1. Nhu cầu dinh dưỡng cho bé dưới 1 tuổi
Trẻ trong năm đầu tiên sau khi sinh sẽ có sự phát triển nhanh chóng cả về cân nặng lẫn chiều cao. Theo số liệu nghiên cứu, trẻ 1 tuổi sẽ có sự phát triển cân nặng gấp 3 lần so với lúc mới sinh, chiều cao cũng gấp hoảng 1,5 lần. Để có sự phát triển đột phá này, nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi khá đa dạng các nhóm chất.
Trẻ dưới 1 tuổi có nhu cầu dinh dưỡng cao để phát triển mạnh mẽ
Cụ thể, nhu cầu cơ thể của trẻ dưới 1 tuổi với các nhóm chất cơ bản như sau:
1.1. Nhu cầu về năng lượng
Sữa mẹ cung cấp đủ năng lượng cho trẻ trong 6 tháng đầu tiên, trong đó 50% dành cho chuyển hóa cơ bản, 25% cho hoạt động, và 25% cho quá trình phát triển. Sau 6 tháng, sự phát triển của trẻ yêu cầu bổ sung dinh dưỡng từ các nguồn khác như sữa bột hoặc thức ăn dặm.
1.2. Nhu cầu về protein
Nhu cầu về protein ở trẻ dưới 1 tuổi tăng cao do sự phát triển mạnh mẽ của xương, mô và cơ bắp. Sữa mẹ cung cấp đủ protein cho trẻ trong 6 tháng đầu đời, nhưng khi trẻ lớn hơn, nhu cầu này cũng tăng cao hơn và cần phải bổ sung từ các nguồn thực phẩm khác.
Các loại thực phẩm giàu protein như sữa, trứng, thịt có thể được bổ sung cho trẻ khi bắt đầu ăn dặm.
Trẻ trong 6 tháng đầu đời được cung cấp đủ protein từ việc bú sữa mẹ
1.3. Nhu cầu về chất béo
Chất béo đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ trong năm đầu đời. Nhu cầu về lipid ở trẻ sau 6 tháng tuổi phụ thuộc vào lượng chất béo có trong sữa mẹ và lượng sữa mẹ trẻ đã bú trước đó. Do đó, các chuyên gia khuyến nghị rằng khi trẻ bắt đầu ăn dặm, cha mẹ nên cung cấp đủ lượng chất béo để tránh tình trạng giảm chất béo đột ngột khi trẻ không còn đủ sữa mẹ.
1.4. Nhu cầu về glucid và Vitamin
Glucid cung cấp năng lượng và Vitamin tham gia vào nhiều hoạt động phát triển của trẻ. Với Vitamin tan trong nước, trẻ sẽ được cung cấp đủ qua sữa mẹ nếu mẹ có chế độ ăn đầy đủ. Với Vitamin tan trong dầu, trẻ dưới 1 tuổi nên được bổ sung đủ từ sữa mẹ và thức ăn dặm.
Trong đó, nhu cầu về Vitamin A là 375 g/ngày, nhu cầu Vitamin D là 200 IU/ngày sau khi trẻ sinh.
1.5. Nhu cầu về chất khoáng
Trẻ dưới 1 tuổi cũng cần nhiều chất khoáng như canxi, sắt, kẽm,... Canxi thường được cung cấp đầy đủ qua sữa mẹ, nhưng cần có thêm Vitamin để hỗ trợ việc hấp thụ canxi cho trẻ.
Trẻ cần được bổ sung các loại chất khoáng như canxi, kẽm, sắt để phát triển
Sắt rất quan trọng đối với sức khỏe của trẻ. Trẻ được sinh ra với lượng sắt dự trữ đủ trong 3 tháng đầu tiên, sau đó cần phải bổ sung thêm qua ăn dặm khi đạt 6 tháng tuổi. Đặc biệt, trẻ sinh non hoặc nhẹ cân cần phải dùng viên uống sắt để tránh thiếu máu.
Kẽm đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch của cơ thể, giúp trẻ có khả năng ăn ngon miệng và ăn dặm tốt hơn. Việc bổ sung kẽm trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày là cần thiết khi trẻ bắt đầu ăn dặm hoặc sử dụng sữa công thức.
2. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi
Nhu cầu dinh dưỡng và kích thước dạ dày của trẻ sau khi sinh ngày càng tăng lên. Để đảm bảo đủ nhu cầu này, các chuyên gia đề xuất một chế độ dinh dưỡng và bú sữa như sau cho trẻ nhỏ tuổi:
-
Trẻ từ khi mới sinh đến 2 tuần tuổi: Bắt đầu với 15ml sữa, sau đó tăng dần lên 30 - 90ml.
