Tôi có từ 1 đến 5 tỷ đồng tiền tiết kiệm. Tôi muốn đầu tư vào đâu để đảm bảo an toàn và hiệu quả?
Đầu tiên, cần làm rõ sự khác biệt giữa đầu tư và kiếm tiền. Trong khi đầu tư đòi hỏi một tỷ lệ hoàn trả (ROI - tỷ lệ sinh lợi từ đầu tư) tốt dựa trên mức rủi ro mà nhà đầu tư đã chấp nhận; thì kiếm tiền lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố chủ quan và địa phương, đôi khi không liên quan gì đến đầu tư. Có thể kiếm tiền thông qua việc ký kết hợp đồng lớn với một công ty quốc tế, hợp tác với một quan chức có ảnh hưởng, sử dụng thông tin nội gián chính xác từ đội lái chứng khoán, hoặc tham gia vào những cơ hội kiếm tiền đầy rủi ro. Theo nhiều tỷ phú thế giới, cơ hội kiếm tiền lớn nhất thường đến khi thị trường đang phồn thịnh hoặc khi nền kinh tế đang trải qua thời kỳ suy thoái. Người Trung Quốc thường nói 'nguy cơ' để chỉ cơ hội trong nguy cơ.
Quay lại vấn đề đầu tư: đây là cách để bảo vệ tài sản và hy vọng có lợi nhuận thông qua quyết định đầu tư dựa trên mức độ chấp nhận rủi ro. Lợi nhuận từ đầu tư (ROI) luôn có mối quan hệ thuận tỷ với mức rủi ro.
1. Giáo dục: Một tài sản không thể mất đi khi còn sống là kiến thức. Tôi đã nói nhiều về Zuckerberg và ý tưởng Facebook của anh sinh viên 26 tuổi này. Chỉ với 1 ngàn đô la và 4 năm khai thác, anh đã biến ý tưởng thành 60 tỷ đô la. Mặc dù không nhiều người có thành công như Zuckerberg, nhưng một thống kê năm 2006 của Bộ Lao Động Mỹ cho thấy thu nhập trung bình của một người tốt nghiệp Tiến Sĩ là $89,600 và Cao Học là $62,300. Trong khi đó, thu nhập trung bình của một Cử Nhân là $52,200 và một bằng Trung Học là $32,200. Nếu tôi là chủ một gia đình trung lưu, có dư chút tiền mặt ở Việt Nam, tôi sẽ ưu tiên đầu tư số tiền tiết kiệm này vào các lĩnh vực sau:
Tóm lại, đầu tư vào giáo dục có thể mang lại lợi nhuận khoảng 67% mỗi năm liên tục trong vài chục năm. Không một loại đầu tư nào có thể vượt qua con số ROI này trong bất kỳ tình trạng kinh tế nào.
Tại Việt Nam, đầu tư vào giáo dục có thể ít hơn do nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp và sản xuất gia công. Tuy nhiên, đây là hướng đi bắt buộc của mọi nền kinh tế trong những năm tới. Ngay cả những khóa học bổ túc kéo dài chỉ vài ba tuần cũng mang lại kết quả tích cực cho tài chính và công việc, nhờ kỹ năng quản lý và chuyên môn cao hơn.
2. Công ty riêng: Theo cuốn sách nổi tiếng của hai Giáo sư Stanley và Danko, có đến 74% nhà triệu phú ở Mỹ thành công nhờ doanh nghiệp cá nhân; nhiều hơn bất kỳ tài sản khác như bất động sản, chứng khoán hoặc tiền thừa kế.
Đầu tư vào công ty của mình để nâng cao sức mạnh nội bộ: như việc cải thiện chất lượng sản phẩm, tìm kiếm công nghệ tiên tiến, xây dựng thương hiệu bền vững, tạo dựng sự trung thành của khách hàng, đào tạo đội ngũ nhân viên, thuê quản lý hiệu quả… là một đầu tư thông minh nhất trong thời kỳ kinh tế khó khăn. Vì khi hoạt động giảm sút, bạn có thời gian để tái cấu trúc tổ chức và đặc biệt là tài chính, để có một dòng tiền ổn định hơn trong tương lai, về doanh thu và lợi nhuận
3. Căn nhà cho gia đình: Một căn nhà là một tài sản lâu dài cho nhiều thế hệ trong gia đình và là một đầu tư quan trọng để đối phó với những khó khăn có thể xảy ra trong tương lai.
Một căn nhà cho gia đình khác biệt so với đầu tư bất động sản. Căn nhà phải phản ánh sở thích cá nhân của nhiều thành viên trong gia đình, và mục tiêu là để tạo ra một môi trường sống thoải mái. Vì đây không chỉ là một đầu tư, các yếu tố như thiên nhiên, phong tục, văn hóa, sự phát triển cá nhân và gia đình, sự tiện nghi trong cuộc sống hàng ngày… có thể quan trọng hơn.
Tuy nhiên, với một đầu tư vào căn nhà cho gia đình, mức độ sinh lợi trong vài chục năm vẫn cao hơn so với các đầu tư ngắn hạn vào bất động sản. Một quan điểm khác là đầu tư vào bất động sản để kiếm thu nhập ổn định hoặc làm kinh doanh (flipping) ở thời điểm này tại Việt Nam là rất khó khăn, không nên tham gia, trừ khi có lợi thế cạnh tranh đặc biệt.
4. Vàng, bạc và kim loại quý: Đây không phải là một kênh đầu tư thực sự, nhưng là một chiến lược bảo vệ tài sản lâu dài tốt nhất.
Trong nhiều hội thảo, tôi đã so sánh vàng với đô la Mỹ, được xem là một đồng tiền ổn định nhất trong 40 năm qua.
