Cỗ Bát Tràng - hương vị truyền thống của đất Việt

Cỗ Bát Tràng mang đậm bản sắc văn hóa và ẩm thực của làng gốm nổi tiếng, là điểm hội tụ của những món ngon đặc trưng. Hãy cùng khám phá những hương vị đặc biệt trong bữa ăn này!

Cỗ Bát Tràng tựa như một tác phẩm nghệ thuật, mỗi món ăn được chế biến tỉ mỉ bởi những bàn tay tài hoa của người dân làng gốm. Khi đến thăm làng gốm Bát Tràng, du khách không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức những món ngon trong bữa tiệc đặc biệt này!

1. Điều gì khiến cỗ Bát Tràng trở nên đặc biệt?

Bát Tràng không chỉ là làng gốm nổi tiếng mà còn là nơi sinh ra nền văn hóa ẩm thực độc đáo. Cỗ Bát Tràng là biểu tượng của sự tinh túy và đặc sắc văn hóa ẩm thực xứ Kinh Kỳ.

Cỗ Bát Tràng, tương tự như cỗ ẩm thực của vùng đất Kinh Kỳ, mang những nét riêng biệt độc đáo. Mâm cỗ truyền thống ở Bát Tràng thường được bày trí theo quy tắc cỗ bát trân hoặc 4 bát 4 đĩa, tượng trưng cho sự phát tài phát lộc hoặc bốn mùa và bốn phương.

Dù tên Cỗ Bát Tràng có thể xa lạ với nhiều người, nhưng với những người yêu thích ẩm thực, nó không còn xa lạ. Mâm cỗ này không chỉ hấp dẫn bởi hương vị mà còn bởi cách trình bày tinh tế, đẹp mắt. Mỗi món ăn đều được chọn lọc và sắp xếp kỹ lưỡng trong mâm cỗ, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đầy ý nghĩa và tinh tế.

2. Các món ăn nổi tiếng trong Cỗ Bát Tràng là gì?

Mâm cơm truyền thống của người Bát Tràng không thể thiếu canh măng mực và canh bóng. Do đó, trong mâm cỗ cũng có những món canh này kèm theo thịt gà, nem chim câu, chả tôm, mực khô xào su hào, xôi vò ăn kèm chè và đủ loại rau theo mùa.

2.1. Canh măng mực

Canh măng mực là một món canh đặc biệt, là biểu tượng của mâm cỗ Bát Tràng từ xa xưa. Nguyên liệu để nấu canh măng mực là măng khô Thanh Bì và mực cái Thanh Hóa. Măng tươi được sơ chế, phơi khô để dùng quanh năm. Mực được chọn loại mềm, có độ ngọt tự nhiên. Nước dùng của canh được nấu từ xương lợn, nước luộc gà, và tôm he.

Canh măng mực được đặt trong bát màu vàng rực rỡ. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được hương vị thanh mát của nước dùng, độ giòn của măng, và ngọt ngào của mực tạo nên một hương vị thơm ngon không thể cưỡng lại. Nếu có cơ hội thăm Bát Tràng, hãy thưởng thức món canh tuyệt vời này nhé!

2.2. Nem chim bồ câu

Nem chim bồ câu là một món ngon không thể thiếu trong bữa tiệc của người Bát Tràng. Nguyên liệu làm nem không khác gì so với các loại nem thông thường, nhưng thay vì sử dụng thịt lợn băm nhuyễn, thì ở đây lại sử dụng thịt chim bồ câu.

Thịt chim bồ câu được băm nhỏ và ướp gia vị. Khi cuốn nem, thịt được kết hợp với rau củ và trứng, sau đó thêm một ít dầu ăn để nem không bị khô. Dưới bàn tay khéo léo của người làng gốm Bát Tràng, mỗi cuốn nem được gói một cách đều đặn, không quá chặt và không quá lỏng. Mỗi chiếc nem khiến người thưởng thức cảm nhận được vị ngọt tự nhiên của thịt chim bồ câu kết hợp với vỏ nem giòn vàng.

2.3. Chả tôm nướng

Chả tôm nướng cũng là một trong những món quan trọng trong bữa tiệc của người Bát Tràng. Để chế biến món này, người ta sử dụng tôm nguyên hoặc tôm đã được băm nhỏ, sau đó gói bọc trong lá lốt và nướng trên than hồng.

Để có chả tôm ngon, tôm cần phải là loại tôm Nghệ An và món ăn cần được nướng trên than mới để đạt vị chuẩn. Chả tôm thường được kèm theo một loại sốt đặc biệt được rắc vừng lên trên, tạo ra hương vị đặc trưng cho mâm cỗ Bát Tràng.

2.4. Canh bóng

Nói đến bữa tiệc Bát Tràng truyền thống không thể thiếu món canh bóng. Canh này được chế biến cầu kỳ với hơn 10 loại gia vị và đòi hỏi nhiều công đoạn. Việc làm bóng bì cũng đầy vất vả, từ việc làm sạch bì lợn cho đến việc cắt thành hình quả trám, mọng nước.

