Okay, sau 101 lần hứa lèo thì cuối cùng hôm nay mình cũng đã viết bài về IELTS rồi đây (yayy). Mình sẽ tóm tắt tất cả những gì bạn cần biết về học và thi IELTS trong bài này. Bài viết sẽ được chia thành 3 phần để không làm bạn bị quá tải và có đủ thời gian để suy nghĩ và thử nghiệm theo từng phần hướng dẫn của mình nhé hehe.
Bắt đầu thôi! Nếu bạn là người mới hoàn toàn trong lĩnh vực này, hoặc đang bị rối tung trong biển thông tin về IELTS, đây là lộ trình 5 bước học và thi IELTS mà mình đề xuất:
1/ TẠI SAO LẠI THI IELTS?
Mọi điều đều bắt đầu với “TẠI SAO”. Bạn cần bằng IELTS để đi du học, để nộp đơn học bổng, để được ưu tiên vào cấp 3/Đại học, hoặc vì mục đích nghề nghiệp… Một lý do đủ sâu sắc sẽ là động lực giúp bạn vượt qua khó khăn và đạt được mục tiêu.
Ngược lại, nếu lý do của bạn hời hợt và không rõ ràng như là muốn theo đuổi thời trang hoặc theo chân người nổi tiếng, hoặc chỉ là theo đuổi trào lưu của các trung tâm tiếng Anh, khả năng cao bạn sẽ không đạt được mục tiêu. Hãy tự hỏi và suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi quyết định dành thời gian, công sức và tiền bạc cho việc thi IELTS, bằng cách trả lời những câu hỏi sau:
- IELTS là gì? Bằng IELTS có giá trị như thế nào, ngắn hạn và dài hạn?
- Mục tiêu của bạn là gì? IELTS có phù hợp với mục tiêu đó không? (Ví dụ: Nếu mục tiêu của bạn là du học bậc Đại học ở Đức, có lẽ bạn cần bằng tiếng Đức B1 thay vì IELTS)
- IELTS có phải là công cụ tốt nhất để đạt được mục tiêu của bạn, xét về chi phí và khó khăn không? (Ví dụ: TOEFL cũng là một chứng chỉ tiếng Anh phổ biến, lệ phí thi thấp hơn, một số người cho rằng TOEFL dễ hơn IELTS, vậy tại sao bạn lại chọn thi IELTS mà không phải TOEFL?)
Đã quyết định dấn thân vào kỳ thi IELTS, chỉ khi lòng quyết tâm rực cháy mới có thể tiến lên bước kế tiếp nhé.
2/ XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU THÔNG MINH
Vẫn là phương pháp SMART quen thuộc, đã từng chia sẻ rồi:
- CỤ THỂ - Cụ thể: Điểm tổng bao nhiêu? Điểm của từng kỹ năng là bao nhiêu?
- ĐO LƯỜNG ĐƯỢC - Điểm số là thước đo chính. Ngoài ra, có thể đo lường theo thời gian/số lượng để kiểm soát tiến độ ôn tập, ví dụ: làm 3 bài test Listening/tuần, dành 30 phút học từ vựng mỗi sáng, luyện Speaking từ 20h đến 21h.
- KHẢ THI/CÓ THỂ THỰC HIỆN - Đừng đặt mục tiêu “đạt 8.0 IELTS” nếu bắt đầu từ mức độ tiếng Anh hoàn toàn cơ bản. Ý là không phải bạn chắc chắn sẽ không đạt được mục tiêu, nhưng đó là một mục tiêu “quá tham vọng” so với trình độ, khả năng hiện tại, và có thể khiến bạn bị trầm cảm, nản chí, và từ bỏ sớm. Thay vào đó, hãy đặt mục tiêu có thể đạt được, phù hợp với khả năng của bản thân, sau đó từ từ nâng cao lên nhé.
- PHÙ HỢP/THỰC TẾ - Liên quan và khả thi: Cân nhắc tất cả các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến việc học và thi IELTS của bạn. Nếu bạn là học sinh hè rảnh rỗi, có thể đặt mục tiêu “tăng 2.0 band trong 2 tháng hè”, nhưng nếu bạn là sinh viên vừa phải làm assignment vừa đi thực tập thì mục tiêu này có vẻ quá khó.
- CÓ THỜI HẠN - Đặt ra hạn chót: Nếu mục tiêu của bạn chỉ là “đạt IELTS 7.5” mà không có thời hạn cụ thể, thì không biết khi nào mới đạt được. “Đạt IELTS 7.5 trong 3 tháng” sẽ hiệu quả hơn nhiều, và bạn phải cam kết hoàn thành trước hạn chót nếu không muốn phải chịu hình phạt (tự chọn hình phạt nghiêm ngặt nha). Ai thích hồi hộp thì chọn ngày thi và đóng tiền luôn, còn thời gian từ bây giờ tới đó còn khá là dài, trả 5 triệu cho combo 2 bút chì 1 tẩy hay một tấm bằng xịn xò đẳng cấp quốc tế do bạn tự quyết định.
