Buzz
Dòng sông Mê Kông kết thúc hành trình dài hơn 4300km tại đồng bằng sông Cửu Long, đổ ra biển qua 9 cửa sông. Tại Phnom Penh (Campuchia), nhánh nhỏ Bassac tách khỏi Mê Kông, chảy song song và nhập cảnh Việt Nam tại thị xã Tân Châu (An Giang).
Trên lãnh thổ Việt Nam, nhánh chính Tiền của Mê Kông tạo ra 6 cửa sông: Tiểu, Đại, Ba Lai, Hàm Luông, Cổ Chiên, Cung Hầu. Nhánh Bassac (hoặc Ba Thắc) là sông Hậu, có 3 cửa sông: Định An, Ba Thắc, Trần Đề. Với sự biến đổi của phù sa và dòng chảy, hiện chỉ còn 8 cửa sông thay vì 9 như trước.
Vẻ đẹp hùng vĩ của miền Tây thúc đẩy tôi khám phá những cửa sông này, hướng tới việc chiêm ngưỡng cận cảnh tối đa cả bằng đường bộ lẫn đường sông.
1. Khám phá Cửa Tiểu
Bắt đầu hành trình từ Thành phố Hồ Chí Minh, mình hướng về thị xã Gò Công (Tiền Giang), đi qua thị trấn Cần Giuộc và Cần Đước, vượt qua cầu Mỹ Lợi trên sông Vàm Cỏ, kết nối giữa hai tỉnh Long An và Tiền Giang.
Đầu tiên, mình ghé thăm bến đò Đèn Đỏ ở xã Tân Thành, huyện Gò Công Đông, Tiền Giang. Dù Google Maps cho thấy đây là bến đò gần nhất với Cửa Tiểu, nhưng khi đến nơi, mình phải thất vọng khi bến đò này đã ngừng hoạt động.
Bến đò Đèn Đỏ đã dừng hoạt động
Để đến gần Cửa Tiểu nhất, từ bến đò Đèn Đỏ, bạn hướng về phía cửa sông khoảng 300m, sau đó rẽ vào một con hẻm. Phần đầu của hẻm có một cửa hàng quần áo, và ở cuối hẻm, có một cảng cá nhìn thẳng ra Cửa Tiểu.
Ngay tại cảng cá, có một con đường đê nhỏ dài khoảng 100m. Ở cuối con đường này, đó là vị trí có thể coi là gần nhất bằng đường bộ để ngắm nhìn Cửa Tiểu. Bạn nên đỗ xe ở ngoài và tiếp tục bằng đôi chân.
Đi hết con đường đê này là bạn sẽ thấy Cửa Tiểu
Sau đó, từ bến đò Đèn Đỏ, mình di chuyển ngược lại 6km đến phà Bến Chùa để vượt sông.
Phà Bến Chùa
Cửa Tiểu
2. Cửa Đại
Sau khi vượt sông, mình tiếp tục di chuyển 8km đến phà Bình Tân để đến cửa sông thứ hai – Cửa Đại. Trời bắt đầu mưa to. Cửa Đại hiện lên với hình ảnh một chiếc thuyền đang chèo qua giữa sông.
Bến phà Bình Tân
Cửa Đại
3. Cửa Ba Lai
Sau khi đi qua Bến Tre, mình tiếp tục hành trình 15km đến bến đò Thủ Thạnh Phước để đến cửa sông thứ ba – Cửa Ba Lai.
Bến đò Thủ Thạnh Phước
Cửa Ba Lai, là cửa sông nhỏ nhất trong số các cửa sông hiện nay ở đồng bằng sông Cửu Long. Nơi này đang đối mặt với nguy cơ biến mất trong tương lai do quá trình bồi lắng phù sa diễn ra nhanh chóng.
Vị trí của bến đò này cách xa so với cửa Ba Lai, chỉ nhìn thấy một khúc quanh của con sông. Do đó, sau khi vượt sông, mình quyết định tìm một điểm chụp gần hơn.
Sông Ba Lai
Tuy nhiên, một cơn mưa lớn bắt đầu khi đò vừa cập bến bờ kia, làm mình phải lưu lại gần 1 tiếng rưỡi tại một tiệm tạp hóa địa phương.
Sau khi mưa nhỏ, mình bắt đầu hành trình vào khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao An Hóa. Con đường đi qua những đầm nước, địa tôm, khu nuôi nghêu, hàu của cộng đồng. Nhìn từ đường chính, khu bảo tồn hiện lên với đàn cò đang bay toán loạn mỗi khi cảm nhận tiếng người.
