Việc phụ huynh nhận thức đúng và xử trí kịp thời khi con bị sốt là vô cùng quan trọng. Dưới đây là hướng dẫn từ bác sĩ Trương Hữu Khanh về cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật một cách đúng đắn.
Bố mẹ cần hiểu rõ về cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật.
Sốt thường xuyên gặp ở trẻ nhưng không phải ai cũng biết cách xử lý để tránh gây co giật. Hãy đọc tiếp những lời khuyên sức khỏe dưới đây để hiểu cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật tại nhà.
Khi nào sốt ở trẻ gây ra cơn co giật?
Khi nhiệt độ cơ thể cao kéo dài hoặc sốt tăng đột ngột, bé có nguy cơ bị co giật. Có hai tình huống thường gặp khi bé bị sốt:
- Một là bé mắc phải một căn bệnh nghiêm trọng.
- Hai là do sốt cao không được giảm kịp thời, dẫn đến cơn co giật.
Khi bé có tiền sử co giật do sốt, nếu sốt cao lần sau bé có thể lại gặp phải tình trạng này. Cơn co giật do sốt thường xảy ra nhanh chóng và sau đó bé có thể trở lại trạng thái bình thường.
Co giật do sốt có thể do yếu tố di truyền, ví dụ như anh/chị em của bé từng gặp phải tình trạng này. Trẻ từ 6 tháng đến 7 tuổi có nguy cơ cao bị co giật do sốt, trong khi độ tuổi còn lại có thể có nguyên nhân khác.
Co giật do sốt thuần túy không gây nguy hiểm đến tính mạng, sau cơn co giật bé sẽ tự ổn định. Phụ huynh cần giữ bình tĩnh để hạ sốt cho trẻ, tránh những hành động hấp tấp có thể gây hại cho sức khỏe của bé. Khi nhận thấy bé nóng hơn, cha mẹ nên sử dụng nhiệt kế để kiểm tra xem bé có bị sốt không. Đặc biệt, khi bé bị sốt, việc hạ sốt ngay lúc đầu rất quan trọng để tránh tình trạng sốt cao hơn.
Sử dụng nhiệt kế để đo nhiệt độ ngay khi cảm nhận được bé nóng. Nguồn hình: Istock
Có hai dạng cơn co giật do sốt:
- Co giật do sốt thuần túy: Cơn co giật lan toàn bộ cơ thể, kéo dài dưới 5 phút, chỉ xuất hiện một lần trong vòng 24 giờ.
- Co giật do sốt phức hợp: Cơn co giật hạn chế trong phạm vi nhỏ, kéo dài trên 15 phút, xuất hiện hơn hai lần trong vòng 24 giờ.
Có trường hợp sốt cao không gây ra cơn co giật?
Nhiều em bé bị sốt cao vẫn không bị co giật, vì thế không phải mọi trường hợp sốt cao đều dẫn đến co giật. Trẻ bị co giật khi sốt thường do não nhạy cảm với tác động của sốt hơn so với trẻ khác, và điều này cũng phụ thuộc vào yếu tố di truyền. Khi trẻ vượt qua độ tuổi 7, hiện tượng này thường sẽ ổn định lại.
Ngoài ra, một số trẻ nhỏ có các vấn đề bệnh lý phức tạp như co giật do sốt không phụ thuộc vào mức độ sốt cao. Vì vậy, sau khi trẻ trải qua cơn co giật đầu tiên liên quan đến sốt, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa để có chẩn đoán chính xác.
Nguyên nhân bệnh lý khác gây co giật ở trẻ
Co giật do sốt có thể có nhiều nguyên nhân như viêm não, rối loạn điện giải, hạ đường huyết,… Nếu trẻ đã từng trải qua các cơn co giật do sốt, tốt nhất là cha mẹ nên đưa trẻ đi kiểm tra để xác định nguyên nhân cụ thể.
Đối với trẻ bị động kinh, thậm chí khi không có sốt cao cũng có thể gặp cơn co giật. Trẻ cần được kiểm tra và điều trị lâu dài tại bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Cơn co giật do bệnh động kinh thường tái phát và có thể xảy ra cùng với hoặc không kèm theo sốt.
Có cần làm điện não đồ khi trẻ bị sốt co giật?
Nhiều phụ huynh lo lắng về tác động của cơn co giật do sốt đến não và muốn thực hiện điện não đồ. Tuy nhiên, việc thực hiện điện não đồ cần phụ thuộc vào loại cơn co giật và tình trạng cụ thể của trẻ.