3/ NHẬN BIẾT TÌNH HÌNH HIỆN TẠI
Bước này cực kỳ dễ, chỉ cần thi thử là xong.
Bạn có thể tham gia thi thử trực tuyến trên các trang web miễn phí: IELTS Online Tests, IELTS Exam, Mini IELTS và IELTS Buddy (mình để link bài viết của bạn Trần Quốc Hà trong nhóm IELTS Việt dưới phần bình luận nhé, trên Facebook thường hỏi có bán hàng không ).
Nhưng mình khuyên các bạn nên tham gia thi thử offline ở ZIM nhé, lệ phí có chút nhưng trải nghiệm gần gũi với thi thực sự, còn có phản hồi về phần Writing và Speaking ngay tại đó nếu bạn cần (link đăng ký có ở phần bình luận).
4/ HIỂU RÕ BẢNG MÔ TẢ BAND
Okay đã đặt ra mục tiêu và thi thử, nhưng những con số kia có ý nghĩa gì?
- Với Writing và Speaking:
Trước hết, đọc bảng mô tả band score cho điểm hiện tại của bạn (điểm thi thử), ghi lại điểm mạnh, điểm yếu của mình từng kỹ năng và từng tiêu chí chấm, hiểu rõ tại sao bạn đạt được band đó mà không phải band thấp/cao hơn.
Sau đó, đọc bảng mô tả band score cho điểm mục tiêu (đã xác định trong bước 2), hiểu rõ tiêu chuẩn của điểm đó, rồi so sánh với hồ sơ của bạn hiện tại để xem cần cải thiện điều gì. Bạn cũng có thể xem thêm các video mẫu trên Youtube để hiểu rõ hơn (tìm kiếm từ khóa “IELTS Speaking Band 8 Mẫu”, “IELTS Speaking Band 8 Giải thích Điểm”). Cứ thực hiện như vậy là bạn sẽ đạt được mục tiêu.
- Với Listening và Reading thì đọc bảng 2 cột, tìm hiểu cần làm đúng bao nhiêu trên 40 câu để đạt được band score mục tiêu.
CÓ QUÀ BẤT NGỜ NÈ
Bước này tốt nhất là tìm một chuyên gia IELTS đi cùng, vì tự mình nghiên cứu cũng không rõ lắm. Mình có một chút kinh nghiệm tự ôn thi, thi thử, dạy và chấm thi, nếu ai muốn tham gia một buổi thi thử, nhận phản hồi, đọc bảng mô tả band và được tư vấn về lộ trình tự học thì hãy chia sẻ bài viết (công khai) và bình luận lý do bạn cần IELTS. Mình sẽ chọn 5 người để tặng một buổi trò chuyện 1:1 thân mật và tận tình về IELTS nhé.
5/ LẬP KẾ HOẠCH VÀ ĐIỀU KHIỂN TIẾN ĐỘ
Mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng bạn cần thực hiện những gì để hoàn thành mục tiêu đúng hạn.
Một từ khóa quan trọng trong việc lập kế hoạch mà mình học được từ sếp là “Phasing” - chia thành giai đoạn. Ví dụ: bạn muốn tăng 2.0 band trong 2 tháng, có thể chia thành 2 giai đoạn: tháng đầu tăng 1 điểm, tháng sau tăng 1 điểm nữa, hoặc chia thành 4 giai đoạn: mỗi 2 tuần tăng 0.5 band. Kết thúc mỗi giai đoạn bạn thi thử 1 lần.
Tại sao cần chia nhỏ mục tiêu lớn thành các giai đoạn nhỏ? Để dễ dàng kiểm soát và điều chỉnh. Sau 2 tuần, điểm số có cải thiện theo kế hoạch không? Nếu có thì tiếp tục, còn không thì cần phân tích các yếu tố liên quan (phương pháp, thời gian, cường độ, tài liệu học…) để xác định và giải quyết vấn đề kịp thời. Nếu chỉ đơn giản ôn tập và đi thi mà không kiểm soát tiến độ, bạn sẽ bỏ lỡ nhiều cơ hội để ôn tập hiệu quả hơn và đạt điểm số tốt nhất có thể.
Cuối cùng, mình có hai điều muốn chia sẻ với mọi người:
1) Mình học chuyên Anh, ôn trong Đội tuyển Quốc gia của Chuyên Ngữ 2 năm, nên có nền tảng và xuất phát điểm tốt để đạt điểm IELTS cao, vì vậy không cần so sánh với mình và tự áp lực quá, chỉ cần xác định rõ ràng mục tiêu và kiên định với lộ trình của mình là được.
2) Mục tiêu của việc học tiếng Anh không chỉ là để đạt IELTS. Đừng chỉ học mẹo, học thủ thuật, học thuộc lòng, học từng bước theo cách gian lận. Hãy học có ý nghĩa, học để áp dụng vào thực tế. Khi đã thành thạo tiếng Anh, điểm số sẽ tự nâng cao.