1. Kali máu cao ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?
Kali là một loại khoáng chất tồn tại trong nhiều thực phẩm tự nhiên và cơ thể cần lượng này hàng ngày. Thận là cơ quan quản lý nồng độ kali trong máu. Kali đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nhịp tim ổn định, cân bằng dịch và hoạt động bình thường của hệ thần kinh cơ.
Kali có nhiều trong thực phẩm tự nhiên
Khi cơ thể tiêu thụ quá nhiều kali từ thực phẩm, thận sẽ loại bỏ nó qua đường tiểu. Tuy nhiên, người mắc suy thận sẽ gặp khó khăn trong việc này, dẫn đến kali tích tụ trong máu và nâng cao nồng độ kali máu.
Tăng kali máu thường không có triệu chứng rõ ràng và chỉ được phát hiện thông qua xét nghiệm máu tĩnh mạch. Chỉ khi có biến chứng mới nhận thấy tình trạng bất thường.
- Mức kali máu bình thường: từ 3,8 - 5 mEq/L. Mức kali máu cao: lớn hơn 6 mEq/L. Mức kali máu thấp: nhỏ hơn 3 mEq/L.
Tình trạng kali máu cao hoặc thấp đều nguy hiểm, đặc biệt là khi kéo dài không được điều chỉnh sẽ gây biến chứng sức khỏe nghiêm trọng. Điều đáng lo ngại là hầu hết người tăng kali máu không có triệu chứng, chỉ một số ít thấy không khỏe và có thể có biến đổi trên điện tâm đồ.
Tăng kali máu có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của tim
Biến chứng của tăng kali máu có thể là rối loạn nhịp tim, liệt, suy cơ nghiêm trọng, và đột tử.
2. Bác sĩ dinh dưỡng hướng dẫn chế độ ăn giúp giảm kali máu
Chế độ ăn quyết định lượng kali được hấp thụ cũng như nồng độ khoáng chất này trong máu. Đối với người có chức năng thận bình thường hoặc đảm bảo trên 50% bình thường, chế độ ăn khuyến cáo bổ sung ít nhất 4.700 mg kali mỗi ngày. Người mắc bệnh thận mãn tính cần chế độ ăn bổ sung kali ít hơn 3.000 mg mỗi ngày.
Ngoài việc tuân thủ chế độ ăn ít kali (tổng cộng từ 2.000 - 3.000 mg/ngày), cần thực hiện kiểm tra định kỳ bằng xét nghiệm máu để điều chỉnh phù hợp. Dưới đây là một ví dụ về chế độ ăn ít kali mà bạn có thể tham khảo, tuy nhiên nên tuân thủ hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ điều trị.
Bữa sáng
Bánh muffin trắng có chứa 62mg kali, 242 mg natri và 129 calo.
Bơ thực vật ít calo (khoảng 2 thìa cà phê) chứa 4mg kali, 65mg natri và 58 calo.
Ngũ cốc ngô không đường (1,5 cốc) chứa 45mg kali, 247mg natri và 135 calo.
2 quả trứng vừa chứa 118mg kali, 123mg natri và 126 calo.
1,25 ly cà phê chứa 145mg kali, 6mg natri và 3 calo.
Chất làm ngọt nhân tạo như đường Splenda không chứa kali, natri và calo.
Kem cà phê không sữa không béo: không chứa kali, có 3mg natri và 20 calo.
Táo là loại trái cây có ít kali, người có nồng độ kali máu cao nên ăn hàng ngày
Bữa phụ
Táo 1 trái có chứa 148 mg kali, 1g natri và 72 calo.
1 Ounce phô mai giảm béo chứa 19 mg kali, 270 mg natri và 49 calo.
Bữa trưa
Bánh mì trắng 2 lát chứa 44 mg kali, 234 mg natri và 108 calo.
1 Ounce phô mai giảm béo: chứa 19 mg kali, 270 mg natri và 49 calo.
Trứng luộc chín 1 trái: chứa 63mg kali, 62 mg natri và 78 calo.
Ức gà tây 3 Ounce chứa 236mg kali, 189 mg natri và 119 calo.
Sốt Salad Ý ít béo 1 thìa canh chứa 4mg kali, 192 mg natri và 27 calo.
Dưa chuột gọt vỏ ½ trái chứa 137 mg kali, 2 mg natri, 12 calo.
Xà lách cắt nhỏ 1 chén chứa 80 mg kali, 6 mg natri, 8 calo.
Bữa chiều
1 quả quýt: 131 mg kali, 1 mg natri, 35 calo.
Bữa tối
4 ounce ức gà bỏ da, có thể phủ bánh mì nướng: chứa 287 mg kali, 87 mg natri, 221 calo.
1 chén đậu xanh nấu chín không muối: chứa 184 mg kali, 46 mg natri và 60 calo.
1 chén gạo trắng nấu chín: chứa 89 mg kali, 3 mg natri và 234 calo.
2 thìa dầu ô liu: không chứa natri, kali, cung cấp 40 calo.
1 thìa cà phê bơ thực vật ít béo: chứa 2 mg kali, 33 mg natri và 29 calo.
Bữa phụ buổi tối
2 chiếc bánh quy bột yến mạch nhỏ: cung cấp 22 mg kali, 58 mg natri và 56 calo.
Ăn ít kali tức là tiêu thụ dưới 3.000 mg chất này mỗi ngày
Trong một ngày, chỉ cần ăn 1.895 mg kali, 2.285 mg Natri và 1.710 Calories từ thực phẩm. Nhưng chế độ này chỉ phù hợp với người có cân nặng nhỏ, ít vận động. Nếu bạn cân nặng lớn hoặc vận động nhiều, hãy tăng calo và dinh dưỡng.
3. Cách chọn thực phẩm ít kali
Thực phẩm ít kali là lựa chọn hàng đầu cho người bị suy giảm chức năng thận. Để chọn đúng, hãy nhớ những điều sau:
3.1. Xem kỹ nhãn sản phẩm
Hầu hết sản phẩm từ tự nhiên đến đã qua chế biến đều chứa kali, và thông tin này thường được ghi trên nhãn sản phẩm. Hãy kiểm tra và chọn sản phẩm có ít kali cho chế độ ăn.
3.2. Đánh giá lượng kali trong bữa ăn
Bữa ăn của bạn cần nhiều loại thực phẩm để cung cấp năng lượng, và lượng kali sẽ tích lũy từ tất cả các thực phẩm này. Sử dụng phần mềm để theo dõi kali và dinh dưỡng trong bữa ăn.
3.3. Tiêu thực phẩm giảm kali máu
Có thể giảm kali trong rau xanh bằng cách rửa sạch. Ngâm rau trong nước ít nhất 2 giờ sẽ làm mất một phần kali, giúp cơ thể không hấp thụ.
3.4. Tránh thực phẩm giàu kali
Những thực phẩm có nhiều kali như bưởi, dưa hấu, dưa đỏ, bơ, cà chua, nước ép trái cây, trái cây sấy, sữa chua, đậu lăng, hạt, khoai tây nên tránh trong chế độ ăn hàng ngày.
Sữa chua có nhiều kali, không nên dùng cho người bị kali máu cao