Trên con đường hướng vào khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao An Hóa
Trong hành trình tìm đến cửa sông, mình được một anh chàng dẫn đường nhiệt tình. Hóa ra, anh chàng này làm việc tại khu nuôi nghêu gần đó. Mình để xe bên ngoài và bắt đầu bộ qua một cây cầu làm từ những tấm gỗ ghép, vượt qua khu nuôi nghêu và tiến thẳng ra bờ biển, nơi mà có thể quan sát rõ cửa sông Ba Lai.
Bờ biển rải đầy những mảnh vỏ sò, ốc. Cát màu nâu sậm kết hợp với phù sa tạo nên bãi cát mềm mại, khiến bước chân mình phải nhẹ nhàng vì lo sợ lún. Không gian tự nhiên hoang dã và đầy ấn tượng.
Cửa Ba Lai
Tiếp theo, mình hành trình về thị trấn Ba Tri cách đó khoảng 12km để trải qua đêm.
4. Cửa Hàm Luông
Sáng hôm sau, bầu trời đã bị che phủ bởi những đám mây đen đặc. Cửa sông tiếp theo trong hành trình là Hàm Luông. Sau một khảo sát nhanh chóng, mình nhận ra khu vực cửa sông ở bờ Ba Tri có một con đường dẫn ra gần biển, nên mình quyết định khám phá.
Dù trời có mưa rào lẫn nắng, con đường chủ yếu là đất đỏ trơn trượt. Mặc cho điều này, mình vẫn mò đến điểm cuối cùng theo hướng mà Google Maps chỉ đường, nơi bao quanh là những cánh đồng dưa hấu. Hỏi han qua lại, mình nhận được sự hướng dẫn tận tình từ các cô chú nông dân xung quanh, dẫn dắt mình theo những đồng dưa hấu xanh mướt.
Những cánh đồng dưa hấu
Dù gió thổi và mưa rơi nhẹ, những bước chân mình đã đặt lên triền đê. Phía dưới, sông Hàm Luông trải dài dưới bầu trời đen xì, tạo nên hình ảnh đáng sợ với những đợt sóng vỗ mạnh khi hòa vào biển. Nhìn xa, có những dự án điện gió và những con thuyền lẻ tẻ.
Tầm nhìn Cửa Hàm Luông từ triền đê
Rời khỏi triền đê, mình quay về để tìm bến đò để vượt sông. Một cơn mưa khác đã làm mình bị kẹt 2 tiếng đồng hồ tại một quán cà phê trong chợ Tiệm Tôm. Sau đó, để vượt qua sông Hàm Luông, mình hướng đến bến đò An Hòa Tây. Lưu ý rằng cả hai bến đò Ấp An Thuận và Tiệm Tôm (gần cửa sông Hàm Luông hơn) đều đã ngừng hoạt động.
Bến đò An Hòa Tây
Tầm nhìn Cửa Hàm Luông từ phà
5. Cửa Cổ Chiên
Di chuyển tiếp 17km đến bến đò Bến Chổi để vượt qua cửa sông thứ năm – Cửa Cổ Chiên. Ngay khi đến, mình bắt gặp một nhóm đang ăn cưới, và họ cho biết đi đò gió mưa như vậy là thú vị lắm. Thực tế, mình đã trải qua một chuyến đi đò đầy phấn khích và khó quên.
Bến đò Bến Chổi
Cửa Cổ Chiên
6. Cửa Cung Hầu
Vượt qua đất Trà Vinh, trời ngớt mưa và nắng hiện hữu. Mình đi 4km đến bến phà Long Hòa – Mỹ Long để băng qua cửa Cung Hầu, đây là cửa sông cuối cùng trong hệ thống sông Tiền.
Bến phà Long Hòa – Mỹ Long
Cửa Cung Hầu
Từ bến phà Mỹ Long về chỗ mình nghỉ đêm ở thị trấn Trà Cú là một hành trình xuyên suốt đất Trà Vinh. Băng qua những cánh đồng rộng lớn, mùi hương của lúa mới khuất lấp, tiếng ếch nhái ộp oạp, và những ngôi chùa Khmer trạm trổ dưới bóng cây tạo nên bức tranh yên bình.
7. Cửa Định An
Quãng đường từ trung tâm thị trấn Trà Cú đến bến phà Long Vĩnh – An Thạnh 3 dài 17km. Bến này có khu vực soát vé và điểm bán vé riêng biệt, khác biệt với hầu hết các điểm khác thu tiền trực tiếp và không có vé.