Bì được đun trong nồi nước dùng từ gà hoặc nước dùng ninh từ tôm nõn, tôm he. Nước dùng được pha chút su hào, cà rốt tỉa hoa, súp lơ, mọc, hành lá, gan lợn... tất cả hòa quện trong hương vị ngọt ngào. Món ăn này thể hiện sự tỉ mỉ, cẩn thận và tinh tế của người phụ nữ Bát Tràng xưa. Ai đã thưởng thức một lần sẽ khó quên hương vị ngọt ngào, thơm phức, ngon lành của nó.

2.5. Mực khô xào su hào

Một món ngon quan trọng khác trong bữa tiệc Bát Tràng là mực khô xào su hào. Đây là một món ăn không thể thiếu trong các dịp lễ Tết tại Bát Tràng. Su hào được gọt vỏ, thái lát mỏng và sau đó thái sợi. Để món ăn thêm phần phong phú, cà rốt cũng được thái sợi. Su hào được ướp muối để giữ nước, rồi rửa sạch và vắt ráo để đảm bảo giữ được độ giòn. Mực khô giòn dai kết hợp với su hào tươi mát tạo nên một món su hào xào mực hấp dẫn, thơm ngon.

2.6. Gà luộc

Gà luộc là món không thể thiếu trong bàn tiệc của nhiều khu vực. Trong bữa ăn của Bát Tràng, gà luộc cũng được chuẩn bị kỹ lưỡng, tỉ mỉ như các món khác. Để có một đĩa gà luộc ngon, thường chọn gà ri nhỏ dưới một năm tuổi để da có màu vàng, bóng bẩy. Nước luộc gà thường được dùng để nấu canh măng mực hoặc canh bóng để thêm hương vị.

3. Ăn cỗ Bát Tràng ở đâu ngon nhất?

3.1. Ẩm thực tại làng cổ Bát Tràng Hòa Thu

• Địa chỉ: làng cổ 1, Ng. 72, Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội 

Nếu hỏi dân Bát Tràng về địa chỉ thưởng thức ẩm thực truyền thống ngon nhất, nhiều người sẽ giới thiệu nhà hàng Hòa Thu. Không gian ẩm thực của nhà hàng gần như mang người ta trở về quê Bắc Bộ xưa với những món ăn đậm đà hương vị truyền thống. 

Các món ăn ở đây được nấu theo công thức gia truyền, không thay đổi hương vị qua bao năm. Một mâm thức ăn có đủ các món như canh măng mực, su hào xào mực, chả tôm lá lốt, nem bồ câu, súp lơ xào tôm bóng, nộm, canh thập cẩm, xôi chè và trái cây tráng miệng. Thực khách có thể chọn đặt từng món hoặc mâm cỗ đầy đủ tùy theo nhu cầu của mình. 

3.2. Nguyễn Thị Lâm - Nghệ nhân nấu cỗ Bát Tràng

• Địa chỉ: thôn 1, Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội 

Bà Nguyễn Thị Lâm được biết đến là nghệ nhân nấu cỗ Bát Tràng. Là con dâu của làng gốm nổi tiếng, bà tận tâm gìn giữ và truyền dạy những món ăn truyền thống cho thế hệ sau. 

Đến làng gốm Bát Tràng, nhiều du khách thường ghé qua nhà của bà Lâm để chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo theo phong cách Pháp cổ và thưởng thức những món ngon truyền thống. Những món ăn đậm đà hương vị Việt như canh bóng, canh măng mực khô, chim hầm cốm hạt sen… không chỉ cuốn hút thực khách bởi hương vị mà còn bởi sự trình bày tinh tế, đẹp mắt. 

3.3. Phạm Thị Diệu Hoài - Nhà nghệ nhân ẩm thực

• Địa chỉ: số nhà 32, thôn 2, Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội 

Đến Hà Nội hoặc du lịch gần Hà Nội để thưởng thức ẩm thực truyền thống, bạn có thể ghé đến Nhà cổ Tràng An. Đây cũng là nơi của nghệ nhân ẩm thực Phạm Thị Diệu Hoài, nằm tại thôn 2, làng cổ Bát Tràng. Tại đây, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng kiến trúc nhà cổ độc đáo mà còn được thưởng thức nhiều món ngon trong mâm cỗ Bát Tràng truyền thống. 

Sự tinh tế, khéo léo trong nghệ thuật làm cỗ của chị Hoài được thừa hưởng từ ba và mẹ. Mâm cỗ truyền thống được chuẩn bị dưới bàn tay khéo léo của nghệ nhân Phạm Thị Diệu Hoài không chỉ hấp dẫn về hình thức mà còn thơm ngon, đậm đà hương vị xưa. Ngoài việc nấu cỗ phục vụ du khách, chị Hoài còn nhận đặt cỗ cho những gia đình ở Hà Nội có nhu cầu.

3.4. Nhà hàng Tinh Hoa