Vì vậy, khi được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa hoặc khi thấy trẻ trải qua nhiều cơn co giật, kể cả khi sốt nhẹ, cha mẹ nên đưa trẻ đi làm điện não đồ để xác định vấn đề liên quan đến bệnh động kinh.
Lưu ý: Co giật do sốt thường phát sinh từ nguyên nhân tiền căn, không kéo dài quá 5 phút, cả cơ thể đều co giật và sau cơn co giật, trẻ vẫn có thể chơi vui vẻ. Nếu biểu hiện của trẻ không như vậy, có thể co giật do nguyên nhân khác không phải do sốt.
Cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật
Bác sĩ Trương Hữu Khanh đã chia sẻ và nhấn mạnh về cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật, như sau:
- Nếu bé từng bị co giật do sốt, mẹ cần hạ sốt ngay khi nhận biết bé sốt để tránh cơn co giật.
- Khi bé sốt, mẹ nên cho bé dùng thuốc ngay lập tức. Tránh việc chỉ cho bé uống thuốc khi đã sốt vì có thể gây tái phát co giật. Một số trường hợp bé uống thuốc giảm sốt nhưng vẫn bị co giật do thuốc chưa có hiệu quả. Ba mẹ cần theo dõi bé thường xuyên để biết khi nào bé bị sốt và có biện pháp xử lý kịp thời.
- Đặt bé nằm ở nơi thoáng mát, tháo quần áo, đặt thuốc giảm sốt vào hậu môn và lau sạch cơ thể bé nhiều lần.
- Khi bé bị co giật, người nhà không được đặt tay hoặc đưa bất kỳ đồ vật nào vào miệng bé. Tỉ lệ bé tự cắn lưỡi rất thấp, chỉ khi mẹ đặt tay vào mới dễ gây ra việc này.
- Mẹ không nên ôm bé khi bé đang co giật vì điều này không có tác dụng.
- Một số cha mẹ thường áp dụng cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật không đúng là vắt chanh vào miệng bé khi bé đang co giật. Hành động này có thể gây ra việc bé bị sặc, làm tổn thương phổi, viêm phổi, sưng phổi.
- Trong dân gian, vẫn tồn tại quan niệm về cách xử lý khi bé bị sốt co giật là nhét khăn hoặc muỗng vào miệng bé. Điều này là hoàn toàn không đúng, việc đưa đồ vào miệng bé có thể làm bé gãy răng.
- Trong nhà, nếu có một bé có tiền sử co giật do sốt thì ba mẹ cần chuẩn bị sẵn các loại thuốc như: thuốc giảm sốt, siro giảm sốt, gói giảm sốt, viên giảm sốt, thuốc ho, thuốc hạ sốt, thuốc tiêu hóa, nước điện giải, băng dính, bông gòn, thuốc sát khuẩn... Đặc biệt là thuốc giảm sốt dạng tiêm hậu môn. Loại thuốc này nên được bảo quản trong tủ lạnh và khi bé sốt là cần tiêm ngay vào hậu môn để hạ sốt.
Cần có thuốc giảm sốt dạng tiêm hậu môn trong nhà khi bé có tiền sử bị sốt co giật.
- Trẻ bị 1 - 2 cơn co giật không gây tổn thương não. Nhưng nếu cha mẹ thấy trẻ có nhiều cơn co giật, cần đưa trẻ đi khám ngay.
- Nếu trẻ sốt co giật lành tính, sau cơn co giật cha mẹ không cần can thiệp vì trẻ sẽ tự khôi phục. Nếu đây là lần đầu bé co giật, cha mẹ nên đưa bé đi khám để tìm nguyên nhân.
Tóm lại, để trẻ không bị co giật do sốt, cha mẹ cần phòng tránh các nguyên nhân gây sốt bằng cách cung cấp chế độ dinh dưỡng đúng cách để tăng sức đề kháng, kích thích hoạt động thể chất, duy trì sinh hoạt điều độ. Khi trẻ bị sốt, cha mẹ cần bình tĩnh để tránh phạm sai lầm. Hy vọng với thông tin này, cha mẹ đã hiểu rõ hơn và biết cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật.
Các bài viết từ Mytour/Vũ trụ bỉm sữa chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y học. Nếu cha mẹ vẫn băn khoăn về cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn kịp thời.
Quỳnh tổng hợp từ Youtube