Bến phà Long Vĩnh – An Thạnh 3
Cửa Định An
8. Cửa Ba Thắc
Ba Thắc trên giấy tờ là cửa sông thứ tám, nhưng thực tế nó chỉ là nơi sông Cồn Tròn đổ vào sông Kinh Ba (tên gọi khác cho sông Hậu ở khu vực này) và ra biển ở cửa Trần Đề. Sự mất mát của cửa Ba Thắc là do sự biến đổi dòng chảy, lớp phù sa tích tụ khiến lòng sông và cửa sông bị thu hẹp.
Việc tìm một điểm chụp gần cửa sông này không hề dễ dàng. Đầu tiên, mình chọn đò để băng qua bờ sông Cồn Tròn tại bến Rạch Tráng – Kênh Ba.
Bến đò Rạch Tráng – Kênh Ba
Đường xuống khu vực gần cửa sông đi qua những rặng dừa và bãi mía. Hỏi han xung quanh, nhiều người dân không biết đến cửa Ba Thắc và không hiểu mình đang tìm gì! Gần như không còn hy vọng, mình gặp chú Hùng, người nuôi tôm ở đây.
Chú Hùng, “người cứu tinh” của mình
Chú lắng nghe mình rất kỹ và khẳng định chỉ có cách sử dụng ghe để đến giữa lòng sông để nhìn thấy cửa sông. Không thể đi bộ vì không có đường. Rừng cây gần cửa sông toàn những cây ngập mặn mọc trên nước, do đó không có đường đất để đi.
Chú Hùng gọi cho một chủ ghe gần đó nhưng người này từ chối chạy. Vậy là chú rủ mình về, vác một chiếc xuồng từ đìa tôm sang một con rạch ngay sát nhà, rồi đề nghị chèo tay đưa mình ra sông.
Chú Hùng và chiếc xuồng nhỏ
Mình thích quá gật đầu lia lịa, nhưng chưa kịp sướng thì phải vật lộn với nền đất trơn trượt toàn phù sa để xuống được xuồng. Nói chung là dùng hết sức bình sinh bấm cả năm đầu ngón chân vào đất mà nó vẫn cứ trôi tuột đi. Đành phải dùng cả tứ chi để di chuyển. Vậy mà chú Hùng cứ thoăn thoắt.
Chiếc xuồng luồn lách từ con rạch nhỏ rồi rẽ vào sông Cồn Tròn. Mình thấy cảm xúc dâng trào khi trước mắt là cửa Ba Thắc. Xa xa bên kia là cảng Trần Đề.
Cửa Ba Thắc hiện tại
Sau khi trở về nhà rửa mặt mũi chân tay, mình gửi chú Hùng chút tiền cảm ơn, trò chuyện thêm chút xíu rồi tiếp tục hành trình.
9. Cửa Trần Đề
Chia tay chú Hùng và rời sông Cồn Tròn, mình tìm đến bến đò Nông Trường. Từ bên này sông Kinh Ba nhìn sang bên kia đã thấy cái mái cong ấn tượng của bến tàu cao tốc Sóc Trăng – Côn Đảo.
Bến phà Nông Trường
Nhìn từ phà, cửa Trần Đề hiện ra rõ mồn một và mình đã có được bức ảnh chụp cửa sông hoàn hảo nhất từ đầu chuyến đi. Đây cửa sông cuối cùng trong hệ thống sông Cửu Long và mình đã hoàn thành một hành trình rất đáng nhớ.
Cửa Trần Đề
Nếu không dính mưa, mình đáng ra đã có thể hoàn thành hành trình này nhanh hơn. Các bạn lưu ý tháng 10 ở miền Tây là giai đoạn cuối mùa mưa. Tháng 12 gió chướng hanh khô sẽ về và mưa dứt hẳn. Mùa khô ở đây sẽ kéo dài đến khoảng tháng 6 năm sau.
Khám phá những dòng sông là trải nghiệm không thể nào quên của quê hương. Chứng kiến những con sông chảy về biển làm lòng người hồi hộp và tự hào. Hãy bắt đầu hành trình của bạn, đeo giày, mang balô và đặt chân đến miền Tây ngay!
Tác giả: Đức Mai Minh
*Bài viết tham gia chương trình Mytour Golocal
Mytour Golocal là chương trình viết blog giới thiệu về những địa điểm đẹp trên khắp Việt Nam, thuộc chương trình Mytour Go & Share. Đây là cơ hội tốt để quảng bá du lịch địa phương. Với mỗi bài viết đạt yêu cầu, bạn sẽ nhận ngay 800.000 VND và có cơ hội trở thành Cộng tác viên của Mytour. Thông tin chi tiết xem tại: https://trv.lk/golocal
