, sung túc
Hơn nữa, dịp Tết là thời gian mọi người có thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn, thời gian làm việc cũng ít hơn với lượng năng lượng mà cơ thể tiêu hao cũng giảm đi so với ngày thường. Tuy nhiên, việc cung cấp năng lượng thì ngược lại, các món ăn trong dịp Tết thường đa dạng, phong phú và giàu đạm, chất béo từ các loại thịt động vật kết hợp với việc hàm lượng rau xanh không đủ trong mỗi bữa ăn rất dễ gây ra tình trạng béo phì và tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính.
2. Chiến lược ăn uống cho dịp Tết
Để mỗi khi Tết đến và xuân về, việc duy trì một chế độ ăn uống khoa học là điều cần thiết để cả thể chất và tinh thần được bảo đảm. Bên cạnh việc duy trì 3 bữa chính mỗi ngày và chọn lựa thực phẩm sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn, chúng ta cũng cần chú ý tới những điều sau đây:
Bổ sung đủ 4 nhóm thực phẩm
Có thể nói rằng, vào dịp Tết trong mỗi gia đình không thể thiếu các món như bánh chưng, chả giò, thịt kho tàu, bánh kẹo, nước ngọt,... Tuy nhiên, rau xanh và trái cây thường ít được chú ý. Theo các chuyên gia, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm nhiều dầu mỡ, đạm và bánh kẹo mà không bổ sung đủ rau xanh có thể dẫn đến sự mất cân bằng dinh dưỡng nghiêm trọng, gây ra các bệnh mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp,...
Dù là ngày thường hay ngày Tết, việc bổ sung đủ 4 nhóm thực phẩm là vô cùng quan trọng
Biết rằng vào dịp Tết thường có nhiều món ngon hấp dẫn và chúng ta thường ưa thích thưởng thức những món đó. Điều này dễ dẫn đến thiếu hụt chất này mà lại thừa chất khác. Vì vậy, cả trong ngày thường và trong dịp Tết, việc bổ sung đủ 4 nhóm thực phẩm và duy trì sự cân đối trong lượng dinh dưỡng trong các bữa ăn vô cùng quan trọng.
Đối với những người có vấn đề về cân nặng, béo phì hoặc mắc các bệnh liên quan đến chế độ ăn uống như tiểu đường, bệnh tim mạch, gout, cao huyết áp,... cần phải cực kỳ cẩn thận trong việc chọn lựa thực phẩm, đặc biệt là trong những dịp lễ Tết, và tuân thủ theo chế độ ăn uống được bác sĩ khuyên dùng.
Chú ý đến việc lưu trữ thực phẩm lành tính và thực phẩm dễ hỏng
Trong dịp Tết, nhu cầu về thực phẩm thường tăng cao, do đó việc bảo quản cẩn thận càng trở nên quan trọng hơn. Các loại thực phẩm như giò, chả,... không nên để quá lâu, tránh tình trạng thiu ô, lãng phí thực phẩm. Bạn nên bảo quản chúng trong tủ lạnh, đặc biệt không đặt gần thực phẩm tươi sống để tránh lây nhiễm vi khuẩn sang thực phẩm chín.
Biết rằng, tích trữ nhiều thực phẩm trong dịp Tết là thói quen của nhiều người, với niềm tin rằng năm mới đầy đủ thực phẩm sẽ mang lại cảm giác ấm no suốt cả năm. Tuy nhiên, tình trạng thực phẩm hỏng ôi rất dễ xảy ra, và khi tiêu thụ có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Hơn nữa, thực phẩm đã lưu trữ lâu ngày thường mất chất và không còn ngon miệng. Vì vậy, hãy lựa chọn đủ thực phẩm cần thiết cho dịp Tết, và không nên mua những thực phẩm không cần thiết.
Hạn chế bỏ bữa, tập trung vào từng bữa ăn
Trong những ngày Tết, mọi người thường dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi, và các quy tắc ăn uống thường bị thả lỏng. Trong đó, tình trạng bỏ bữa hoặc tập trung ăn quá nhiều vào một bữa thường xuyên xảy ra. Theo nhiều chuyên gia, việc này có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, ngay cả khi chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.
Bỏ bữa, tập trung ăn quá nhiều vào một bữa ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa
Bỏ bữa có thể gây ra cơn đau dạ dày, làm giảm nồng độ đường trong máu và ảnh hưởng xấu đến quá trình trao đổi chất. Dồn bữa khiến cơ thể không kịp tiêu hoá lượng thức ăn lớn, gây ra các vấn đề về tiêu hóa và tăng cân nhanh chóng. Vì vậy, chúng ta cần ăn đủ 3 bữa chính mỗi ngày, không nên bỏ bữa, dồn bữa, hoặc gộp bữa. Trong mỗi bữa, hãy ăn chậm và nhai kỹ, ăn vừa đủ, không cố gắng ăn quá nhiều để không ảnh hưởng đến hệ tiêu hoá.
Tết là thời gian để nghỉ ngơi, gặp gỡ bạn bè và người thân. Tuy nhiên, việc tổ chức các bữa tiệc có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng nếu ăn uống không khoa học và không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt, đối với những người có bệnh mạn tính, việc không duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Vì vậy, hãy lên kế hoạch dinh dưỡng cho ngày Tết sao cho hợp lý để có một ngày lễ ý nghĩa về cả thể chất và tinh thần.