Chuyện kỳ diệu tại Nam Cực: ăn gan động vật có thể dẫn tới tử vong

Gan, một món ăn giàu dinh dưỡng và không ai nghĩ rằng sau khi ăn vài miếng gan động vật sẽ gây ra cái chết. Tuy nhiên, ở Nam Cực, điều này lại là một câu chuyện hoàn toàn khác.

Hơn 100 năm trước, con người đã phải đối mặt với nhiều khó khăn khi khám phá Nam Cực, và thường phải chịu tử vong tại vùng đất cực lạnh này. Tuy vậy, điều này không ngăn được lòng dũng cảm của những người phiêu lưu.

Năm 1911, Mawson, Ninnis và Mertz từ Úc đã dũng cảm đến Nam Cực trên một chiếc thuyền trung bình. Không giống như những nhà thám hiểm khác, họ mang theo một đàn chó kéo xe và xe trượt tuyết để vận chuyển thiết bị của họ. Điều này là lần đầu tiên trong lịch sử con người, những con chó kéo xe đã đặt chân tới Nam Cực.

Khi họ rời căn cứ để thực hiện cuộc thám hiểm, Ninnis và chiếc xe trượt tuyết của anh ta bất ngờ rơi vào khe nứt trên băng và mất tích không dấu vết.

Cả Mawson và Mertz đã phải quay trở lại căn cứ do tai nạn của Ninnis và mất nguồn cung cấp lương thực. Trong khi phải đi 480 km mà không có thức ăn, họ buộc phải giết thịt những con chó còn lại để không chết đói. Tuy nhiên, sau khi ăn thịt chó, cơ thể Mertz trở nên yếu hơn và bắt đầu không còn minh mẫn.

Mawson tin rằng gan của chó chứa nhiều chất dinh dưỡng nhất và có thể tăng sức mạnh cơ thể, vì thế anh đã chia phần lớn gan chó cho Mertz.

Tuy nhiên, điều kỳ lạ là sau khi Mertz ăn hết phần gan đó, anh ta sớm ngã xuống và qua đời. Sau đó, Mawson phải đấu tranh để sống sót một mình và quay trở về căn cứ.

Một thời gian dài, mọi người nghĩ rằng Mertz chết không phải vì đói mà là do điều kiện khắc nghiệt và thời tiết lạnh giá ở Nam Cực.

Tới năm 1961, hai nhà nghiên cứu đã cho rằng có một sự thật khác về cái chết của Mertz. Có khả năng anh ta đã qua đời vì tiêu thụ quá nhiều vitamin A từ việc ăn nhiều gan chó. Thực ra, khi nồng độ vitamin A trong cơ thể tăng cao, nguy cơ tử vong cũng tăng lên.

Có dấu hiệu cho thấy người sống ở các vùng cực có thể bị ngộ sau khi ăn gan gấu bắc cực hoặc hải cẩu, gồm đau đầu, buồn nôn, mắt mờ và chóng mặt.

Gan động vật là nguồn vitamin A phong phú, đặc biệt là gan của gấu bắc cực và hải cẩu. Ví dụ, một miếng gan gấu bắc cực như nắm tay có thể chứa đến 9 triệu đơn vị vitamin A.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây cho thấy một người trưởng thành khỏe mạnh chỉ cần khoảng 10.000 đơn vị vitamin A mỗi ngày. Hàm lượng vitamin A trong gan cừu và gan bò là khoảng 20.000 đơn vị trên 100 gram, trong khi gan lợn, gan vịt và gan ngỗng có trung bình 50.000 đơn vị. Đây là lý do khi tiêu thụ gan động vật với lượng lớn sẽ gây nhiễm độc.

Về việc tiêu thụ quá nhiều vitamin A có thể gây hại cho cơ thể, thực tế có 13 loại vitamin cần thiết cho sức khỏe, chia thành hai nhóm: tan trong nước và tan trong chất béo (A, D, E).

Các vitamin tan trong nước dễ tan trong nước và được loại bỏ ra khỏi cơ thể, trong khi các vitamin tan trong chất béo được hấp thụ qua ruột với sự hỗ trợ của chất béo và chuyển hóa chậm trong cơ thể.

Sau khi tiêu thụ quá nhiều, chúng được lưu trữ trong gan dưới dạng retinol, có thể gây tổn thương gan, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai và trẻ em. Có chứng minh cho thấy, nếu phụ nữ mang thai tiêu thụ quá nhiều vitamin A, nguy cơ gây dị tật cho thai nhi sẽ tăng lên đáng kể.

Ngoài ngộ độc vitamin A cấp tính, ngộ độc vitamin A tích lũy dài hạn phổ biến hơn trong cuộc sống hàng ngày. Các triệu chứng bao gồm tóc xơ, da khô, loét và bong tróc da, chán ăn, tiêu chảy, đau cơ, chóng mặt, mờ mắt,...

Không chỉ có vitamin A, tiêu thụ quá nhiều các loại vitamin khác cũng có thể gây hại. Ví dụ, khi dùng vitamin C, dường như chúng hoàn toàn vô hại, nhưng thực tế lại có tác dụng phụ.

Nghiên cứu chỉ ra rằng lượng vitamin C an toàn hàng ngày cho người lớn là 2000 miligam. Uống quá nhiều có thể gây mất ngủ, co giật, đau đầu và các triệu chứng bất lợi khác, ở trẻ sơ sinh còn có thể gây phát ban.

Thậm chí có thể dẫn đến bệnh scorbut (bệnh thiếu vitamin C) là một chứng bệnh ít được biết đến. Nguyên nhân là thiếu hụt vitamin C liên tục trong nhiều ngày.

Dường như có sự mâu thuẫn, nhưng thực tế, sau khi hấp thụ quá nhiều vitamin C, một phần lớn sẽ được đào thải qua nước tiểu, trong khi phần còn lại sẽ được cơ thể hấp thụ bởi các enzyme.

Khi ngừng tiêu thụ quá nhiều vitamin C, các enzyme trong cơ thể vẫn tiếp tục hoạt động mạnh mẽ, dẫn đến tình trạng thiếu hụt vitamin C và gây ra bệnh scorbut.