Trước năm 1971, chính phủ Mỹ cam kết rằng với 35 đô la, bạn có thể mua được 1 lượng vàng. Sau khi Nixon hủy bỏ cam kết này, đồng đô la đã mất giá toàn diện. Vào năm 2010, bạn phải trả hơn $1,400 để mua 1 lượng vàng, so với 400 lượng để mua một căn nhà trung bình giá $230,000 vào năm 1971.
So với các loại tiền tệ khác như Franc Pháp (trước đây là Euro), peso của Mexico và Argentina, hoặc đô la Hồng Kông, lượng vàng giữ được giá trị trong 40 năm qua tương đương với các tài sản khác. Các kim loại khác như bạc, platinum… thường giữ giá trị tương tự như vàng; tuy nhiên, việc mua bán chúng phức tạp hơn.
5. Các hợp đồng dầu thô và khoáng sản: Tôi không rõ về luật lệ hoặc quy trình mua bán các hợp đồng hàng hóa tại Việt Nam nhưng đây là một kênh đầu tư có tính thanh khoản cao để giải ngân hoặc thoái vốn; thường độc lập với các yếu tố như “thủ thuật giá” hoặc “ảnh hưởng từ quản lý” như các cổ phiếu của doanh nghiệp vừa và nhỏ. Dĩ nhiên, các chuyên gia kinh tế có thể có ưu thế thông tin và phân tích; nhưng nếu bạn có kinh nghiệm giao dịch hàng năm, bạn có thể dự đoán tốt hơn.
Một người bạn ở Panama, người chuyên trồng và kinh doanh cacao suốt 45 năm, hiện đã có thu nhập ổn định từ việc giao dịch hợp đồng cacao hàng tuần dựa trên kinh nghiệm của mình.
6. Cổ phiếu của các tập đoàn đa quốc gia: Mặc dù kinh tế toàn cầu có thể chậm lại, nhưng sự gia tăng dân số trung lưu ở nhiều quốc gia mở rộng thị phần cho các tập đoàn đa quốc gia có thương hiệu uy tín, sản phẩm đa dạng và bền vững. Các tập đoàn như P&G, Unilever, CocaCola, McDonald, Pfizer, Visa, Nestle, Sony, Honda… thường có sự tăng trưởng ổn định trong khoảng 10 năm.
7. Bất kỳ vị thế của các quốc gia may mắn: Mặc dù hầu hết các chính phủ trên thế giới đều có xu hướng tăng chi tiêu và vay mượn, có một số quốc gia được xem là may mắn nhờ sở hữu lượng tài nguyên khoáng sản lớn nhất thế giới. Đồng đô la Australia, ví dụ, có khả năng giữ giá trị ổn định dù chính phủ không tiêu tiền một cách cẩn thận. Các quốc gia may mắn khác bao gồm Canada, Brunei, Saudi Arabia, Kuwait…
8. Trái phiếu của các chính phủ ổn định: Mặc dù tôi không ưa thích loại đầu tư này, nhưng nó phù hợp cho những người muốn biết trước mức hòa trả trước khi đầu tư. Các chính phủ trách nhiệm thường phát hành trái phiếu cẩn thận để đảm bảo khả năng trả nợ và tương lai ổn định của nền kinh tế quốc gia. Các trái phiếu của Đức, Thụy Sĩ, Hồng Kông, Singapore… có thể mang lại sự an tâm cho nhà đầu tư.
Như đã phân tích, mức lợi nhuận từ đầu tư phụ thuộc vào mức độ rủi ro. Khi bạn biết rõ mức rủi ro mình có thể chấp nhận, việc chọn kênh đầu tư và thời gian đầu tư sẽ trở nên đơn giản hơn. Có vài nguyên tắc quan trọng:
1. Bạn có thể hiểu rõ hơn các chuyên gia tài chính về những vấn đề địa phương, cá nhân, hoặc đặc thù... đặc biệt là khi liên quan đến tiền bạc của bạn. Nhớ rằng các quỹ đầu tư thường sử dụng vốn của người khác (OPM - other people's money), do đó, quyết định của họ thường có lợi cho họ hơn là cho bạn.
2. Nếu bạn đã phân tích kỹ lưỡng và tin tưởng vào chiến lược đầu tư của mình, hãy kiên nhẫn chờ đợi và không để mất phương hướng vì những biến động bất ngờ. Hãy bỏ qua những tình hình kinh tế hiện tại, mọi thứ đều thay đổi trước khi bạn nhận ra. Khi nghĩ về đầu tư, hãy tập trung vào dài hạn.
3. Hãy tập trung vào một hoặc hai lĩnh vực mà bạn hiểu rõ, và không liên quan đến những mô hình kinh doanh mà bạn không quen thuộc. Khi mọi người đổ xô vào một lĩnh vực đầu tư, đó là lúc bạn nên rút lui để tránh rủi ro, trừ khi đó là một chiến lược bạn đã lập trước và có niềm tin vào nó.
Đây có thể là một bài viết hữu ích cho số tiền bạn đang tiết kiệm. Chúng ta luôn tìm kiếm những phương pháp đầu tư kỳ diệu (cũng như mơ mộng về những mối tình lãng mạn đam mê); nhưng một người vợ hiền lành hoặc một người chồng đáng tin cậy và trách nhiệm, đó mới là điều tốt nhất cho cuộc sống hàng ngày hiện nay. Hãy nhìn vào hiện thực, lo lắng cho tương lai tài chính của bạn và gia đình, đừng để mất tiền vì những ảo tưởng phù phiếm.
Đăng bởi: Diệp Lê