-
Trẻ từ 2 tuần đến 2 tháng tuổi: Cho trẻ bú 60 - 120ml sữa mỗi ngày.
-
Trẻ từ 2 - 4 tháng tuổi: Cung cấp 120 - 180ml sữa mỗi ngày.
-
Trẻ từ 4 - 6 tháng tuổi: Cung cấp từ 120 - 240 ml sữa mỗi ngày, có thể bắt đầu ăn dặm sớm nếu trẻ đã có khả năng ngồi vững và đạt cân nặng trên 6kg.
Khi trẻ đã ngồi vững và thể hiện sự quan tâm đến thức ăn, nên bắt đầu cho trẻ ăn dặm.
-
Đối với bé từ 6 - 12 tháng tuổi: Cung cấp cho bé 240ml sữa mỗi ngày và bắt đầu cho bé thực hiện việc ăn dặm. Bắt đầu với các loại thực phẩm mềm như ngũ cốc, rau củ, thịt, hoa quả đã xay nhuyễn, sau đó chuyển sang dạng nghiền và thêm sắt nhỏ vào khẩu phần ăn.
Trên đây là chế độ dinh dưỡng chuẩn, nhưng có thể linh hoạt điều chỉnh tùy thuộc vào tình trạng tăng cân nhanh chóng hoặc chậm lớn của bé, tuân thủ theo nhu cầu dinh dưỡng cụ thể của bé.
3. Giải đáp các thắc mắc về dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi
Trẻ dưới 1 tuổi còn nhỏ và chưa thể hiện rõ ràng mong muốn của mình, vì vậy nhiều mẹ thường gặp khó khăn khi chăm sóc và nuôi bé. Dưới đây là một số thắc mắc mà các chuyên gia đã giải đáp.
3.1. Xây dựng lịch trình bú và ăn cho bé như thế nào?
Để xây dựng lịch trình cho việc cho bé bú và ăn dặm dưới 1 tuổi, mẹ nên chú ý đến dấu hiệu bé đang đói như sau:
-
Bé đưa tay vào miệng để mút.
-
Bé cố gắng tìm núm vú khi sờ quanh vùng ngực của mẹ.
-
Bé trở nên quấy khóc nhiều hơn.
-
Bé liếm môi hoặc bặm môi nhiều hơn.
Khi bé lớn hơn 3 tháng tuổi, bé sẽ dần thiết lập được thói quen ăn và ngủ đều đặn hơn phù hợp với cả mẹ và bé.
Dinh dưỡng đúng cách giúp bé phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí tuệ
3.2. Khi nào nên bắt đầu ăn dặm cho bé?
Không có độ tuổi cụ thể, mẹ nên bắt đầu cho bé ăn dặm khi nhận thấy các dấu hiệu sau:
-
Bé đã từ 6 tháng trở lên.
-
Bé có khả năng kiểm soát vùng đầu - cổ tốt.
-
Bé đã sẵn lòng thử ăn.
-
Bé nặng trên 6 kg.
-
Bé thích thú với việc thử những thứ mà bố mẹ đang ăn.
3.3. Lựa chọn thực phẩm cho bé ăn dặm như thế nào?
Thứ tự của các loại thực phẩm cho bé ăn dặm không quá quan trọng, nhưng cần chú ý xay nhuyễn cho bé dễ ăn. Mỗi loại thực phẩm nên giới thiệu cho bé trong khoảng 3 - 5 ngày trước khi thay đổi hoặc kết hợp với thực phẩm khác.
Nếu bé gặp phải các triệu chứng dị ứng thực phẩm như: phát ban trên da, tiêu chảy, buồn nôn,... thì cần ngưng sử dụng thực phẩm đó ngay.
Chế độ dinh dưỡng cho bé dưới 1 tuổi đúng chuẩn khoa học sẽ đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất để bé phát triển toàn diện. Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Mytour là địa chỉ uy tín cho các bậc cha mẹ. Bên cạnh việc thăm khám các bệnh lý từ cơ bản đến phức tạp, Mytour còn cung cấp đầy đủ các gói khám vi chất cho trẻ.
Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012, tiêu chuẩn CAP (College of American Pathologists) từ ngày 7/1/2022 đảm bảo thực hiện chính xác và nhanh chóng các xét nghiệm vi chất như xét nghiệm định lượng sắt, xét nghiệm định lượng vitamin D, xét nghiệm vi chất như kẽm, magie,... hỗ trợ tối đa cho bác sĩ trong quá trình thăm khám và điều trị.